فضانوردان در معرض ابتلا به اختلالات بینایی
سفر به فضا بر مغز تأثیر میگذارد و آن را تغییر میدهد. ماهها زندگی در شرایط بیوزنی به افزایش مایعات مغز فضانوردان منجر میشود و بینایی آنها را پس از بازگشت به خانه مختل میکند. جاذبهی روی زمین باعث میشود کل مایعات بدن بهسمت پاها سرازیر شوند؛ اما در فضا، شرایط طور دیگری است. آنجلیک واناومبرگون، از دانشگاه آنتورپ بلژیک میگوید:
وقتی در شرایط بیوزنی قرار بگیرید، مایعات بدن بهسمت بالا جریان پیدا میکنند؛ بههمیندلیل، چهرهی فضانوردان در ایستگاههای فضایی پفکرده بهنظر میرسد.
واناومبرگن و همکارانش برای بررسی تأثیر بیوزنی بر بطنهای مغز فضانوردان (محفظههایی که مایعات نخاعی را حفظ میکنند)، مغز ۱۱ فضانورد روسی را قبل و بعد از رفتن به فضا اسکن کردند.
پس از بازگشت فضانوردان به خانه، حجم بطن مغزی آنها در شرایط بیوزنی به بیش از ۱۱ درصد رسیده بود که از میزان موردنیاز برای جریان مایعات مغزی بیشتر است. حتی با گذشت هفت ماه از بازگشت آنها، حجم بطن مغزی بازهم ۶ درصد بیشتر از شرایط قبل از پرتاب بود.
البته آثار افزایش مایعات بر عملکرد مغز هنوز مشخص نیست. براساس نتایج، رابطهای بین حجم یکی از چهار حفرهی مغزی و کاهش تیزهوشی بصری وجود دارد اما هنوز مشخص نیست که بطنهای متورم عامل اصلی اختلال بینایی باشند.
تغییرات مغز پس از بازگشت به فضا ثابت شده است؛ اما بهگفتهی وان اومبرگن برای شناسایی عامل اصلی این تغییر، نیاز به بررسیهای بیشتری است. تمام فضانوردهای این بررسی، تقریبا ۶ ماه در فضا بودند و آثار زندگی در شرایط بیوزنی در بازههای زمانی طولانیتر هنوز مشخص نیست (نکتهی مهمی که باید در پروازهای طولانیتر بهویژه سفر به مریخ در نظر گرفته شود). از سوی دیگر تمام نمونههای بررسیشده مرد بودند و بهگفتهی اومبرگن تأثیر این تغییرات بر زنان متفاوت است. وان اومبرگن میگوید:
ما باید مغز، سیستم بینایی و شناخت را بررسی کنیم تا به عامل اصلی پی ببریم. همچنین باید تأثیر ماندن در شرایط بیوزنی در بازههای زمانی طولانیتر را بررسی کنیم. در حال حاضر عامل اصلی این تغییرات مشخص نیست.
نظرات