Perlan 2؛ گلایدر فاقد پیشرانه‌ی ایرباس، رکورد صعود به بالاترین ارتفاعات را خواهد شکست
شرکت ایرباس در حال تدارک برای آزمایش توانایی‌های Perlan 2، گلایدر بدون پیشرانه‌ی خود است. پیش‌بینی می‌شود که این گلایدر تا ارتفاع ۹۰ هزار پایی (۲۷ کیلومتر)، تا مرز پایین لایه‌ی استراتوسفر زمین، صعود کند. در صورت موفقیت‌آمیز بودن این آزمایش، Perlan 2 به رکورد بالاترین سطح پروازی که یک وسیله‌ی بال‌دار دارا یا فاقد پیشرانه تا کنون به آن دست یافته، خواهد رسید.
در حالی که رسیدن به این هدف به نوبه‌ی خود دستاورد بسیار بزرگی محسوب می‌شود، چنانچه ایرباس قادر به ثبت رکورد یاد شده شود، این دستاورد می‌تواند آثار بسیار شگفت‌انگیزی را بر روی صنعت هوانوردی در زمین و مریخ از خود به جای گذارد.
آلن مک‌آرتور؛ مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره‌ی ایرباس در این خصوص می‌گوید:
اخیرا ایرباس پتنتی از یک فضاپیمای هایپرسونیک و سرنشین‌دار ثبت کرده است. این فضاپیما توانایی سفر به فضای ساب‌اوربیتال و بازگشت مجدد را دارا است. گلایدر Perlan 2 در این ناحیه از فضای ساب‌اوربیتال پرواز خواهد کرد.
در سال ۲۰۱۲، استیو فاست و اینار انوولدسون، خلبانان گلایدر Perlan 1، موفق به شکستن رکورد قبلی و دستیابی به ارتفاع ۵۰.۶۷۱ هزار پایی (۱۵.۴ کیلومتر) شدند. استفاده از این گلایدر از آن زمان متوقف و نمونه‌ای از آن وارد موزه‌ی پرواز سیاتل شد. بنابراین در حال حاضر تفاوت‌های ایجاد شده در نسل جدید این گلایدر را پس از ۴ سال تحقیق و توسعه، مشاهده خواهیم کرد.
در حالیکه فاست و انوولسون (از خلبانان آزمایش سابق ناسا و سرمایه‌گذار اصلی پروژه‌ی Perlan) برای زنده ماندن در آن فشار پایین باید از لباس‌های مخصوص فشار مثبت ناسا استفاده می‌کردند، سرنشینان Perlan 2 به چنین لباس‌هایی نیاز نخواهند داشت؛ چرا که کابین این گلایدر به سیستم بازتنفس اکسیژن مجهز خواهد بود.
اما این گلایدر چگونه بدون استفاده از پیشرانه، به این ارتفاع دست خواهد یافت؟
از سال ۱۹۳۰، خلبانان با موج‌های کوهی مورد آزمایش قرار می‌گیرند؛ نوسانات قدرتمندی که در اثر وزش بادهایی با سرعت حداقل ۲۷ کیلومتر بر ساعت (۱۵ گره) در نقاط مرتفع کوهی به وجود می‌آیند. در طی دهه‌های اخیر، خلبانان گلایدر به این نکته پی برده‌اند که چنانچه به جای حرکت بر روی امواج باد مانند یک موج‌سوار، در راستای آن حرکت کنند، در این صورت به کمک قسمت رو به بالای امواج باد، امکان دستیابی به ارتفاعات بالاتر نیز وجود خواهد داشت.
با این حال کارشناسان در گذشته بر این باور بودند که به دلیل برهم‌کنش هوای سرد و گرم در لایه‌های تروپوسفر و استراتوسفر، موج‌های کوهی تنها امکان رساندن گلایدر به ارتفاع ۳۰ هزار پایی (۹ کیلومتری) در نقاط قطبی و ارتفاع ۵۶ هزار پایی (۱۷ کیلومتری) در نقاط استوایی خواهند بود. در این حین بود که انوولدسون با ورود خود به جریان ساخت و توسعه‌ی گلایدرها، همه‌چیز را تغییر داد.
گری رابینز در وب‌سایت San Diego Union-Tribune در این خصوص می‌نویسد:
اینار انوولدسون در حین بازدید از دفتر کار یک پژوهشگر، تصویری را بر روی دیوار مشاهده کرد که باعث شگفتی وی شد. این تصویر نشانگر ذرات تیره و تاری در آسمان بود که درستی باور قدیمی اینار را ثابت می‌کرد؛ وی معتقد بود که بادهای در حال وزش بر روی نقاط مرتفع کوه‌‌ها، بر خلاف تصور بسیاری از افراد، به سمت نقاط بسیار دوردستی از استراتوسفر در حال حرکت هستند، وی این بادها را "آسانسوری به بهشت" می‌نامید.
اما انوولدسون تنها با مشاهده‌ی این تصویر، قانع نشد و هفت سال آینده را صرف جمع‌‌آوری مدارکی دال بر وجود موج‌های کوهی در داخل استراتوسفر کرد.
در سال ۱۹۹۸، الیزابت آستین، هواشناس، همکاری خود را با انوولدسون آغاز کرد. نتیجه‌ی این همکاری کشف پدیده‌ی ورتکس قطبی بود؛ یک جت استریم قطبی استراتوسفری شبانه که تنها در زمستان و زمانی که دمای هوا بسیار پایین بوده و با سرعتی در حدود ۴۸۰ کیلومتر بر ساعت (۲۶۰ گره) از سمت موج‌های کوهی بسیار مرتفع در حال حرکت است. پروژه‌ی Perlan بر اساس این موج‌های خاص، بنا شده است.
ایرباس می‌گوید، ماموریت پیش رو تنها آزمایش توانایی فناوری‌های کنونی مرتبط با صنعت هوانوردی در رساندن یک وسیله‌ی بال‌دار به ارتفاعات بالاتر نیست. استفاده از گلایدر‌های فاقد پیشرانه، به پژوهشگران اجازه خواهد داد تا بدون ایجاد آلودگی در اثر انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش‌های میانی لایه‌ی استراتوسفر، به مطالعه‌ی شرایط اتمسفری این نقاط بپردازند. بر این اساس، این گلایدر به تجهیزات مختلفی برای سنجش پارامترهای مختلف جوی، مجهز خواهد شد.
سال گذشته، تام اندرز، مدیرعامل گروه ایرباس در این خصوص گفت:
دانش بدست آمده به کمک این پروژه، دید افراد مختلف در جهان را در خصوص تغییرات آب و هوایی تغییر خواهد داد. همچنین این امکان را برای ایرباس به ارمغان خواهد آورد تا به ادامه‌ی نوآوری‌های خود در زمینه‌ی ساخت و توسعه‌ی هواپیماها و فضاپیماهای سریع‌تر و پاک‌تر بپردازد.
همان‌طور که بروس دورمینی از مجله‌ی فوربس می‌گوید، هرچقدر اطلاعات در خصوص شرایط جوی استراتوسفر گسترش یابد، در این صورت می‌توان به صورت بهتری با حوادث و اتفاقات پیش‌آمده برای خلبانان ساکن در سطح مریخ، مقابله کرد.
به اعتقاد مک آرتور، با توجه به لایه‌ی اتمسفری نازک مریخ، استفاده از پروانه یا یک پیشرانه‌ی جت مرسوم بسیار دشوار خواهد بود؛ وی می‌گوید هواپیماهای مریخی باید به صورت هیبریدی و به کمک نوعی از دینامیک محوری و اوج‌گیری، در سطح سیاره‌ی سرخ حرکت کنند.
آزمایش گلایدر Perlan 2 از ماه ژوئن و در پایگاهی در آرژانتین آغاز خواهد شد. چند هزار متر ابتدایی از اوج‌گیری این گلایدر به کمک دو هواپیما انجام خواهد شد و پس از آن حرکت گلایدر به کمک موج‌های کوهی صورت خواهد گرفت. مهندسین ایرباس امیدوارند که تا سال ۲۰۱۹ با استفاده از بال‌های ترنسونیک، به ارتفاع ۳۰ کیلومتری (۱۰۰ هزار پایی) دست یابند.