نوبل پزشکی ۲۰۲۰ به کاشفان ویروس هپاتیت C رسید
هاروی جِی آلتر، مایکل هوتون و چارلز ام رایس به پاس کشف ویروس هپاتیت C، به‌طور مشترک برنده‌ی جایزه نوبل پزشکی امسال شدند. کشف این ویروس، پیشرفت بزرگی محسوب می‌شود که با فراهم‌کردن امکان ساخت آزمایش خون و داروهای جدید، جان میلیون‌ها نفر را نجات داده است. کمیته نوبل در بیانیه‌ای گفت «برای نخستین‌بار در تاریخ، درمان‌پذیرشدن ویروس هپاتیت C، امیدها برای ریشه‌کنی این بیماری را از جمعیت جهان افزایش داده است.» این کمیته، اسامی برندگان نوبل پزشکی را امروز دوشنبه در مؤسسه کارولینسکا در استکهلم اعلام کرد.
هاروی جی آلتر، پژوهشگر پزشکی اهل آمریکا در مؤسسه‌ی بهداشت ملی در مریلند و مایکل هوتون، اهل بریتانیا و استاد ویروس‌شناسی در دانشگاه آلبرتا کانادا است و مدیریت مؤسسه‌ی ویروس‌شناسی کاربردی لی‌کا شینگ را در این دانشگاه برعهده دارد. چارلز ام رایس نیز متولد شهر ساکرامنتو کالیفرنیا و استاد دانشگاه راکفلر در نیویورک است. او از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۸ مدیر علمی و اجرایی در مرکز مطالعات هپاتیت C در این دانشگاه بود.
ویروس هپاتیت C ازطریق خون منتقل می‌شود و با ایجاد التهاب مزمن کبد، به آرامی در طول سال‌ها و دهه‌ها این عضو را از بین می‌برد و درنهایت به سیروز یا سرطان منجر می‌شود. بیماران اغلب نیازمند پیوند کبد می‌شوند یا از دنیا می‌روند. نیم‌قرن پیش، پزشکان می‌دانستند که گیرندگان انتقال خون بیشتر درمعرض خطر بیماری کبد هستند؛ اما ویروس هپاتیت B که در دهه‌ی ۱۹۶۰ کشف شد، علت بیماری تمام مبتلایان را توضیح نمی‌داد.
برندگان نوبل پزشکی امسال در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ تلاش کردند تا ویروسی را شناسایی کنند که مسئول اغلب موارد توضیح‌ناپذیر هپاتیت در انتقال خون بود. آن‌ها همچنین می‌خواستند غربالگری خون‌های اهداشده برای یافتن این عامل بیماری‌زا را امکان‌پذیر کنند. در سال ۱۹۷۸، آلتر نشان داد که پلاسمای خون بیماران، هنگام تزریق به شامپانزه‌ها می‌تواند موجب بیماری شود؛ اتفاقی که بیانگر ایجاد بیماری دراثر عاملی عفونی است. مطالعات بیشتر نشان داد که این عامل بیماری‌زا یک ویروس بود.
در سال ۱۹۸۹، هوتون که در آن زمان در شرکت داروسازی کارون مشغول به کار بود، به‌همراه همکارانش ویروس را برای نخستین‌بار تکثیر کرد و آن را ویروس هپاتیت C نامید. این تیم سپس یک آزمایش خون ساخت و نشان داد که می‌تواند نمونه‌های مشکوک به انتقال موارد نامشخص هپاتیت را شناسایی کند. این آزمایش به اهداکنندگان خون در سرتاسر جهان امکان غربالگری داد و شمار مبتلایان جدید به هپاتیت را به‌نحو چشمگیر پایین آورد.
نیلز گوران لارسون، عضو کمیته‌ی نوبل، دریافت خون را پیش از اکتشافات یادشده، همانند قماری خطرناک می‌داند؛ درحالی‌که اکنون انتقال ویروس هپاتیت C ازطریق خون تقریبا به صفر رسیده است.
درنهایت چارلز رایس نشان داد که ویروس جدید تنوع بسیار بالایی دارد و بسیاری از انواع آن موجب بیماری نمی‌شوند. بااین‌حال او در ادامه نشان داد که نسخه‌ای فعال از ویروس به‌تنهایی می‌تواند عامل عفونت و بیماری کبد باشد. سرانجام اکتشافات هر سه دانشمند به یافتن درمان‌هایی منجر شد که اکنون می‌توانند نزدیک به ۹۵ درصد از بیماران مبتلا به هپاتیت C را درمان کنند. گونیلا کارلسون، عضو کمیته‌ی نوبل می‌گوید «این پیشرفت‌ها، جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان نجات داد. تلاش پیشگامانه‌ی برندگان امسال، موفقیتی برجسته در نبرد مداوم ما علیه عفونت‌های ویروسی است.»
نظرات