هایابوسا 2 دومین نمونه سیارکی را با موفقیت برداشت کرد

فضاپیمای ژاپنی هایابوسا ۲ (Hayabusa2) به‌تازگی موفق شد نمونه‌ای از خاک سیارکی را برداشت کند که در فاصله‌ی ۲۴۳ میلیون کیلومتری از زمین واقع شده است. این عملیات دومین و آخرین نمونه‌برداری سیارکی این فضاپیما پیش از عزیمت به زمین در پاییز امسال محسوب می‌شود.

فضاپیمای نمونه‌بردار هایابوسا ۲ که آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن (JAXA) آن را در سال ۲۰۱۴ پرتاب کرد، از ژوئن ۲۰۱۸ در اطراف سیارکی به‌نام ریوگو قرار گرفته است. هدف اصلی این کاوشگر، نمونه‌برداری از سنگ و خاک سیارکی و بازگرداندن آن‌ها به زمین است تا دانشمندان بتوانند در محیط آزمایشگاه آن‌ها را مطالعه کنند. قرار بود مأموریت هایابوسا در ماه فوریه و پس از اولین نمونه‌برداری به پایان برسد؛ اما تیم فضاپیما تصمیم گرفت پیش از بازگشت فضاپیما، نمونه‌ی جذاب‌تر دیگری را از سطح سیارک جمع‌آوری کند.

دستگاه نمونه‌بردار هایابوسا ۲ چند ثانیه پس از فرود

نمونه‌ی دوم درست از درون دهانه‌ای برداشت شده که هایابوسا ۲ چندی پیش آن را روی سیارک ریوگو به وجود آورد. این فضاپیما در ماه فروردین با رهاکردن بمبی کوچک، سطح سیارک را منفجر و دهانه‌ی کوچکی روی آن ایجاد کرد. از آن زمان تاکنون، دانشمندان در حال بررسی موقعیت دهانه و امکان‌پذیری برداشت نمونه از آن بودند تا اینکه سرانجام چهارشنبه هفته‌ی گذشته، فضاپیما با حرکت مجدد به‌سمت سطح سیارک، نمونه‌ای سنگ را از نزدیکی تقریبا ۲۰ متری محل دهانه‌ی مصنوعی برداشت کرد.

دانشمندان اطمینان دارند نمونه‌‌ی برداشت‌شده از ریوگو، شامل موادی هستند که پس از انفجار بمب روی سطح سیارک به اطراف پراکنده شدند. این، بدین معنا است که خاک موجود در آخرین نمونه‌ها مربوط به زیر سطح سیارک است و قدمت آن به میلیاردها سال پیش، یعنی اوایل حیات منظومه‌ی شمسی بازمی‌گردد. چنین موادی برای پژوهشگران بسیار مهم هستند؛ زیرا این سنگ‌ها درمعرض محیط خشن فضایی یا فرسایش قرار نداشته‌اند. این شرایط نسبتا بکر بدین معنی است که آخرین نمونه‌ی هایابوسا ۲ می‌تواند تصویری کلی از برخی موادی ارائه دهد که از زمان شکل‌گیری همسایه‌ی کیهانی‌مان تاکنون، تقریبا دست‌نخورده باقی مانده‌اند.

حفره‌ی مصنوعی که هایابوسا ۲ از آن نمونه‌برداری کرد

نمونه‌ی اخیر برداشت‌شده دستاورد بزرگی برای دانشمندان سیاره‌ای محسوب می‌شود؛ زیرا بسیاری از کارشناسان معتقدند برخی از عناصر سازنده‌ی حیات روی زمین از بمباران‌های سیارکی سرچشمه گرفته‌اند. نمونه‌های هایابوسا ۲ می‌توانند حامل سرنخ‌های مهمی درباره‌ی نوع سیارک‌های احتمالی منتقل‌شده به زمین در اوایل دوران شکل‌گیری سیاره‌مان باشند.

هایابوسا ۲ احتمالا مواد دو نمونه را در محفظه‌ی جمع‌آوری خود نگه‌داری می‌کند؛ اگرچه پژوهشگران تا زمان بازگشت فضاپیما، نمی‌توانند با قطعیت در این‌ باره نظر دهند. از آنجا که در‌حال‌حاضر هیچ راهی برای اندازه‌گیری مواد داخل محفظه وجود ندارد، ممکن است حتی هیچ نمونه‌ای در محفظه وجود نداشته باشد. بااین‌حال، پژوهشگران ژاپنی مطمئن هستند هایابوسا ۲ مواد هر دو نمونه را دراختیار دارد. JAXA امیدوار است به ۱۰۰ میلی‌گرم نمونه از مواد دست پیدا کند.

اکنون همنشینی هایابوسا ۲ با سیارک ریوگو تقریبا رو به پایان است. این فضاپیما سفر بازگشت خود را در ماه نوامبر یا دسامبر آغاز می‌کند و تا پایان سال ۲۰۲۰ به زمین خواهد رسید. هایابوسا ۲ پس از بازگشت به زمین، کپسول حاوی نمونه را به زمین ارسال می‌کند که با چتر نجات در نزدیکی بیابان‌های استرالیا فرود خواهد آمد.