۳۱ سال پیش در چنین روزی یعنی ۲۶ سپتامبر سال ۱۹۸۳ در مرکز کنترل رادارهای ماهواره‌ای و فرماندهی فاز یک تاسیسات موشکی روسیه در ۵۰ کیلومتری مسکو ناگهان رادارهای ماهواره‌ای شوروی شروع به اعلام خطر و گزارش شلیک کلاهک‌های اتمی از سوی ایالت متحده آمریکا کردند.
استانیسلاو پتروف در آن زمان بر اساس پروتوکل نظامی باید عملیات ضد حمله اتمی را با فشار دادن دکمه قرمز آغاز می‌کرد. این برنامه ضد حمله موشکی با حجم موشک‌های اتمی موجود شوروی می‌توانست به نابودی بشر بر روی کره زمین منجر شود. این افسر کار کشته با تسلط به اعصاب خود از فشاردادن دکمه خودداری کرد و به خود گفت که این حمله نمی‌تواند حقیقت داشته باشد و این باید خطای کامپیوترها باشد که در همین لحظه رایانه‌ها گزارش پرتاب موشک دوم، سوم، چهارم و پنجم را نیز گزارش کرد. با این وجود پتروف بر اعصاب خود مسلط می‌ماند و دکمه قرمز را فشار نمی‌دهد. بعدها پتروف اشاره می‌کند در آن شرایط سخت با یک چشم میهن خود را می‌دیدم که با خاک یکسان شده و با چشم دیگر دنیایی را که دیگر جانداری روی آن نیست.
بعد از این ماجرا مشخص شد که نرم‌افزار ماهواره‌های روسی اشتباه بزرگی مرتکب شده‌اند و بازتاب یا شکستن نور خورشید را پس از برخورد با ابر‌های سفید، برابر الگوی نور دریافتی پس از برخاستن موشک‌های مجهز به کلاهک اتمی تعبیر کرده و اشتباها حمله موشکی گزارش کرده‌اند. پتروف نیز اعلام کرد که او از این جهت گزارشات را خطا در نظر گرفته است که اگر آمریکا قصد حمله اتمی به شوروی را می‌داشت از تمام توان خود استفاده می‌کرد تا نخست مراکز اتمی شوروی را هدف قرار دهد درحالی که در آن زمان ۵ موشک اتمی گزارش شده قادر به براوردن این هدف نبودند. این واقعه تا سال ۱۹۹۰ و انتشار خاطرات ژنرال ووتینسیف مخفی باقی ماند. البته در این داستان ابهام‌های زیادی وجود دارد برای مثال می‌توان به این دو مورد اشاره کرد: دسترسی یک افسر و اختیار وی برای اجرای برنامه ضد حمله هسته‌ای شوروی یا این موضوع که چرا این واقعه در همان موقع به رده‌های بالاتر گزارش نشده است. ولی در کنار این موضوع در خاطرات بسیاری از ژنرال‌های ارشد شوروی اشاره شده است و در کنار وجود گزارشات رسمی نظامی شوروی هیچگاه این موضوع بعد از علنی شدن توسط ژنرال‌های ارتش شوروی و رهبران آن نفی نشده است.
انتشار این واقعه تاثیرات دیگری نیز ایجاد کرد و آن تغییر مکانیزم‌های دفاعی آمریکا و روسیه بود تا از پرتاب خودکار موشک‌های اتمی جلوگیری شود. آنچه تا قبل از این داستان آمریکا و شوروی در تاسیسات نظامی و دفاعی خود بدنبال آن بودند داشتن یک سیستم هوشمند دفاعی بود تا با شناسایی حمله اتمی برنامه پاتک اتمی را بصورت خودکار عملیاتی کند. تا از خطاهای انسانی و تصمیمات احساسی جلوگیری شود ولی آنچه آن‌ها به آن دقت نکرده بودند احتمال خطای ماشین‌های پیشرفته بود.
نظرات