گوشی هوشمند شما واقعاً چقدر رم نیاز دارد؟

گوشی‌های هوشمند با رم متفاوت عرضه می‌شوند. برخی از مدل‌های پرچم‌دار امروزی مثل رد مجیک 8S پرو حتی با ۲۴ گیگابایت رم فروخته می‌شوند و درمقابل، گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه معمولاً از ۴ گیگابایت رم بهره می‌برند و تعداد زیادی گوشی نیز وجود دارند که به ۶ یا ۸ گیگابایت رم مجهزند.

به‌طورکلی، گوشی‌های ارزان‌قیمت‌تر معمولاً رم کمتر و پرچم‌داران رم بیشتری دارند. سؤال این است هنگام خرید گوشی جدید واقعاً چقدر رم نیاز دارید؟ میزان رم ایدئال در سال ۲۰۲۳ چقدر است؟ اگر بخواهیم تا چند سال آینده از گوشی خود استفاده کنیم، چقدر رم برایمان کافی خواهد بود؟ در مقاله‌ی حاضر، قصد داریم به این سؤالات پاسخ دهیم.

قبل‌ از پرداختن به مبحث مقدار رم ایدئال، ابتدا باید با رم و روش عملکرد آن در اندروید بیشتر آشنا شویم.

کامپیوترها و گوشی‌های هوشمند از حافظه‌ی دسترسی تصادفی یا RAM استفاده می‌کنند. برنامه‌های در حال اجرا و داده‌های مرتبط با اپلیکیشن‌ها و سیستم‌عامل دستگاه هنگام کارکردن روی رم ذخیره می‌شوند. اگر به حدود یک دهه قبل برگردیم، دستگاه‌های اندرویدی معمولاً با رم ۵۱۲ مگابایتی یا ۱ گیگابایتی عرضه می‌شدند.

در سال‌های اخیر، میانگین مقدار رم به‌شدت رشد کرد و سال ۲۰۱۴ دستگاه‌های پرچم‌دار با ۳ گیگابایت رم عرضه شدند و چند سال بعد، این استاندارد به ۴ گیگابایت افزایش یافت. اکنون، یعنی در سال ۲۰۲۳، رم ۴ گیگابایتی حداقل رم موردنیاز بهترین گوشی‌‌ تا ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفته می‌شود. البته بیشتربودن رم، یعنی قیمت گوشی مدنظرتان هم بیشتر خواهد بود و باید پول بیشتری برای خریدش پرداخت کنید.

مهم نیست دستگاه شما چقدر رم دارد؛ زیرا این ویژگی یکی از منابع محدودی است که باید به‌درستی مدیریت شود. وقتی برنامه‌ی جدیدی را باز می‌کنید، بخشی از این حافظه اشغال خواهد شد. برنامه‌ها و بازی‌های ساده از چند‌صد مگابایت رم استفاده می‌کنند و این عدد برای بازی‌های سنگین‌تر تا یک گیگابایت هم افزایش می‌یابد و حتی برخی بازی‌های گرافیکی امروزی تا ۱٫۵ گیگابایت رم را نیز اشغال می‌کنند.

با رم ۴ گیگابایتی، فضای کافی برای اجرای چند بازی یا برنامه به‌همراه سیستم‌عامل وجود دارد؛ ولی گاهی اوقات رم آزاد دردسترس شما نخواهد بود. کامپیوترهای پیشرفته از تکنیکی به‌ نام Swapping برای مدیریت رم استفاده می‌کنند. قدیمی‌ترین و کم‌مصرف‌ترین لایه‌های داده در حافظه‌ی Swap نوشته می‌شوند و پس‌از‌آن مقدار رمی که اشغال شده بود، آزاد خواهد شد.

اگر بعداً به حافظه‌ی Swap نیاز باشد، داده‌ها دوباره از حافظه بازخوانی و در رم کپی می‌شوند. این فرایند میزان حافظه را برای ذخیره‌ی برنامه‌ها و داده‌ها افزایش می‌دهد؛ اما درمقایسه‌با حافظه‌ی رم سرعت خیلی کم‌تری دارد.

دسکتاپ‌ها و لپ‌ تاپ‌ و سرورها از حافظه‌ی اکسترنال (هارد و فلش مموری) به‌عنوان Swap Storage استفاده می‌کنند؛ اما تکنیک اندروید کمی تفاوت دارد. سیستم‌عامل موبایلی گوگل به‌جای نوشتن صفحات روی حافظه‌ی ذخیره‌سازی، داده‌ها را فشرده‌سازی می‌کند و آن‌ها را دوباره روی رم می‌نویسد. این اقدام به‌عنوان zRAM شناخته می‌شود و طبق سنت یونیکس/لینوکس از حرف z برای نشان‌دادن عملیات فشرده‌سازی بهره می‌برد.

اگر نسبت فشرده‌سازی داده‌هایی که اندروید روی رم ذخیره می‌کند، ۵۰ درصد در نظر بگیریم، ۱۲۸ کیلوبایت رم می‌تواند به ۶۴ کیلوبایت کاهش یابد و ۶۴ کیلوبایت از این حافظه را آزاد کند. هسته‌ی لینوکس zRAM را دقیقاً مثل Swap Storage در نظر می‌گیرد. حافظه‌ی فشرده مستقیماً خواندنی نیست؛ بنابراین، اگر به آن نیاز است، باید از حالت فشرده خارج و بار‌دیگر کپی شود که از این نظر عملکردی شبیه Swapping معمولی دارد.

Swap Storage نیز منبعی محدود است. اگر این فضا در اندروید تمام شود، برنامه‌هایی از قبل ذخیره‌شده روی حافظه را حذف خواهد کرد. این یعنی برنامه‌ای که می‌خواستید به آن برگردید، احتمالاً دوباره اجرا خواهد شد.

باتوجه‌به آنچه گفته شد، هرچه رم بیشتری داشته باشید، گوشی هوشمندتان هم‌زمان تعداد بیشتری برنامه را در حالت اجرا نگه خواهد داشت. رم کمتر یعنی اندروید مجبور خواهد بود برای آزادسازی آن تعداد بیشتری برنامه‌ را از روی آن حذف کند. اکنون می‌توانیم راحت‌تر به این پرسش پاسخ دهیم که میزان رم ایدئال برای گوشی هوشمند چقدر است؟

برای تعیین مقدار رم بهینه، سه گوشی را امتحان کردیم:‌ گلکسی S21 اولترا با ۱۲ گیگابایت رم و اندروید ۱۲ و وان‌پلاس ۹ پرو با ۸ گیگابایت رم و اندروید ۱۱ و پیکسل 3XL با ۴ گیگابایت رم و اندروید ۱۳.

در هر گوشی مقدار رم آزاد و Swap Space استفاده‌شده را یادداشت و سپس تعدادی بازی را روی آن‌ها اجرا کردیم. در این حالت مقدار رمی که بازی‌ها استفاده می‌کند را یادداشت و سپس تغییرات رم رایگان و Swap Sapce را بررسی کردیم. این مراحل تکرار شد تا اینکه اندروید مجبور شود برنامه‌ای را حذف کند که از قبل در حافظه بود.

گلکسی S21 اولترا و پیکسل 3XL به‌ترتیب ۱۲ و ۴ گیگابایت رم دارند. در‌ادامه، نمودار نحوه‌ی عملکرد این گوشی‌ها در آزمایش رم آورده شده است. در‌این‌میان، فهرست بازی‌ها به‌ترتیبی قرار دارند که روی گوشی‌ها اجرا شده‌اند. خط آبی نشان می‌دهد چقدر رم آزاد دردسترس قرار دارد و خط سبز میزان استفاده از Swap Space را مشخص می‌کند.

همان‌طور‌که مشاهده می‌کنید، گلکسی S21 با کاهش مقدار رم آزاد، میزان استفاده از Swap Space را افزایش می‌دهد. این دستگاه با ۱۲ گیگابایت رم توانست همه‌ی بازی‌ها را در حافظه نگه دارد و هیچ‌کدام از آن‌ها را از رم حذف نکرد.

برای وارد‌آوردن حداکثر فشار به گلکسی S21 اولترا، مرورگر وب کروم را با ۱۲ تب باز کردیم که ۲٫۲ گیگابایت رم اشغال کرد و اندروید در این شرایط مجبور شد Minecraft را از حافظه‌ حذف کند.

شرایط برای پیکسل 3XL کاملاً متفاوت بود. گوشی گوگل موفق شد سه بازی Subway Surfers و 1945 Airforce و Candy Crush را هم‌زمان روی رم در حالت اجرا نگه دارد. با اجرای Brawl Stars روی این دستگاه، Subway Surfers از رم حذف شد. همان‌طورکه انتظار می‌رفت، رم کمتر روی این گوشی، یعنی توانایی کمتری در باز نگه‌داشتن چند برنامه‌ی هم‌زمان دارد.

وان‌پلاس ۹ پرو استفاده‌شده در این آزمایش ۸ گیگابایت رم داشت و از ویژگی RAMBoost این شرکت نیز بهره می‌برد. هدف این قابلیت مدیریت هوشمندانه‌تر رم است. این ویژگی نوع استفاده‌ی شما را تجزیه‌وتحلیل و سعی می‌کند برنامه‌هایی که بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنید، در حافظه نگه دارد و برنامه‌هایی را از این حافظه حذف کند که استفاده‌ی چندانی از آن‌ها نمی‌کنید.

حتی درصورتی‌که RAMBoost تشخیص دهد به‌زودی از برنامه‌ی خاصی استفاده خواهید کرد، آن را از قبل بارگذاری می‌کند. برای دریافت نتایج بهتر، وان‌پلاس ۹ پرو را در حالت فعال‌ و غیرفعال بودن RAMBoost آزمایش کردیم.

اولین نکته‌ای که باید درباره‌ی آزمایش وان‌پلاس با RAMBoost فعال به آن توجه کنیم، افزایش میزان رم آزاد هنگام راه‌اندازی Candy Crush است. دلیل این امر بسته‌شدن Subway Surfers بود. با راه‌اندازی مجدد این بازی و Brawl Stars آزمایش ادامه یافت. البته پس‌ از اجرای Asphalt 9، اندروید بازی Candy Crush و 1945AirForce را از رم حذف کرد.

با غیرفعال‌کردن RAMBoost در وان‌پلاس ۹ پرو، اندروید رفتاری متفاوت از خود نشان داد. شما می‌توانید در این حالت همه‌ی بازی‌های اشاره‌شده در فهرست را اجرا کنید و هیچ‌کدام از رم حذف نمی‌شوند. به‌هرحال، در این شرایط با راه‌اندازی Asphalt 9، گوشی وان پلاس Subway Surfers را از حافظه حذف کرد.

نکته‌ی عجیب در دو آزمایش وان‌پلاس ۹ پرو این است که وقتی حافظه‌ی آزاد وجود داشت، بازی‌ها را از حافظه‌ی رم پاک می‌کرد. این گوشی چهار گیگابایت Swap Space دارد؛ اما با شروع حذف بازی‌ها، فقط یک گیگابایت آن استفاده می‌شود. بدین‌ترتیب به‌نظر می‌رسد گوشی وان‌ پلاس در مدیریت حافظه با روشی بسیار تهاجمی عمل می‌کند.

می‌توان گفت ۴ گیگابایت رم برای انجام کارهای چندوظیفگی کافی نیست. این میزان رم فقط می‌تواند چهار بازی را نگه‌ دارد. برنامه‌ها معمولاً کوچک‌تر از بازی‌ها هستند؛ بنابراین، باید بتوانید ۵ یا ۶ برنامه‌ی معمولی را هم‌زمان روی گوشی‌های مجهز به ۴ گیگابایت رم اجرا کنید؛ البته استفاده از گوشی‌های مجهز به ۶ گیگابایت رم به رفع مشکل مذکور کمک خواهد کرد.

رم ۱۲ گیگابایتی گلکسی S21 اولترا عملکرد بسیار رضایت‌بخشی دارد. گوشی سامسونگ با این میزان رم حداقل ۱۵ بازی ازجمله برخی عناوین بسیار سنگین به‌همراه مرورگری با چندین تب باز را هم‌زمان روی رم نگه می‌دارد. بدین‌ترتیب، با ۱۲ گیگابایت رم حتی کارهای چندوظیفگی سنگین نیز بدون مشکل انجام خواهند شد.

اگرچه وان‌پلاس ۹ پرو در مدیریت رم کمی سخت‌گیرانه‌ عمل می‌کند، استفاده‌ی طولانی‌مدت از RAMBoost به اندروید کمک می‌کند از ۸ گیگابایت رم به‌طور بهینه‌تر بهره ببرد. به‌هرحال، رم ۸ گیگابایتی برای دستگاه‌های اندرویدی تجربه‌ی چندوظیفگی بسیار روانی ارائه خواهد داد.

براساس نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش‌ها، توصیه‌ی ما این است هنگام خرید گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه مدل‌هایی را انتخاب کنید که حداقل ۶ گیگابایت رم دارند. دستگاه‌های میان‌رده نیز حداقل با ۸ گیگابایت رم می‌توانند نیاز‌های متوسط و حتی سنگین شما را به‌راحتی تأمین کنند.

به‌هرحال، نکته‌ی واضح این است که گوشی‌های مجهز به ۱۲ گیگابایت رم مزیت‌هایی دارند و باعث می‌شوند حتی هنگام انجام کارهای بسیار سنگین و هم‌زمان، هیچ کندی یا لگی را تجربه نکنید.

به‌نظر نمی‌رسد گوشی‌های مجهز به ۱۶ گیگابایت رم مزیت چندانی دربرابر گوشی‌های مجهز به ۱۲ گیگابایت رم ارائه دهند. بااین‌حال، هرچه رم بیشتری دراختیار داشته باشید، دستگاه شما برای آینده آماده‌تر خواهد بود؛ زیرا برنامه‌ها و بازی‌ها با گذشت زمان پیشرفته‌تر می‌شوند به منابع سخت‌افزاری بیشتری نیاز دارند.