تورنت چیست؟ با بهترین نرم افزار های دانلود از تورنت آشنا شوید

تورنت پروتکل اشتراک فایل، مبتنی بر فناوری همتا به‌ همتا (P2P) است که امکان دانلود فایل‌ها و محتوا را بدون وابستگی به منبعی ثابت برای کاربر فراهم می‌کند. تورنت‌ محبوبیت بسیار بالایی نزد کاربران اینترنت دارد؛ به‌طوری‌که ۳٫۳۵ درصد از کل ترافیک اینترنت به بیت‌ تورنت اختصاص دارد و تعداد کاربران ماهانه‌ی آن به بیش از ۲۵۰ میلیون نفر می‌رسد. بیت تورنت محلی برای تبادل محتوا در اینترنت است که هرچه تعداد کاربران در بیشتر باشد سرعت تبادل نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

تورنت در ظاهر فناوری ساده‌ای دارد؛ اما در حقیقت بخش‌ها و جزئیات مختلفی برای راه‌اندازی این فناوری دخیل هستند. بازم به ذکر است که برای استفاده از تورنت به داشتن اطلاعات دقیق در مورد تکنیک‌های آن نیازی ندارید؛ اما به‌هر‌حال آشنایی با برخی جزئیات آن خالی از لطف نیست و می‌تواند به بهبود تجربه‌ی شما از تورنت کمک کند. در ادامه‌ی این مقاله‌ی با زومیت همراه باشید تا با ساختار تورنت، نحوه‌ و ابزارهای استفاده از آن و نکات ایمنی که درباره‌ی این فناوری لازم است بدانید، بیشتر آشنا شویم.

در ساده‌ترین توضیح ممکن می‌توانیم خودِ تورنت را نوعی فایل به حساب آورد که حاوی اطلاعاتی در مورد فایل‌ها و فولدار‌هایی که می‌خواهید دانلود کنید. برای مثال، اگر بخواهید آخرین نسخه از سیستم‌عامل اوبونتو را دانلود کنید، فایلِ تورنت اوبونتو حاوی اطلاعاتی درباره فایل‌ها و فولدر‌هایی است که برای دانلود اوبونتو به آن‌ها نیاز دارید. علاوه بر این، فایلِ تورنت اطلاعاتی درباره‌ی محل دریافت فایل‌ها و فولدر‌های مربوطه را نیز شامل می‌شود.

دیگر اطلاعاتی که در یک فایل چند کیلوبایتی تورنت حضور دارد، مقادیر هش (hash) هستند که برای تأیید اطلاعات یک فایل استفاده می‌شوند.

هنگام دانلود معمولی فایل‌های حجیم، وابسته بودن به هاست یا سرور تکی، باعث کاهش سرعت و ناپایداری در دانلود می‌شود؛ اما نرم‌افزارهای رایگان تورنت می‌توانند همین فابل را به‌صورت چند بخش از دارندگان آن فایل در سرتاسر فضای مجازی، دریافت کرده و برای دانلود دردسترس کاربران قرار دهند. استفاده از این روش، با سرعت دانلود بیشتری همراه خواهد بود و تمامی کارهای دریافت و اتصال بخش‌های گوناگون فایل نیز به‌راحتی توسط خودِ نرم‌افزار انجام می‌شود.

پیش از اینکه وارد دنیای جذاب تورنت و تورنت کردن شویم، بهتر است با برخی اصطلاحات آن آشنا شویم. این اصطلاحات در نرم‌افزارها، انجمن‌ها و گروه‌های تورنتینگ استفاده می‌شوند و شناخت آن‌ها به تجربه‌ی کاربری کمک می‌کند.

• Indexers - ایندکسرها وب‌سایت‌هایی هستند که فایل‌های تورنت را جمع‌آوری می‌کنند و عملکردی مانند موتور جستجوی محتوا دارند. سرویس‌هایی همچون Pirate Bay، Extratorrent و RarBG در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.
• Trackers - ردیاب‌ها سرورهایی هستند که مانند پلی میان کاربران تورنت عمل می‌کنند. وقتی شما فایلی را آپلود یا دانلود می‌کنید، این سرورها کل فرایند را منظم و ساختاردهی می‌کنند.
• Torrent Client - کلاینت به نرم‌افزارهایی گفته می‌شود که به‌منظور اتصال به ترکرها استفاده می‌شوند. پس از اتصال به‌ کمک این کلاینت‌ها می‌توان فایل‌ها را دانلود کنید و فایل‌های دانلودشده توسط خودتان را نیز به هم متصل کنید. کلاینت یا نرم‌افزاری‌های تورنت را می‌توان شبیه به یک پل در نظر گرفت که وظیفه‌ی انتقال یک فایل از سیستمی به سیستم دیگری را به عهده می‌گیرند. بدون دراختیار داشتن یک کلاینت تورنت شما نمی‌توانید هیچ فایل تورنتی را دانلود کنید؛ در حال حاضر بیت‌تورنت (BitTorrent) شناخته شده‌ترین کلاینت موجود است که کلاینت uTorrent بر پایه آن و برای پروتکل بیت‌تورنت ساخته شده. برخی از برترین کلاینت‌های تورنت عبارت‌اند از: Deluge، uTorrent و Transmission.
• Seeders - افرادی که فایلی در شبکه‌ی تورنت آپلود کنند با نام سیدر شناخته می‌شوند. نکته‌ی مهم برای کاربران عادی این است که بهتر است فایل‌های دانلودی را در داخل کلاینت نگه‌داری کنند تا آن‌ها نیز به‌عنوان سیدر آن فایل در شبکه فعال بمانند. به‌طور خلاصه بدون وجود سیدرها نمی‌توان فایلی را در شبکه‌ی تورنت دانلود کرد.
• Leechers - لیچرها افرادی هستند که بدون سید کردن فایل، آن را دانلود می‌کنند. این اقدام عملیاتی ناپسند در شبکه‌ی تورنت است. این افراد فایل مورد نظر خود را دریافت کرده اما اجازه نمی‌دهد فرد دیگری بتواند از سمت او فایلی دانلود کند. لیچرها فایل مورد نظر خود را از بقیه می‌گیرند اما هیچ چیزی را پس نمی‌دهند.
• Ratio - نرخ آپلود (سید) به دانلود (لیچ) هر کاربر با Ratio مشخص می‌شود. نسبت ایده‌ال برای دانلود هر فایل، باید بیش از ۱.۰ باشد. این بدان معنا است که شما به همان مقدار که در حال دانلود هستید، آپلود می‌کنید.
• Magnet link - این لینک‌ها علاوه بر ایجاد امکان دانلود فایل، منابع و فایل‌های دیگر را مشخص می‌کنند و اجازه‌ی دانلود سریع به کلاینت شما می‌دهند.
• Peer - پیِر کسی است که تنها بخش‌هایی یا بایت‌هایی از یک فایل که شما قصد دانلود آن را دارید دراختیار دارد و هنوز موفق به دانلود حجم کامل آن فایل نشده است. همین که شروع به دانلود یک فایل تورنت کنید، شما هم با داشتن بایت‌ها یا بخش‌هایی از آن فایل تبدیل به یک پیر شده‌اید. همین که شما بخش‌هایی از فایل را در سیستم خود دریافت کردید، تبدیل به منبعی می‌شوید که دیگران می‌توانند از شما فایل‌های مورد نظر را دریافت کنند.

تاریخچه‌ی اشتراک فایل به دهه‌ی ۱۹۷۰ و زمانی بازمی‌گردد که توسعه‌دهندگان ابتدایی نیاز به ابزاری برای تبادل فایل‌ بین دستگاه‌ها داشتند. اولین پروتکل‌های اشتراک فایل به‌‌این‌گونه بود که با سیستمی مبتی بر سرور و کلاینت، افراد می‌توانست فایل‌ها را از منبعی واحد دریافت کنند. این فناوری با توسعه‌ی سیستم‌هایی همچون usenet و IRC به مرور محبوب شد اما اشکال اصلی آن محدودین سرعت سرور و پهنای باند محدود بود.

با افزایش حجم محتوای در جریان، فناوری‌های متعددی به‌منظور کاهش فشار روی سرورها و افزایش سرعت دانلود توسعه یافتند. در سال ۱۹۹۲ و با ظهور و سقوط سرویس Napster، اشتراک فایل نقطه به نقطه (P2P) به محبوبیت خارق‌العاده‌ای دست یافت. این نرم‌افزار به کاربران امکان می‌داد که با استفاده از شبکه‌های یک به یک به هم متصل شوند. کاربران به‌جای دانلود فایل از یک سرور، تکه‌های بسیار زیاد فایل را از دیگر کاربران دریافت می‌کردند.

شاید در نگاه اول فناوری تورنت پیچیده به نظر برسد؛ اما در واقع استفاده از آن بسیار ساده است. البته دانلود در این شبکه به آسانی دانلود از یک وب‌سایت نیست و برای پیدا کردن محتوای مناسب، خصوصا فیلم و سریال، نیاز به صرف زمان بیشتری دارید. البته با کمی صبر و حوصله و با یافتن منابع صحیح، تورنت کردن دنیایی جدید از اینترنت را برابر چشمان شما خواهد گشود.

به‌منظور اتصال به این شبکه و استفاده از پتانسیل‌های آن، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱- یک کلاینت (نرم‌افزار) تورنت نصب کنید. به‌عنوان مثال می‌توانید از نرم‌افزار Deluge که برای ویندوز، مک و لینوکس عرضه شده است استفاده کنید. برای سیستم‌عامل‌های اندروید و iOS نیز کلاینت‌های اختصاصی عرضه شده است؛ اما پیشنهاد می‌شود برای استفاده از این شبکه از کامپیوتر شخصی یا لپ‌تاپ استفاده کنید.

۲- به‌ دنبال تورنت مورد نظر بگردید. از یک ایندکسر (موتور جستجو) برای پیدا کردن محتوای مورد نظر استفاده کنید. نمونه‌های این وب‌سایت‌ها در بخش معرفی ایندکسر آمده‌اند. با یک جستجوی ساده در گوگل (best torrenting sites) نیز می‌توانید لیستی از سرویس‌دهندگان دیگر را پیدا کنید.

۳- فایل مورد نظر را دانلود کنید. ازطریق دانلود مستقیم یا اتصال به مگنت لینک‌ها، دستور دانلود فایل را اجرا کنید.

۴- اگر نرم‌افزار تورنت به‌صورت خودکار اجرا نشد، آن را به‌صورت دستی اجرا و لینک را در آن وارد کنید.

۵- منتظر باشید تا دانلود شروع شود و تکه‌های فایل از کاربران مختلف دریافت شوند.

۶- وقتی دانلود تمام شد، می‌توانید فایل را باز کنید.

۷- پس از دریافت کامل فایل، کلاینت را نبندید تا به‌عنوان سید برای دیگر دانلودکنندگان عمل کنید.

وقتی فایلی را از یک وب‌سایت دانلود می‌کنید، به‌احتمال زیاد این فایل از یک کامپیوتر واحد دریافت می‌شود. این ارتباط هاست-کلاینت، ارتباطی مستقیم و راحت است؛ اما محدودیت پهنای باند، سرعت پایین و حتی حذف محتوا، از معایب آن هستند. در بدترین حالت اگر یک فایل تنها روی یک هاست باشد، فقط با حذف آن می‌توان دسترسی تمام کاربران را قطع کرد.

در هنگام تورنت کردن، همیشه به یاد داشته باشید که شما عضوی از یک جامعه هستید. تا آنجا که می‌توانید وظیفه‌ی سید کردن را انجام دهید، نسبت خود را حفظ کنید و اطرافیان خود را نیز به استفاده از این شبکه تشویق کنید.

هر فناوری جدید، موانع خاص خود را دارد و بیت‌تورنت نیز از این قاعده مستثنا نیست. از همان ابتدا که این فناوری رشد کرد، کاربران زیادی برای اشتراک محتوای غیر قانونی اعم از آثار مشمول کپی‌رایت مانند فیلم‌ها و سریال‌ها از آن استفاده کردند. این رفتارها باعث شد افکار عمومی، تورنت کردن را به چشم یک رفتار غیر قانونی ببینند که تا حدودی ناعادلانه است.

نکته‌ای که باعث زنده ماندن تورنت شده این است که وب‌سایت‌های تورنت از هیچ فایلی میزبانی نمی‌کنند. شما با تورنت کردن از کاربران دیگر فایل می‌گیرید و هیچ چیز در داخل ترکرها یا ایندکسرها ذخیره نمی‌شود. درنتیجه کل این جامعه از لحاظ قانون و درستی عملکرد در محدوده‌ای خاکستری باقی خواهد ماند.

تورنت کردن و وب‌سایت‌های خدمات تورنت به‌طور کلی امن هستند؛ اما خطرات احتمالی همیشه در اینترنت وجود دارند. ویروس، بدافزار، سرقت اطلاعات و دیگر مشکلات در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی توسط کاربران، آن‌ها را تهدید می‌کنند. برای افزایش امنیت در زمان استفاده از تورنت، پیشنهاد می‌شود که موارد زیر را در نظر داشته باشید.

• همیشه از ابزار تغییر آی‌پی استفاده کنید. این ابزار برای حفظ امنیت و حریم خصوصی در اینترنت پیشنهاد می‌شود. اما نیاز به آن‌ در زمان تورنت کردن بیش از هر زمانی است. وصل شدن به کاربران دیگر به معنای نشان دادن آدرس‌ آی‌پی به تمام دنیا است و قطعاً در دوران کنونی کار عاقلانه‌ای نیست. فراموش نکنید که هیچ‌گاه بدون استفاده از ابزار تغییر آی‌پی، کلاینت تورنت خود را باز نکنید.

• از نرم‌افزار آنتی‌ویروس استفاده کنید. آنتی‌ویروس‌ مانند خط مقدم کامپیوتر شما دربرابر خطرات اینترنتی عمل می‌کند. همیشه در زمان جستجو، دانلود و اجرای فایل‌های تورنت، آنتی‌ویروس خود را در حالت فعال نگه دارید.
• محتوای غیر قانونی دانلود نکنید. دانلود محتوای مشمول قانون کپی‌رایت مانند موسیقی و فیلم، شما را در موقعیت خطر قرار می‌دهد. البته در کشورهای مختلف با قوانین کپی‌رایت مختلف، خطر این مورد متغیر است.
• ترکرهای عمومی را به دقت انتخاب کنید. اینکه تورنت خود را از چه منبعی دریافت کنید بسیار مهم است. منابع معتبر و مشهور از نسخه‌های زیرزمینی امن‌تر هستند. البته هیچ‌گاه نمی‌توان هیچ منبعی را به‌طور کامل تأیید کرد.
• از ترکرهای خصوصی استفاده کنید. نیاز به ثبت نام و تأیید هویت، ترکرهای خصوصی را از خطرات و افراد نفوذگر دور نگه می‌دارد. اگر بتوانید در این ترکرها عضو شوید، امنیت شما بیشتر تأمین خواهد شد.

هریک از ابزارهای دانلود از تورنت (کلاینت تورنت) مزیت‌ها و ابزارهای خاص خود را دارد و برای استفاده از هر کدام، باید تنظیمات خاصی را به کار برد. در ادامه‌ی این مطلب زومیت، برترین ابزارهای رایگان دانلود از تورنت را معرفی می‌کنیم که بیش از همه، در میان کاربران این اکوسیستم طرفدار دارند. با استفاده از این فهرست به برترین ابزارهای تورنت دسترسی خواهید داشت و دیگر نیازی به جست‌وجو و پیدا کردن نرم‌افزار موردنظر از میان انبوهی از سرویس‌های موجود در اینترنت، ندارید. در میان نرم‌افزارهای موجود در فهرست، انواع سرویس‌ها از کلاینت‌های ساده با کاربری آسان تا سرویس‌های پیچیده با قابلیت گسترش عملکرد با استفاده از افزونه، دیده می‌شوند.

نرم‌افزار qBittorrent یک انتخاب عالی با سادگی و سرعت قابل‌توجه محسوب می‌شود. این نرم‌افزار برای سیستم‌‌های عامل ویندوز، مک و لینوکس دردسترس قرار دارد. از نقاط قوت آن می‌توان به عدم نمایش تبلیغات، ابزارهای اضافه‌ی کاربردی و عدم نیاز به نرم‌افزار اضافه اشاره کرد. بسیاری از منابع، qBittorrent را بهترین کلاینت رایگان تورنت می‌دانند. تنها نقطه‌ی ضعف آن،‌ تعداد پایین افزونه‌ها نسبت به نرم‌‌افزارهای دیگر است.

برخی از نرم‌افزارهای دانلود تورنت، کارایی کاملی را ارائه می‌کنند. برخی دیگر، با تمرکز روی سادگی توسعه یافته‌اند. qBittorrent در میانه‌ی این بازه قرار می‌گیرد که با هدف برطرف کردن نیازهای کاربران و حداقل فشار بر پردازنده و حافظه‌ی رم توسعه یافته است. از قابلیت‌های qBittorrent می‌توان به موتور جست‌وجوی یکپارچه‌ی تورنت، پخش‌کننده‌ی محتوای رسانه‌ای، رمزنگاری، اولویت‌دهی به تورنت‌ها و فایل‌های موجود در تورنت، فیلتر IP و ساخت تورنت اشاره کرد. qBittorrent را می‌توان شبیه‌ترین نرم‌افزار متن‌باز به uTorrent دانست که بدون نرم‌افزار اضافه، کار می‌کند.

درنهایت اگر به‌دنبال یک نرم‌‌افزار تورنت سازگار با پلتفرم‌های متعدد هستید که نیازهای اصلی شما را در دنیای جذاب تورنت برطرف کند و پیچیدگی زیادی هم نداشته باشد، qBittorrent بهترین انتخاب خواهد بود. (لینک دانلود)

اگر مشکلی با مشاهده‌ی تبلیغات ندارید، Vuse با قابلیت‌های متعددی که ارائه می‌کند، انتخابی حرفه‌ای خواهد بود. این نرم‌افزار تورنت که تنها برای ویندوز منتشر می‌شود، رابط کاربری تمیز و زیبایی دارد. با نصب افزونه‌ها می‌توان قابلیت‌های آن را نیز افزایش داد. تنها نقاط ضعف، نمایش تبلیغات و نصب یک آنتی‌ویروس آزمایشی اضافه هستند.

نرم‌افزار Vuse که قبلا به‌نام Azureus شناخته می‌شد، با ادعای «قدرتمندترین نرم‌افزار بیت‌تورنت در جهان» عرضه می‌شود. به‌هرحال با وجود اینکه نمی‌توان روی محتوا و ادعاهای بازاریابی نتیجه‌گیری دقیق داشت، بسیاری از کارشناسان، قابلیت‌های Vuse را عالی و کامل می‌دانند.

یکی از مزایایی رقابتی اصلی Vuse، رابط کاربری آن است که دسترسی به حرفه‌ای‌ترین قابلیت‌های را نیز حتی به کاربران تازه‌کار به‌راحتی ارائه می‌کند. Vuse امکان محدودسازی پهنای باند، فیلتر کردن IP و قابلیت‌های بی‌شمار دیگر یک نرم‌افزار حرفه‌ای تورنت را دراختیار کاربران قرار می‌دهد. درنهایت می‌توان آن را یکی از بهترین انتخاب‌ها برای استفاده‌ی حرفه‌ای از تورنت دانست. (لینک دانلود)

نرم‌افزار تورنت Deluge قابلیت‌های شخصی‌سازی متعددی را دراختیار کاربر قرار می‌دهد و می‌توان آن را بسیار ساده یا بسیار حرفه‌ای، تنظیم کرد. این نرم‌افزار برای سیستم‌های عامل ویندوز و مک و لینوکس دردسترس قرار دارد که یکی از مزایای مهم آن به شمار می‌رود. همچنین اضافه کردن قابلیت‌های جدید با استفاده از افزونه و هماهنگی کامل با مرورگرها، از مزیت‌های رقابتی Deluge هستند. تنها نقطه‌ی ضعف نرم‌افزار مذکور را می‌توان رابط کاربری اولیه‌ی بسیار ساده و خالی دانست.

کلاینت Deluge یکی از منعطف‌ترین گزینه‌های موجود در بازار محسوب می‌شود که سادگی را در عین قدرت به کاربر ارائه می‌کند. افزونه‌های متعددی که برای این نرم‌افزار توسعه یافته‌اند، امکان تغییر تمامی بخش‌ها و به‌نوعی ساختن یک نرم‌افزار کاملاً شخصی را ممکن می‌کنند. به‌راحتی می‌توانید کلاینتی شبیه به uTorrent بسازید که نیازی به نرم‌افزار اضافه هم نداشته باشد. دانلود براساس حروف الفبا، جابه‌جایی فایل‌ها بسته به فرمت به پوشه‌های مخصوص، تنظیم سرعت با توجه به محدودیت‌های شبکه، نمودارهای جذاب، زمان‌بندی فعالیت‌ها و هماهنگی با فایرفاکس و کروم، همگی با بهره‌مندی از افزونه‌های متعدد Deluge ممکن می‌شوند. (لینک دانلود)

اگر به‌دنبال نرم‌افزار سبک و کاملی هستید که تحت پشتیبانی بیت‌تورنت هم باشد، uTorrent بهترین گزینه خواهد بود. قابلیت‌های متنوعی همچون زمان‌بندی دانلودها، uTorrent را به یکی از محبوب‌ترین نرم‌افزارها تبدیل کرده‌اند. کلاینت مذکور که با حجم بسیار پایین برای ویندوز و مک و اندروید دردسترس قرار دارد، به‌خاطر نمایش تبلیغات و نصب نرم‌افزارهای اضافه، ازطرفی برخی از کاربران تورنت پذیرفته نمی‌شود.

uTorrent که به‌نام µTorrent هم شناخته می‌شود، از سال ۲۰۰۵ دردسترس کاربران علاقه‌‌مند به تورنت بود و در خارج از چین، به‌عنوان پرکاربرترین نرم‌افزار شناخته می‌شود. البته در سال‌های اخیر شاهد افزایش انتقادها به uTorrent بوده‌ایم که سهم بازار آن را نسبت به رقبا کاهش داده‌اند. در بخش تبلیغات و نرم‌افزارهای جانبی اضافه، انتقادهای متعددی به سرویس مذکور مطرح می‌شود. درنهایت اگر قصد استفاده از uTorrent را دارید، در مراحل نصب مراقب پیشنهاد نرم‌افزارهای اضافه باشید و هریک که الزامی نبود، از انتخاب نصب خارج کنید.

با وجود تمام چالش‌ها و انتقادها، uTorrent ابزاری بسیار کاربردی محسوب می‌شود که فشار زیادی هم به منابع سیستم وارد نمی‌کند. کل اپلیکیشن حجمی کمتر از یک عکس دیجیتال دارد. اگرچه uTorrent اپلیکیشن رسمی بیت‌تورنت نیست، اما در طول یک دهه‌ی گذشته، همان تیم مسئولیت نگه‌داری و توسعه‌ی اپلیکیشن را برعهده داشته‌اند. درنهایت باید بگوییم که uTorrent سابقه‌ی‌ چالش و بحران امنیتی هم دارد. از جدیدترین مشکلات می‌توان به پیدا شدن حفره‌ی امنیتی در نرم‌افزار اشاره کرد که امکان دسترسی به عملکردهای کلیدی و مشاهده‌ی فعالیت دانلود کاربر را به مجرمان سایبری می‌داد. البته توسعه‌دهنده‌ها یک بسته‌ی امنیتی برای رفع مشکل ارائه کردند. (لینک دانلود)

کلاینت رسمی بیت‌تورنت، قابلیت‌های متنوعی همچون توزیع سید مبتنی بر وب و کامنت گذاشتن را به کاربران ارائه می‌کند. پیکربرندی نرم‌افزار مذکور که برای ویندوز و مک و اندروید دردسترس قرار دارد، بسیار ساده خواهد بود و زمان‌بندی دانلودها هم با آن ممکن می‌شود. بیت‌تورنت حجم بسیار پایینی دارد و تنها نقطه‌ی ضعف آن را می‌توان نمایش تبلیغات دانست.

درنهایت بیت‌تورنت را می‌توان گزینه‌ای با رابط کاربری ساده و قابلیت‌های مناسب دانست که خصوصا برای کاربران تازه‌کار دنیای تورنت، جذاب خواهد بود. (لینک دانلود)

شما درباره‌ی فناوری تورنت چه دیدگاهی دارید؟ از کدام نرم‌‌افزار برای دانلود از تورنت استفاده می‌کنید؟

این مقاله در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۷ توسط مهدی سریزدی نوشته و در تاریخ ۲۶ مهر ۱۴۰۱ توسط شبنم توایی به‌روزرسانی شد