ناامنی اجتماعی شامپانزهها را نیز تحت فشار قرار میدهد
داشتن یک موقعیت اجتماعی بالا مزایای سلامتی و شایستگی مختلفی برای نرها و مادههای بسیاری از گونههای اجتماعی از جمله انسان دارد؛ اگرچه دستیابی و حفظ سلطه بر گروه، اغلب با صرف هزینههایی نیز همراه است. آنا پریس نویسندهی نخست مطالعه میگوید:
برای بررسی هزینههای مرتبط با دستیابی به سلطه و حفظ آن، ما منابع بالقوهی عوامل استرسزای انرژیتیک و روانشناختی را که شامپانزههای نر ممکن است با آن بهصورت روزانه روبهرو باشند، مورد بررسی قرار دادیم و مخصوصا روی دورانی که نرها بهشدت برای کسب این موقعیت و فرصتهای جفتگیری با هم رقابت میکنند، تمرکز کردیم.
نویسندگان دریافتند که سطوح کورتیزول در ادرار تمام نرها در دوران ناپایدار درمقایسه با دوران سلطهی پایدار بیشتر بود درحالیکه میزان تهاجمی بودن الگوی معکوسی داشت و در دوران پایداری از سطح بالاتری برخوردار بود.
در مواقع ناپایداری اجتماعی، شامپانزههای نر برای کاهش درگیری و تقویت اتحاد گروه از تعاملات تهاجمی خود کم میکنند
این یافتهها نشان میدهند که در شامپانزههای غالب، حفظ موقعیت با افزایش استرس فیزیولوژیکی مرتبط نیست و نشان میدهد که با وجود پایینتر بودن تعاملات تهاجمی، رقابت بر سر موقعیت و عدم اطمینان از روابط حاکمیت درون گروه، تمام نرها را در معرض استرس روانیاجتماعی قرار میدهد. این نتایج از مطالعات دیگری که نشان میدهند قابل پیشبینی نبودن روابط اجتماعی در تمام نخستیها تنشزا است، حمایت میکند. این موضوع شامل انسانها نیز میشود. پریس میگوید:
مطالعهی ما نشان میدهد که تهاجم علنی علت سطوح استرس نرهای گروه، در دوران رقابت نرهای برتر نبود و این نرها تحتتاثیر عدم اطمینان اجتماعی حاصل از این دورههای رقابت قرار میگرفتند.
پژوهشگران دو زمینه را که موجب بروز بیثباتی اجتماعی میشد، مورد بررسی قرار دادند: رقابت برای موقعیت و رقابت بر سر فرصتهای جفتگیری. در هر دو مورد الگوهای مشابهی مشاهده شد. همهی نرها بدون توجه به موقعیت اجتماعی، در جریان دورههای رقابت نرهای غالب دارای سطوح بالاتر استرس بودند درحالیکه میزان تهاجمی بودن در دورههایی که رقابت کمتر بود، بیشتر بود.
اجتناب از تهاجم
رومن ویتینگ، نویسندهی ارشد این مطالعه میگوید:
یکی از یافتههای اصلی این پژوهش این است که شامپانزههای نر رفتارهای رقابتی خود را بسته به موقعیت تغییر میدهند. وقتی خطر درگیری بالا بود، نرها برای کاهش خطر آسیب به گروه، از رفتارهای تهاجمی خود کم میکردند. قلمرو برای شامپانزهها بسیار اهمیت دارد و آنها با همکاری هم از قلمرو خود دفاع میکنند.
بنابراین زمانیکه روابط حاکمیت موجود در گروه مشخص نبوده و ناپایدار است، شامپانزههای نر ممکن است از رفتار تهاجمی دست بکشند. این کار بخشی از یک راهبرد مدیریت درگیری است که به آنها اجازه میدهد طی چنین دورانی بتوانند با هم همکاری داشته باشند. راهبردهای مدیریت درگیری برای حفظ حیات پایدار در گروههای اجتماعی بسیار مهم است. این مطالعه نشان میدهد که شامپانزههای وحشی برای مدیریت درگیریهای درون گروهی از خواستههای شخصی خود میگذرند. پریس نتیجه میگیرد که:
مطالعهی ما مورد توجه زمینههای مختلف پژوهشی است. این نتایج نشان میدهد که نرخ تهاجمی بودن همیشه شاخص خوبی از شدت رقابت نبوده و در پژوهشهای آینده لازم است که پرهیز از تهاجم و رفتارهای رقابتی غیرتهاجمی نیز در نظر گرفته شود.
نظرات