داروی جدیدی که به اندازه‌ی مورفین قوی است و اثرات جانبی ندارد

دانشمندان به تازگی به یک داروی جدید دست یافته‌اند که می‌تواند در مقایسه با مورفین برای بدن بهتر باشد و به عنوان یک جایگزین ایمن برای مورفین به شمار رود. پژوهشگران پی برده‌اند که گونه‌های دستکاری‌شده و تغییریافته‌ی اندومورفین که به طور طبیعی در بدن انسان آزاد می‌شود می‌تواند به اندازه‌ی مورفین اثر داشته باشد و این در حالی است که ماده‌ی مذکور پیامد‌های جانبی مورفین را دارا نخواهد بود.

علاوه بر آن گفته می‌شود که داروی جدید هیچ اثر جانبی ناشی از داروهای افیونی (مشتق از تریاک) همچون اعتیادآوری شدید را ندارد. البته در مورد گفته‌ی اخیر باید ذکر کنیم که این دارو فعلا روی موش‌های رت آزمایش شده است؛ ولی نتایج به دست آمده نویدبخش یک شروع خوب برای ساخت مسکن‌های قوی و کم‌ضررتر هستند.

مواد دارویی اپوییدی (افیونی) معمولا برای درمان دردهای مزمن و شدید به می‌روند. در این میان علاوه بر ایجاد عادت به مصرف در بیماران، همچنین شاهد ایجاد مقاوت در بدن برابر این داروها خواهیم بود. عوامل فوق به همراه اعتیادآوری همگی دست به دست هم می‌دهند و منجر می‌شوند که دوزهای بالاتری از این داروها به کار برده شود و گاهی مواقع شاهد سومصرف و اوردوز این مواد خواهیم بود که طبیعتا خطرناک است.

اووردوز ممکن است باعث ایجاد ناتوانی حرکتی و کاهش فعالیت تنفسی کشنده شود که بر پایه‌ی گزارش‌ها همین عوامل سالانه باعث مرگ هزاران نفر در ایالات متحده می‌شود. در برابر ایراداتی که برای مواد اپوییدی بر شمرده شد، پژوهشگران دریافته‌اند که اندومورفین‌های دستکاری‌شده در رت‌ها باعث ایجاد اثرات کاهش درد مشابه بدون عوارض جانبی مذکور می‌شود. جیمز زادینا (James Zadina) داروشناس و عصب‌شناس از دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه تولان در این باره می‌گوید:

عوارض جانبی با داروی جدید یا کاهش یافتند و یا اینکه کلا از میان رفتند. چنین تسکین درد قوی با کمترین تعداد پیامدهای جانبی پیش از این بی‌سابقه بوده است.

دانشمندان در آزمایش‌های خود به این نکته پی بردند که اندومورفین‌های دستکاری‌شده ای که ساخته شده بودند اثرات تسکینی برابر یا حتی بهتری نسبت به مورفین دارند و در عین حال این مواد باعث کندی تنفسی کمتری در رت‌ها می‌شوند. دادن دوز قابل توجهی از مورفین به حیوانات باعث نارسایی تنفسی شدید در حیوانات می‌شود.

رت‌هایی که مورد استعمال آزمایشی اندومورفین قرار داشتند نشانه‌های مبنی بر مشکلات هماهنگی حرکتی را بروز ندادند. اما پس از استعمال مورفین روی رت‌ها شاهد ناتوانی‌های شدید حرکتی در این حیوانات بودند. میزان مقاوم شدن بدن در برابر دارو هم برای داروی ساخته شده کمتر از مورفین بود. برای سنجش اعتیادآوری بودن داروی جدید آزمایش‌های گوناگونی توسط دانشمندان انجام شد. آنها در این تست‌ها از نشانه‌های پیشگویانه‌ی حاکی از اعتیاد به دارو در انسان‌ها استفاده کردند.

یکی از این آزمایش‌ها به این صورت بود که موش‌ها را از نظر مدت زمان سپری شده توسط آنها در یک محفظه‌ی خاص در دو حالت استعمال مورفین و اندومورفین همراه با مواد غذایی مورد مقایسه قرار می‌دادند.

در آزمایشی دیگر، رت‌ها قادر بودند با فشار دادن یک میله مقداری از داروی مربوطه را از طریق تزریق به درون بافت‌هایشان انتقال دهند. مشاهده شد که موش‌ها برای دریافت مورفین هر چه بیشتر تمایل نشان می‌دادند اما در مورد اندومورفین چنین تمایلی از سوی موش‌ها دیده نشد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال نوروفارماکولوژی منتشر شده است و شامل یک توضیح شگفت‌انگیز درباره‌ی مشکلات و اثرات منفی داروهای به دست آمده از مواد افیونی است این گروه امید دارند تا طی دو سال آینده زمینه‌ی گسترش درمان‌های بالینی برای انسان‌ها فراهم شود. اگر نتایج آزمایش‌شده روی انسان‌ها هم همان نتایج به دست‌امده از موش‌ها را در پی داشته باشد آنگاه می‌توانیم امیدوار باشیم که تحول اساسی در این زمینه رخ دهد.

این در حالی است که طبق نتایج به دست‌آمده از یک بررسی معلوم شد که در سال ۲۰۱۴ بیش از ۴۷،۰۵۵ نفر در ایالات متحده در اثر سومصرف مواد افیونی جان خود را از دست داده‌اند که نسبت به گذشته بیشتر شده است. از آنجایی که مقدار فراوانی از این مرگ‌ومیرها ناشی از مواد به دست آمده از تریاک ( این آمار شامل تجویزهای داروهای نسخه‌ای هم می‌شود.) است بنابراین می‌توانیم امیدوار و خوشحال باشیم که در آینده شاهد مسکن‌های غیراعتیادآور، کم‌خطرتر و بهتری خواهیم بود.