رویداد نورالینک ایلان ماسک، متخصصان علوم اعصاب را تحت تأثیر قرار نداد
صخرهنوردی بدون ترس، پخش سمفونی در سر، دیدن رادار با بینایی ابرانسانی، پیبردن به ماهیت ذهن، درمان نابینایی، معلولیت، ناشنوایی و بیماریهای روانی، تنها چند مورد از کاربردهایی هستند که ایلان ماسک و کارکنانش در نورالینک (Neuralink)، شرکت علوم اعصاب چهارسالهی او معتقدند توسط رابطهای مغز رایانهی الکترونیکی محقق خواهد شد. هیچکدام از پیشرفتهای یادشده هنوز نزدیک به تحقق نیستند و برخی نیز اصلا بعید است به واقعیت تبدیل شوند، اما ماسک در رویدادی که هفتهی گذشته برای ارائهی بهروزرسانی محصول جدید نورالینک برگزار شد، به کارکنانی پیوست که ماسک مشکی پوشیده بودند تا دربارهی تلاش شرکت برای ساخت دستگاه کاشتنی مقرونبهصرفه و پایداری صحبت کند که به باور او، میلیاردها مصرفکننده در آینده برای آن سر و دست خواهند شکست.
ماسک در رویداد نورالینک با اشاره به رابط مغز رایانهی جدید شرکت گفت: «از بسیاری جهات، این دستگاه بهنوعی به محصولی پوشیدنی در جمجمه شما شباهت دارد.» هرچند رویداد زندهی چند روز گذشته بهعنوان مراسم نمایش محصول توصیف شد، هنوز هیچ چیزی وجود ندارد که مشتریان بتوانند از نورالینک بخرند یا از آن استفاده کنند؛ زیرا اغلب ادعاهای پزشکی این شرکت همچنان بهشدت رویاپردازانه بهحساب میآیند. بااینحال، دستاورد کنونی نورالینک، مهندسی فناوری الکترود فوقمتراکمی است که فعلا روی حیوانات آزمایش میشود.
نورالینک نخستین شرکتی نیست که باور دارد دستگاههای کاشت مغز میتوانند ظرفیتهای انسان را گسترده یا بازیابی کنند. پژوهشگران در اواخر دههی ۱۹۹۰ شروع به قراردادن میلههایی در مغز افراد معلول کردند تا نشان دهند که سیگنالها میتوانند، امکان حرکت بازوهای رباتیک یا نشانگرهای رایانه را دراختیار آنها قرار دهند. همچنین موشها با کاشتهای بینایی واقعا میتوانند پرتوهای فروسرخ را درک کنند. نورالینک با تکمیل همین فناوری میگوید امیدوار است در آینده پیشرفت چنین رابطهای مغز رایانه (BCI) را به نقطهای برساند که افراد بتوانند آنها را زیر یک ساعت در مطب پزشک روی خود نصب کنند. ماسک دربارهی افرادی که رایانهها را با سیگنالهای مغز کنترل میکنند، گفت: «این واقعا کار میکند، [اما] صرفا عملکردی نیست که فرد معمولی بتواند بهنحو مؤثر از آن بهرهمند شود.»
ماسک درجریان مراسم، ماهرانه از ارائهی زمانبندی یا تعهد به جدول زمانی احتمالی برای آزمودن سامانهی نورالینک در شرکتکنندگان انسانی امتناع کرد. نورالینک اکنون چهار سال پس از بنیانگذاری، هیچ شواهدی ارائه نداده است که میتواند یا حتی تلاش کرده است افسردگی، بیخوابی یا دیگر بیماریهای اشارهشده را درمان کند. یک دشواری پیشروی شرکت، ساخت میکروسیمهایی بینقص است که میتوانند برای سالها در محیط مخرب مغز زنده دوام آورند. حل صرفا همین مشکل ممکن است سالها طول بکشد. درعوض هدف اصلی پیشنمایشی که هفتهی گذشته پخش شد، برانگیختن هیجان، استخدام مهندسان برای شرکت (که هماکنون نزدیک به صد نفر کارمند دارد) و تشکیل نوعی گروه هواداری بود که به تشویق و تحسین دیگر سرمایهگذاریهای ماسک پرداخته و به بالابردن قیمت سهام شرکت خودروسازی تسلا کمک کرده است.
تصویری هنری از نمونهی آزمایشی ربات جراح نورالینک بههمراه کلاه ایمنی برای محافظت از سر بیمار
ماسک در توییتهای منتهی به رویداد اخیر، وعدهی نمایشی خیرهکننده از شلیک نورونها درون مغزی زنده را به طرفداران داد؛ هرچند به گونهی تحت آزمایش اشاره نکرد. دقایقی پس از آغاز پخش زنده، دستیاران برنامه، پردهای سیاه را کشیدند تا سه خوک کوچک را در محفظههای حصارکشیشده رونمایی کنند. این حیوانات، گونههای منتخب نورالینک برای آزمایش رابط مغز رایانه بودند.
مغز یک خوک دستگاهی کاشتنی داشت و بلندگوهای مخفی بهطور مختصر صداهایی را پخش میکردند که بهگفتهی ماسک از شلیک بیدرنگ نورونهای حیوان ضبط شده بود. برای آن دسته از کسانی که طبق اشارهی ماسک در توییتر، درانتظار ماتریکس در ماتریکس بودند، نمایش میانپردهی حیواناتی بامزه دقیقا آن چیزی نبود که به تماشایش امید داشتند. برای دانشمندان علوم اعصاب، نمایش خوک نورالینک اتفاقی نو محسوب نمیشد؛ زیرا سروصدای تکانههای الکترونیکی ضبطشده از مغز حیوانات و حتی برخی انسانها از دههها پیش از آزمایشگاههای آنها شنیده میشد.
یک سال پیش، نورالینک ربات جراحی را معرفی کرد که میتوانست هزار الکترود فوقنازکی را درون مغز موش فرو ببرد که سیگنالهای الکتریکی ساطعشده از نورونها را اندازه میگیرند. سرعت و الگوهای این سیگنالها درنهایت اساس حرکت، تفکر و یادآوری خاطره محسوب میشوند.
ماسک در رویداد اخیر درکنار نسخهی آزمایشی بهبودیافتهای از ربات جراح با روکش محافظ پلاستیکی سفید و براق ظاهر شد. او امیدوار است که میلیاردها مصرفکننده یک روز مشتاقانه خود را به تیغ جراحی خواهند سپرد تا ربات با ایجاد برشی روی جمجمه، رشتهای از الکترودها را درون مغزشان قرار دهد. شرکت طراحی صنعتی ووک استودیو در ونکوور، پوشش براق و آیندهنگرانهی ربات نورالینک را طراحی کرده است. افشین مهین، طراح ارشد این شرکت میگوید در تلاش بود تا پوششی شفاف، امروزی و درعینحال خوشایند برای دستگاهی بسازد که در جراحی داوطلبانهی مغز با خطرات اجتنابناپذیر بهکارخواهد رفت.
ازنظر دانشمندان علوم اعصاب، جذابترین پیشرفت نمایشدادهشده در رویداد هفتهی گذشته، احتمالا دستگاهی است که ماسک «لینک» مینامد؛ دیسکی نقرهای و سکهمانند حامل تراشههای رایانه که سیگنالهای ضبطشده از الکترودها را فشرده و سپس بهطور بیسیم منتقل میکنند. لینک ضخامتی بهاندازهی جمجمهی انسان دارد و بهگفتهی ماسک میتواند ازطریق سوراخکردن سر بهخوبی روی سطح مغز قرار گیرد. ماسک گفت: «من میتوانم همین حالا یک دستگاه نورالینک داشته باشم و هیچکس آن را نفهمد.»
ایلان ماسک در رویداد نورالینک، لینک را در دست داشت؛ دستگاهی مدور با تراشههای رایانه که برای جمعآوری و انتقال بیسیم سیگنالهای مغز بهکار میرود
لینک را میتوان بهطور بیسیم ازطریق سیمپیچی القایی شارژ کرد. ماسک میگوید افراد در آینده برای نیرورسانی به کاشت مغزی خود، پیش از خواب آن را به برق خواهند زد. او فکر میکند امکان نصب و برداشتن دستگاه کاشتنی نیز باید به آسانی فراهم باشد تا افراد بتوانند با پیشرفت فناوری، نمونهای جدیدتر دریافت کنند. شما نمیخواهید برای همیشه گرفتار نسخهی یک کاشت مغزی باشید. باقیماندن سختافزار عصبی منسوخشده در بدن افراد، مشکلی جدی است که برخی شرکتکنندگان در پژوهشها هماکنون با آن مواجه هستند.
کاشت آزمایششده در مغز خوکها، هزار کانال دارد و احتمالا همین تعداد از نورونها را میخواند. ماسک میگوید هدفش افزایش این عدد با ضریب ۱۰۰ و سپس ۱۰ هزار است تا خوانش کاملتر مغز امکانپذیر شود. اینگونه اهداف تصاعدی برای فناوری، لزوما نیازهای پزشکی بهخصوص را برآورده نخواهند کرد. هرچند ماسک ادعا میکند کاشتها «میتوانند معلولیت، نابینایی و ناشنوایی» را برطرف کنند، آنچه در وهلهی اول ازقلم افتاده، نه الکترودهای چند برابر بیشتر، بلکه فقدان دانش علمی دربارهی کارکردهای مغز است؛ مثلا اینکه کدام نوع عدمتعادل الکتروشیمیایی، افسردگی را بهوجود میآورد.
- ایلان ماسک رابط مغز رایانه نورالینک را در خوک زنده رونمایی کرد
- چرا ایلان ماسک پروژه نورالینک را توسعه میدهد؟
با وجود آنکه ماسک فهرست بلندبالایی از کاربردهای پزشکی را ارائه داد، نورالینک نشان نداد که آمادهی انجام هیچیک از آنها است. بسیاری از علاقهمندان باور داشتند گام منطقی بعدی، کارآزماییهای بالینی خواهد؛ اما نورالینک درجریان مراسم خود هیچ صحبتی از برنامههای دقیقش برای انجام این کارآزماییها بهمیان نیاورد. متیو مکدوگال، جراح مغز و اعصابی که با شرکت همکاری میکند، گفت نورالینک درنظرداشت دستگاهش را روی افراد معلول امتحان کند تا مثلا به آنها امکان دهد روی رایانه بنویسند یا کلمات بسازند. اما ماسک فراتر از این رفت و گفت باور دارد در بلندمدت میتوان حرکت کامل بدن فرد را بازیابی کرد.
معلوم نیست نورالینک اصلا دربارهی درمان بیماریها چقدر جدی است. ماسک در مراسم، پیوسته از زمینهی پزشکی دور میشد و با صحبت از کاربردهای بسیار آیندهنگرانهتر، استفادهی عمومی تمام مردم از دستگاه را هدف کلی شرکت عنوان میکرد. او معتقد است مردم باید بهمنظور عقبنماندن از هوش مصنوعی، بهطور مستقیم به رایانهها متصل شوند. او گفت:
در سطح یک گونه، یافتن راه همزیستی با هوش مصنوعی پیشرفته از اهمیت برخوردار است؛ بهطوریکه آیندهی جهان را ارادهی ترکیبی مردم زمین کنترل کند. مهمترین دستاورد چنین دستگاهی میتواند همین باشد.
اما چگونه کاشتهای مغز میتوانند موجب تحقق چنین هدفی شوند؟ شاید ماسک در بهروزرسانی بعدی دراینباره با جزئیات بیشتر صحبت کند. نظر شما کاربران دربارهی مراسم اخیر نورالینک چیست؟
نظرات