۱۴ آبان: سالگرد مرگ کریستین ایجکمن

۸۴ سال پیش در چنین روزی یعنی ۵ نووامبر سال ۱۹۳۰ کریستین ایجکمن پزشک و دانشمند هلندی در اوترخت هلند دیده از جهان فروبست. 

کریستین در تاریخ ۱۱ آگوست سال ۱۸۵۸ در شهر نیجکرک هلند متولد شد. بعد از پایان تحصیلات ابتدایی کریستین در مدرسه پزشکی نظامی دانشگاه آمستردام مشغول به تحصیل شد. کریستین دانشجوی بسیار فعالی بود و در خلال تحصیل به عنوان دستیار اساتید پزشکی دانشگاه مشغول به کار بود و سرانجام توانست در سال ۱۸۸۳ با دفاع از پایان نامه خود دکترا بگیرد.

او بعد از فارغ التحصیلی به هند رفت و در آنجا به عنوان افسر پزشک ارتش مشغول به کار شد. در طول خدمت در هند کریستین به بیماری مالاریا مبتلا شد و با مرخصی پزشکی به اروپا بازگشت. بعد از بازگشت به اروپا در لابراتوار فورستر در آمستردام مشغول به کار شد و سپس همکاری دیگری را با لابراتوار میکروب شناسی برلین آغاز کرد. در طول دوران تحقیقات علمی و پزشکی کریستین ایجکمن دستاوردهای بسیاری را کسب کرد، اما مهمترین آن در خصوص ویتامین‌ها و علل بیماری بری بری بود. کریستین ایجکمن برای تحقیق در خصوص بیماری بری بری به اندونزی و هند رفت و تحقیقات گسترده‌ای را در خصوص این بیماری که در آن زمان ناشناخته بود آغاز کرد. دکتر ایجکمن بصورت تصادفی در آزمایشگاه متوجه شد که بیماری در میان مرغ‌های که تغذیه متفاوتی داشتند، تاثیر متفاوتی نشان می‌دهد و در بعضی از مرغ‌ها این بیماری یا اصلا بروز نمی‌کند یا بسیار خفیف است. دکتر ایجکمن با بررسی‌های دقیق‌تر، به دو نوع رژیم غذایی رسید: مرغ‌هایی که با برنج سفید تغذیه می‌شدند و مرغ هایی که با برنج سبوس دار تغدیه می‌شدند. در این آزمایش مشخص شد که مرغ‌هایی که با برنج سبوس‌دار تغذیه می‌شوند، بری بری نمی‌گیرند.

دکتر کریستین ایجکمن تلاش زیادی کرد تا دلیل علمی این موضوع را کشف کند، اما بدلیل بیماری و ناتوانی جسمی قادر به ادامه تحقیقات نبود. اما دوست و همکارش با ادامه تحقیقات این موضوع را ثابت کرد و مشخص کرد که این بیماری بدلیل عدم وجود موادی تیامین یا ویتامین ب۱ رخ می‌دهد. این تحقیقات موجب شد تا ویتامین‌های دیگری که تا آن دوران ناشناخته بودند نیز شناسایی شوند.

بیماری بری بری یک نوع سوءتغذیه است که در اثر کمبود تیامین (ویتامین ب۱) بروز می‌کند. تیامین در شکاندن مولکول‌های قند مانند گلوکز به منظور تولید انرژی نقش مهمی دارد. علاوه بر این، در ساختار غشای سلولی نورون‌ها نیز وجود دارد. کمبود این ویتامین موجب ابتلا به بری‌بری و پیدایش علایمی چون خستگی مفرط و اختلال در کارکرد قلب، دستگاه عصبی، ماهیچه‌ها و دستگاه گوارش می‌شود.

دکتر کریستین ایجکمن در سال ۱۹۲۹ بخاطر دستاوردهایش در خصوص ویتامین‌ها و به ویژه ویتامین ب۱ مفتخر به دریافت جایزه نوبل پزشکی شد. دکتر ایجکمن در ۵ نووامبر سال ۱۹۳۰ و در ۷۲ سالگی دیده از جهان فروبست.