شروع به کار اولین نیروگاه اتمی شناور روسیه

اولین نیروگاه هسته‌ای شناور روسیه به شبکه‌ی برق متصل شد. نیروگاه مذکور درون کشتی بزرگی برپا شده که در‌حال‌حاضر در سواحل شرقی روسیه پهلو گرفته و به شبکه متصل است. این کشتی آکادمیک لومونوسوف نام دارد و برای ساخت آن ۱۰ سال زمان و ۲۳۲ میلیون دلار هزینه صرف شده است. واحد نیروگاهی اشاره‌شده توانایی تولید ۷۰ مگاوات برق را دارد و می‌تواند الکتریسیته‌ی موردنیاز شهری ۱۰۰ هزار نفری را تأمین کند. کشتی لومونوسوف فعلا در چاکوتا، بندر سردسیر ۵۰ هزار نفری در شرق روسیه و شمال اقیانوس آرام، پهلو گرفته است. در این مکان در سال‌های دور اسکیموها زندگی می‌کردند و حالا بیشتر به‌جای انسان، محل زندگی خرس‌های قطبی و گوزن شمالی و پنگوئن‌ها است.

در سال آینده، این کشتی به شبکه‌ی برق اصلی‌ترین شهر این منطقه، یعنی پِوِک (Pevek) وصل خواهد شد تا گرمای موردنیاز آن‌ها را نیز تأمین کند. میانگین دما در این شهر در ماه‌های ژانویه تا فوریه ۱۱- درجه فارنهایت است و جمعیتش نیز به‌زحمت به پنج‌هزار نفر می‌رسد. روسیه امیدوار است این نیروگاه و زیرساخت‌های مربوط به آن بتوانند به بهبود وضعیت اجتماعی اقتصادی و توسعه‌ی چاکوتا کمک کنند. نیروگاه هسته‌ای شناور همچنین بخشی از برنامه‌ی روسیه برای توسعه‌ی منطقه‌ی دریای شمال محسوب می‌شود. 

آندری پتروف، مدیر نیروگاه شناور در مصاحبه با رسانه‌ها گفت:

هدف ما برای سال آینده اتمام کار تأسیسات و سوخت‌گیری نیروگاه برای اهداف تجاری است.

ساخت نیروگاه هسته‌ای شناور آکادمیک لومونوسوف از سال ۲۰۰۸ در کشتی‌سازی بالتیک روسیه آغاز شد. ساخت این نیروگاه را یکی از شرکت‌های توابع روساتوم با نام OKBM آفریکانتوف برعهده گرفت که شرکتی فعال در مهندسی هسته‌ای است. در این نیروگاه از دو رآکتور شکافت هسته‌ای KLT40S استفاده شده که رآکتور مشابه رآکتور هسته‌ای است که کشتی یخ‌شکن اتمی روسیه از آن استفاده می‌کند. 

عملیات نصب اولین رآکتور در دسامبر گذشته به‌پایان رسید. با اتصال این نیروگاه به چاکوتا و پایدارشدن برق آن تغییری در قیمت برق برای ساکنان ایجاد نخواهد شد. روسیه از آکادمیک لومونوسوف به‌عنوان نخستین نیروگاه هسته‌ای شناور جهان یاد می‌کند؛ اما در سال ۱۹۶۰ آمریکایی‌ها نیز کشتی MH-1A Sturgis را ساخته بودند که نیروگاه هسته‌ای شناور بود و برق موردنیاز برای عملیات ساخت کانال پاناما را تأمین می‌کرد. 

امروزه نیروگاه روس‌ها، تنها نیروگاه هسته‌ای شناور در دنیا به‌شمار می‌آید؛ زیرا نیروگاه آمریکایی‌ها از رده خارج شده و عملیاتی نیست. آکادمیک لومونوسوف همچنین با بسته‌شدن نیروگاه بیلیبینو به شمالی‌ترین نیروگاه هسته‌ای جهان تبدیل خواهد شد. به‌گفته‌ی شرکت روساتوم، این شرکت قصد دارد دست‌کم هفت نیروگاه هسته‌ای شناور دیگر را تولید کند. شرکت نیروگاه‌سازی دولتی مذکور در‌حال‌حاضر روی نسل دوم نیروگاه‌های شناور خود کار می‌کند که قدرت بیشتر و اندازه‌ی کوچک‌تری دارند. 

برخی از تحلیلگران اتمی در رسانه‌های روسیه نوشته‌اند نسل جدید نیروگاه‌های شناور به احتمال بسیار قوی از رآکتورهای جدید RITM-200M ساخت آفریکانتوف استفاده خواهند کرد. این رآکتور آب فشرده می‌تواند ۱۰۰ مگاوات برق  تولید کند و عمر مفیدش ۴۰۰ سال است. به‌نقل از فایننشال تایمز، روساتوم علاقه‌مند است این فناوری را به کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقا و آسیا صادر کند. 

روساتوم شرکتی باتجربه است و به‌خوبی می‌داند چگونه می‌تواند جایگزینی برای سوخت‌های فسیلی نه‌تنها برای روسیه، بلکه برای سایر نقاط جهان نیز پیدا کند. این شرکت رقبای بسیار محدودی در این عرصه دارد. چینی‌ها رآکتورهای هسته‌ای بزرگ می‌سازند و آمریکا نیز در‌حال‌حاضر مشغول کار روی نیروگاه‌های کوچک است و فعالان محیط‌زیستی در این کشور بیشتر برای توسعه‌ی انرژی باد و خورشیدی فعالیت می‌کنند. بنابراین، نیروگاه‌های هسته‌ای شناور محصولات جدیدی هستند که روسیه آن را شروع کرده است. 

نام روساتوم در اوت نیز با خبر انفجار موتور جت در حال آزمایش در مرکز آموزشی نظامی به‌گوش رسید. در این حادثه، پنج نفر از کارمندان روساتوم کشته و سه نفر زخمی شدند. این حادثه سبب شد برنامه‌ی نیروگاه‌های هسته‌ای نیز موقتا متوقف و حرف‌وحدیث‌ها درباره‌ی ایمنی و مواد پسماند اتمی بیشتر شود. ولادیمر چاپروف، رئیس برنامه‌ی انرژی Greenpeace روسیه، در‌این‌باره گفت:

بردن کشتی اتمی به سواحل چاکوتا، یعنی باید منتظر حادثه باشیم. خطر تشعشع هسته‌ای در چنین مناطقی بسیار زیاد است.

بندر چاکوتا در‌حال‌حاضر نیز نیروی خود را از نیروگاهی اتمی تأمین می‌کند. ناگفته نماند نیروگاه زغال‌سنگی نیز در این منطقه وجود دارد که Greenpeace آن را مقصر تغییرات اقلیمی می‌داند و امیدوار است با بسته‌شدن آن، استخراج زغال‌سنگ از معادن نیز متوقف شود. شرکت دولتی Rosenergatom که کاربر اصلی نیروگاه‌های اتمی این کشور است، می‌گوید نیروگاه هسته‌ای شناور کاملا ایمن است. رآکتور و تجهیزات آن نیز در مراحل مختلف آزمایش و بررسی شده است. باوجوداین، Greenpeace راضی نیست و می‌گوید پسماند‌های هسته‌ای همچنان پابرجا هستند. چاپروف در مطلبی که در روزنامه‌ای اقتصادی نوشته است، می‌گوید این نیروگاه قدرتمند بدین‌مفهوم است که دیگر برنامه‌ای برای توسعه‌ی انرژی بادی یا خورشیدی در این منطقه وجود نخواهد داشت.