فعالان حوزه ماینینگ: ۶۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در صنعت استخراج رمزارز در معرض نابودی است
نشست خبری فعالان صنعت استخراج رمزارز با هدف تشریح چالش‌ها و مشکلات این صنعت برگزار شد. فعالان حوزه ماینینگ در این نشست از چالش‌ها و تناقض‌های قانونی در عرصه استخراج رمزارز توسط دولت و مجلس و تعرفه‌گذاری‌های غیرمنطقی برای این صنعت انتقاد کرده است و نتیجه تداوم شرایط موجود را خروج سرمایه از کشور و همچنین، ورود ماینرهای قانونی به عرصه‌های استخراج غیر قانونی در داخل کشور دانستند.
علی بابک‌نیا، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره گروه شرکت‌های آریانا، در این نشست بزرگترین چالش در صنعت استخراج رمزارز در ایران را انتخاب گزینشی و اجرای گزینشی قوانین و مصوبه‌های موجود در این حوزه دانست:
دولت از منظر پذیرش صنعت استخراج رمزارز نگاه مثبتی دارد، قوانین بدی هم برای این عرصه نداریم اما مسئله ما این است که قوانین موجود به‌صورت گزینشی اجرا می‌شوند. قوانینی که در پنج مرحله در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم تصویب شده و ملاحظات قانونی هم در آن دیده شده است، به درستی اجرا نمی‌شوند؛ درحالیکه این صنعت می‌تواند به حوزه تامین ارز و همچنین به صنعت برق کشور کمک کند.- علی بابک‌نیا، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره گروه شرکت‌های آریانا
بابک‌نیا تصریح کرد که برخلاف این که عده‌ای در پاسخ به انتقادات فعالان حوزه استخراج رمزارز تصور می‌کنند خواسته این فعالان تأمین انرژی ارزان است، این موضوع دغدغه این افراد نیست بلکه «اجرای بند به بند و بدون تبعیض مصوبات» و «تعرفه‌گذاری معقول به‌صورتی‌که بتوانیم شاهد توسعه ماینینگ قانونی در کشور باشیم» مطالبه اصلی این افراد به‌حساب می‌آید.
امید علوی، یکی از فعالان حوزه استخراج رمزارز، یکی از جدی‌ترین مشکلات این صنعت را عدم وجود ساز و کارهایی متناسب با مصوبات و قوانین موجود در حوزه ماینینگ دانست: «طبق قانون رمزارز حاصل از استخراج در کشور باید صرف واردات شود؛ استخراج‌کننده باید یا خودش واردات را انجام دهد یا رمزارز استخراج‌شده را به واردکنندگان بدهد و در ازای آن ریال دریافت کند؛ درحالیکه ساز و کارهای این تبادل رمزارز با واردکننده‌ها هنوز فراهم نشده است.»
رمزارز استخراج می‌کنیم اما نه امکان فروش داریم، نه صادرات و نه مبادله
بر اساس قوانین موجود برای حوزه ماینینگ، استخراج‌کنندگان این امکان را هم ندارند که رمزارز استخراج‌کرده خود را به پلتفرم‌های رمزارز بفروشند. علاوه بر این، مکانیزم‌ها و امکانات لازم برای صادرات رمزارزهای استخراج‌شده نیز فراهم نیست؛ مجموع این شرایط باعث شده که به زعم علوی «رمزارزهایی که فعالان داخلی استخراج می‌کنند اصطلاحاً در کشور گیر کند و نتوان هیچ کاری با آن انجام داد. در واقع، نه می‌توانیم آن را بفروشیم، نه می‌توانیم مبادله کنیم و نه صادرات انجام دهیم. بنابراین، این رمزارزها استخراج می‌شوند اما مورد مصرف پیدا نمی‌کنند.»
مسئله تعرفه‌گذاری دولتی برای صنعت استخراج رمزارز یکی دیگر از معضلاتی است که فعالان این حوزه به آن اشاره کرده و اعمال تعرفه‌های غیرمنطقی را از موانع جدی این حوزه می‌دانند. مسیح علوی، یکی از فعالان حوزه ماینینگ، با اشاره به همین موضوع اظهار کرد: «نوع تعرفه‌گذاری نه‌تنها سودی برای استخراج‌کنندگان ندارد بلکه آن‌ها را به دولت بدهکار هم می‌کند.»
علی بابک‌نیا از بین رفتن انتفاع فعالان حوزه استخراج رمزارز را نتیجه این تعرفه‌گذاری‌ها دانسته و گفت:
معمولاً دولت فرصت رشد را برای بخش خصوصی فراهم می‌کند تا به سود برسد و وقتی به سود رسید با مکانیزم‌هایی مثل دریافت مالیات از این سود منتفع می‌شود. اما در حوزه استخراج رمزارز با مدل تعرفه‌گذاری که ما داریم دولت یک بار در ابتدای فرایند کار ما یعنی در حوزه تأمین برق و انرژی با تعرفه‌هایی که مقرر کرده از ما پول دریافت می‌کند و یک مرتبه هم در انتهای این فرایند یعنی زمانی که سودی حاصل می‌شود، با دریافت مالیات از کار ما منتفع می‌شود.- علی بابک‌نیا، مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره گروه شرکت‌های آریانا
چالش‌هایی که در حوزه استخراج رمزارز در کشور وجود دارد پیامدها و نتایج منفی قابل‌توجهی داشته است که یکی از جدی‌ترینِ آن‌ها افزایش میزان ماینینگ غیرقانونی در کشور است. عیسی صالحیان، از فعالان حوزه استخراج رمزارز، در همین خصوص اعلام کرد:
تعدادی از دستگاه‌های قانونی ماینینگ وارد حوزه استخراج غیرقانونی شده‌اند چون ماینینگ قانونی با محدودیت‌های موجود دیگر برای سرمایه‌گذار جاذبه‌ای ندارد. این استخراج‌های غیرقانونی هم شبکه برق کشور را زمین می‌زند.- عیسی صالحیان، فعال حوزه استخراج رمزارز
علاوه بر مسئله خروج ماینرهای قانونی به عرصه ماینینگ غیرقانونی، معضل دیگری که در نتیجه سیاست‌گذاری‌ها و قانون‌گذاری‌های نادرست در صنعت استخراج رمزارز به وجود آمده، مسئله خروج سرمایه از کشور است.
سرمایه‌گذارها ورود به حوزه ماینینگ غیرقانونی یا خروج سرمایه از کشور را به استخراج قانونی ترجیح می‌دهند
مسیح علوی، یکی از فعالان حوزه رمزارز، با اشاره به مسئله خروج سرمایه توضیح داد که اکنون کوچ دوم ماینرهای داخلی به موج دوم رسیده است و اضافه کرد: «موج اول کوچ ماینرها و سرمایه‌شان از کشور در سال ۹۷ و ۹۸ اتفاق افتاده بود. در آن زمان کوچ به سمت روسیه، قزاقستان و تعدادی هم به چین و شمال آمریکا بود.»
فرصت تبدیل شدن به هاب رمزارز در خاورمیانه را داشتیم و از دست دادیم
به گفته علوی، اکنون کوچ دوم فرارسیده که از داخل کشور به سمت کشورهای حاشیه خلیج فارس، به‌ویژه عمان، ایالات متحده عربی و قطر در حال انجام است. او در ادامه ارقامی در خصوص میزان سرمایه‌گذاری در این حوزه در کشورهای حوزه خلیج فارس ارائه کرده و گفت:
در حال حاضر ۲.۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری فقط در عمان در حال انجام است و تا سال ۲۰۲۵ بیش از یک گیگاوات سرمایه‌گذاری در زیرساخت برقی این کشور قرار است اتفاق بیفتد.- مسیح علوی، فعال حوزه استخراج رمزارز
مسیح علوی به فرصتی که ایران در حوزه توسعه صنعت استخراج خود داشته اشاره کرده و تصریح کرد: «در چهار، پنج سال گذشته این فرصت را داشتیم که به هاب رمزارز در خاورمیانه تبدیل شویم اما متأسفانه با تصمیم‌گیری‌های اشتباه این فرصت را از دست دادیم.»
تمام این محدودیت‌ها در حالی برای حوزه استخراج رمزارز ایجاد شده است که به گفته فعالان این صنعت حوزه ماینینگ رمزارز می‌تواند آورده‌های فراوانی برای کشور داشته باشد. امید علوی به برخی از این آورده‌ها اشاره کرد: «صنعت استخراج رمزارز می‌تواند یک میلیون دلار نیاز ارزی کشور را تأمین کند، در حوزه توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری کند، از خروج ارز از کشور جلوگیری کند و فناوری بلاکچین را در کشور توسعه دهد.»
بیانیه و مطالبات فعالان صنعت استخراج رمزارز
در این نشست بیانیه‌ای توسط فعالین صنعت استخراج رمزارز خوانده شد که در بخشی از متن این بیانیه آمده است: «دولت‌های دوازدهم و سیزدهم مجموعاً پنج مصوبه برای این صنعت به تصویب رسانده‌اند که نتیجه‌ای جز توقف شد این حوزه و مرگ تدریجی این صنعت را به همراه نداشته است. برآورد می‌شود حدود ۶۵ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در این حوزه در خطر نابودی می‌باشد. بارها فریاد زدیم این حوزه با خرید انرژی به قیمت عادلانه می‌تواند هم به صنعت برق کمک کند هم بخش قابل توجهی از نیاز ارزی را مرتفع نماید.»
فعالان این صنعت در این بیانیه به مطالبه اصلی خود اشاره کرده و نوشته‌اند: «خواسته روشن و مشخص ما فعالین جهت برون‌رفت از شرایط موجود و نجات صنعت استخراج در کوتاه‌مدت انجام هرچه سریع‌تر وظایف مشخص‌شده برای وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها در مصوبات گذشته که پس از سال‌ها تأخیر همچنان ابلاغ و اجرا نگشته است.»
در ادامه این متن، فعالان این حوزه به بعضی از این مصوبات اشاره کرده‌اند. تبصره ۲ ماده ۷ در خصوص ایجاد زیرساخت عرضه رمز دارایی استخراج‌شده و تدوین دستورالعمل شرایط رفع تعهد ارزی توسط وزارت صمت و بانک مرکزی یکی از این موارد بوده که در این بیانیه به‌عنوان یکی از مواردی از آن یاد شده که بدون رسیدگی از سوی مراجع مربوطه باقی مانده و در خصوص آن اقدامی صورت نگرفته است.
بند دیگری از این بیانیه به موضوع احداث نیروگاه حرارتی خارج از شبکه (بند ۵ ماده ۷ مصوب ۲۲/۸/۱۴۰۱) اشاره کرده و آورده است: «متأسفانه با در نظر گرفتن نرخ بسیار بالای سوخت گاز برای انشعابات این صنعت و عدم اجرایی شدن این بند از مصوبه باعث توقف تولید برق خودتأمین این نیروگاه‌ها و عدم توسعه بخش نیروگاهی این صنعت در شرایط کمبود برق کشور شده‌اند.»
در ادامه نیز اشاره شده است که «در خصوص تعیین نرخ میانگین صادراتی برای انرژی در مصوبات هیئت وزیران به دلیل عدم پیش‌بینی سقف مانند ۵۰۰۰ تومان خوراک پتروشیمی جهت عدم توقف کامل این صنعت می‌بایست نرخ مصوبه موجود اصلاح و نرخ ارژی همچون صنایع پرمصرف محاسبه شود.»
این بیانیه همچنین به مصوبه‌هایی مانند «تعیین و ابلاغ آیین‌نامه مشوق‌های مراکز استحراج بزرگ‌مقایس با هدف کاهش استخراج غیر مجاز در کشور» و «پهنه‌بندی جغرافیایی و تعیین محل استقرار مراکز استخراج» اشاره کرده که با گذشت یک سال از تصویب و ابلاغ آن‌ها هنوز اجرایی نشده‌اند.
در بخش پایانی این بیانیه نیز نسبت به عواقب تداوم شرایط موجود هشدار داده شده است: «هشدار می‌دهیم به آن‌ها که کمر به نابودی این صنعت در کشور بسته‌اند در نظر داشته باشید خاموشی و تعطیلی بخش قانونی و شفاف این حوزه باعث توقف استخراج در کشور نخواهد شد بلکه موجبات توسعه بخش زیرزمینی را فراهم می‌سازد و جهش بعدی قیمت رمزارزها که بسیار به آن نزدیک هستیم باعث فشار دوباره به شبکه کشور خواهد شد.»
نظرات