دلایل عقبماندگی صنعت خودرو از دیدگاه سورنا ستاری
از ابتدای سال جاری تاکنون شاهد چالشهای اساسی برای صنعت خودروسازی کشور هستیم و روزی نیست که خبری از گوشههای این صنعت در رسانههای جمعی منتشر نشود. ابتدای سال جاری با خروج آمریکا از برجام آغاز شد و سپس موج تحریمها و خروج شرکتهای خودروسازی بزرگ دنیا مانند پژو و رنو از کشور، بر مشکلات خودروسازان کشور افزود. از ابتدای امسال شاهد کاهش تولید انواع مدلهای خودرو در کشور هستیم و تولید برخی انواع نیز حتی به نزدیک صفر رسیده است. در این شرایط و با تعطیلی و تعدیل نیروی کار در برخی شرکتهای قطعهسازی، مشکلات بسیاری برای عمل به تعهدات خودروسازان ایجاد شد.
پیشینه صنعت خودرو در ایران به اوایل دههی ۴۰ شمسی برمیگردد؛ بااینحال برخی کشورها (مثل کره جنوبی) که پیشینهی کمتری در صنعت خودروسازی دارند، با برنامهریزی درست توانستهاند به علم طراحی و تولید خودرو دست یابند و خود را در سطح جهانی مطرح کنند. مثال این موضوع شرکتهای خودروسازی کیا، هیوندای و جنسیس هستند که با طراحی و تولید انواع مدلهای خودرو در بازار جهانی، پابهپای شرکتهای آمریکایی و اروپایی پیش میتازند.
طی ۱۵ سال گذشته بارها خبر از تولید خودروی ملی، موتور ملی و امثال آن در رسانهها منتشر شد و غوغای زیادی برای آن به وجود آمد. با این وجود صنعت خودروسازی کشور همیشه با افزایش قیمت دلار و تورم سالانه، شاهد افزایش قیمت خودرو بوده است. طی سالهای گذشته نیز موضوع تحریم به این فهرست اضافه شد و هر بار که خبر از تحریم و تهدید آمریکا شنیده میشود، فوراً شرکای خارجی از بازار ایران خارج میشوند و باز هم قیمت خودرو و بهتبع آن بازار، دچار تلاطم میشود. این موارد باعث میشود تا همه بدانند که صنعتی بهنام خودروسازی در ایران وجود ندارد و آنچه دیده میشود، فقط صنعت مونتاژ خودرو است.
باتوجه به این نکات، سؤالی که همیشه برای مخاطبان و مشتریان پیش میآید این است که چرا صنعت خودروسازی کشور طی ۴۰سال انقلاب اسلامی، آنطور که باید پیشرفت نکرده است؟ دراینمیان برخی تواناییهای بومی که طی ۴۰سال ایران به آن دست یافته، مانند پیشرفتهای خوب در حوزهی ساخت موشک و فناوری هستهای، این سوال را ایجاد میکند که چرا ایران نمیتواند خودرو که بهمراتب ساخت و طراحی آن سادهتر از ساخت موشک و انرژی هستهای است، بهصورت بومی تولید کند.
در همین راستا از سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور سوالاتی دربارهی علت عقبماندگی صنعت خودروسازی کشور پرسیده شد که اینطور پاسخ دادند:
اکو سیستم تولید خودرو در ایران از ابتدا بر مبنای دانش نبوده است و اصولا قرار نبود در صنعت خودرو، تحقیق و توسعه یا حتی طراحی انجام شود. برای سال آینده در حوزهی خودرو برنامهریزی کردهایم و این مسئله با ورود شرکتهای دانشبنیان به فرایند طراحی و ساخت خودرو درکنار مکانیزمهای جدید، هموارتر میشود. شما میبینید که شرکتهای دانشبنیان خود بهدنبال حل مشکلات هستند ولی صنعت خودرو در ایران از ابتدا بهدنبال مونتاژ و آوردن خط تولید خودروهای خارجی به کشور بوده است؛ البته من کار آنها را نفی نمیکنم ولی هر چیزی که صورت گرفته، بر مبنای دانش نبوده و همین باعث مشکل میشود.
کلاف سردرگم صنعت خودرو در ایران با قدمتی ۵۰ساله، هر روز پیچیدهتر میشود و نیازمند مدیریت با برنامهریزی صحیح است تا بتواند گرهی از مشکلات مردم بگشاید. نمیتوان با گره زدن افزایش قیمت خودرو به بیکار شدن هزاران کارگر بر اثر تعطیل شدن ایرانخودرو و سایپا، این مشکل را حل کرد؛ بلکه باید راهکاری عملی و برنامهای دقیق برای نجات از وابستگی به خارج و تقویت توان تولید داخلی اندیشید. امیدواریم که مسئولان دستاندرکار باتوجهبه خواست مردم بتوانند برنامهریزی بهتری برای آینده و بهبود شرایط چارهسازی کنند.
نظرات