ساخت دستگاهی برای پیشگیری از آلودگی آب سرد
این نوع از آلودگی معمولا در بهار، تابستان و پاییز روی میدهد. در این فصول آب رودخانهها و رودها توسط نور خورشید گرمتر شده و در نتیجه جانوران و گیاهان آن نواحی به این آبهای مطلوب گرایش پیدا میکنند. مشکل وقتی به وجود میآید که آب گرفته شده از قسمتهای عمیقتر سدها به این مجموعههای آبی راه پیدا میکنند و باعث ورود آبهایی با دمایی تا ۱۲ درجه سانتیگراد کمتر از دمای رودخانه به آنها میشود.
این پدیده در نگاه نخست خیلی هم بد به نظر نمیرسد. اما بد نیست بدانیم که فقط ۱ یا ۲ درجه سانتیگراد تغییر دمای آب میتواند باعث دستکاری و تغییر رفتار بدن ماهیها شود و در ادامهی این روند برخی از گونهها با تغییر دمایی به اندازهی چند درجه بیشتر از آنچه که پیشتر به آن عادت داشتهاند دیگر قادر به ادامهی زندگی نخواهند بود.
از سویی آب سردی که انتشار مییابد از حیث دارا بودن منابع مواد غذایی هم برای ماهیها مشکل دارد و همانطور که میتوانید حدس بزنید آبی که در اعماق سدها انباشته میشود به هیچ عنوان شرایط لازم را برای بقای پلانکتونهای گیاهی در خود ندارد.
سیمون میتروویچ (Simon Mitrovic) که در دانشگاه فناوری سیدنی استرالیا در زمینهی علوم زیستی فعالیت دارد در این رابطه میگوید:
دمای رودخانهها به طور مهمی روی تولیدمثل ماهیها و همچنین رشد و رفتارشان تاثیر دارد.
میتروویچ و گروهش برای حل این مشکل در حال آزمایش یک دستگاه ساده با نام پردهی گرمایی (thermal curtain) هستند. سازوکار دستگاه بر این اساس است که به جای عبور دادن آب سرد اعماق سدها، آبهای گرمتر و نزدیکتر به سطح رودخانه را به رودخانه وارد میکند. پردهی گرمایی از پلیپروپلین تقویت شده ساخته شده و به شکل یک سیلندر است که با بالا و پایین رفتن این سیلندر آبهای گرم نقاط بالاتر به رودخانه هدایت میشوند.
اکنون پژوهشگران در حال آزمایش این پرده گرمایی روی سدی در رودخانهی مکوآری (Macquarie) واقع در ولینگتون در بخش مرکزی ایالت نیوساوثویلز هستند و میخواهند تاثیر این دستگاه را روی دمای آب در نواحی پاییندست رودخانه و همچنین تاثیرش روی محتویات غذایی و جلبکهای موجود در آب آن نواحی مورد سنجش و بررسی قرار دهند. ریچل گری (Rachel Grey) یکی از زیستشناسان محیط زیست از دانشگاه فناوری سیدنی که این پروژه را به عنوان بخشی از پژوهش دورهی دکترای خود انجام میدهد در این رابطه میگوید:
ما تا کنون شاهد بهبودهایی در دمای میانگین بین سالهای پیش و پس از نصب این دستگاه به مقدار تقریبا ۲.۵ درجه سانتیگراد بودهایم. شاید در نگاه نخست این رقم خیلی قابل توجه به نظر نیاید، اما واقعیت این است که همین مقدار بهبود هم برای سلامت زیستبوم رودخانهها خبر خرسندکنندهای به شمار میرود. چون بسیاری از ارگانیزمهای زندهی آن رودخانه همانند ماهیهای بومی، برای انجام تولیدمثل و سایر رویدادهای زیستی خود به یک دمای خاص نیازمندند.
چون هم اکنون این پژوهش در حال انجام است هنوز نتایج آن به صورت رسمی منتشر نشده . اما اگر پژوهشها همین روند فعلی را ادامه دهند انتظار میرود که پردهی گرمایی بتواند به عنوان یک روش ارزان و ساده برای متصدیهای سدها به منظور کاهش اثرات منفی روی زیستبومهای رودخانهای اطراف به شمار رود. این دستگاه همچنین باعث میشود تا مقدار آب ورودی به سیستمهای رودخانهای خشک شده، بدون نگرانی از خسارتهای حاصله از آلودگی آب سرد، افزایش پیدا کند.
نظرات