استندآپ کمدی و درس‌های آن برای غلبه بر ترس از سخنرانی در جمع

ترس از سخنرانی و صحبت کردن در جمع برای برخی افراد به قدری استرس‌زا است که در بعضی از مطالعات روانشناسی به‌عنوان عامل شبیه‌ساز استرس استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال کافی است به دانشجویان دوره‌ی کارشناسی بگویید که باید یک سخنرانی را در مدت ۱۰ دقیقه آماده کرده و سپس برای متخصصین رشته‌ی خود ارائه دهند. قطعا سطح هورمون استرس آنها یعنی کورتیزول به‌مقدار زیادی افزایش خواهد یافت.

از طرفی موفقیت در بسیاری از موقعیت‌های شخصی و شغلی نیازمند توانایی صحبت کردن در جمع است. آرت مارکمن نویسنده‌ی وبسایت HBR یک استاد دانشگاه و سخنران است. او علاوه بر تدریس‌ها خود، هر هفته در یک یا دو سخنرانی گروهی شرکت کرده و هیچ ترس و استرسی از آنها ندارد. مارکمن یکی از دلایل این عدم استرس را تمایل و علاقه‌مندی شدید به استندآپ کمدی می‌داند. اگرچه او کمدین نیست اما برای مدت زیادی طرفدار این سبک از اجرا بوده و عملکرد اساتید این حوزه را دنبال می‌کرده است. او معتقد است هر فردی می‌تواند سه درس اساسی از این کمدین‌ها بیاموزد.

دلیل اصلی استرس‌زا بودن سخنرانی در جمع چیست؟ یکی از دلایل بنیادی، ریسک اجتماعی آن است. اگر یک سخنرانی بد ارائه دهید یا حتی زبان بدن و راه رفتنتان ایراد داشته باشد، نگران این خواهید بود که عملکرد بد در این سخنرانی در تمام زندگی همراه شما خواهد بود. اعتبار شما ضربه می‌بیند و پیامدهایی دائمی را تجربه خواهید کرد.

مرگ در میان کمدین‌ها یک استعاره‌ی مرسوم است. اگر اجرای خوبی داشته باشند، از اصطلاح کشتن و اگر اجرای بدی ارائه دهند، از اصطلاح مردن روی سن استفاده می‌کنند. می‌توان گفت تمام کمدین‌های مشهور و غیر مشهور، چند باری تجربه‌ی مردن روی سن را داشته‌اند. همه‌ی آنها نیز پس از این مردن به راه خود ادامه داده و حتی با تعریف کردن همین داستان، به موفقیت رسیده‌اند.

شخص شما بیشترین نگرانی را در مورد پیامدهای یک سخنرانی بد دارد. تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که همه‌‌ی ما تعصب‌های خودخوهانه‌ی مختلفی در مورد کار خود داریم. افراد دیگر بسیار کمتر به کار و عملکرد شما دقت می‌کنند. به بیان دیگر هیچ کس به‌اندازه خودتان نگران جزئیات اجرا و سخنرانی نیست. در واقع بسیاری از مخاطبان به محض پایان یافتن سخنرانی لحظات آن را (چه خوب و چه بد) فراموش می‌کنند.

وقتی فعالیت سخنرانی شما شروع شود، موضوع سخنرانی در دفعات مختلف، ثابت خواهد بود. این اتفاق دقیقا مشابه کمدینی است که در تور جهانی تنها چند موضوع ثابت را روی سن تعریف می‌کند. در واقع کمدین‌ها ایده‌های جدید را پالایش کرده و روی آنها تمرین می‌کنند. آنها سپس ایده را برای یک مخاطب اجرا می‌کنند. آنها در اجراهای متناوب بخش‌های جذاب را تقویت کرده و بخش‌های اضافی را از متن خود حذف می‌کنند. وقتی برای چند مرتبه اجرا را تمرین کردند، دیدی مناسب نسبت به واکنش مثبت مخاطبان و لحظات طلایی پیدا می‌کنند.

برای سخنرانی عمومی نیز می‌توان از همین روش استفاده کرد. هر فرصتی برای سخنرانی پیرامون یک موضوع واحد را غنیمت بشمارید. مخاطبان را به خوبی مشاهده و آنالیز کنید. با این مطالعه می‌توانید لحظات تمرکز حواس یا حواس‌پرتی آنها در طول سخنرانی را کشف کنید. در نهایت از آنها نظرسنجی نیز به عمل آورید تا بازخورد حقیقی را به یاد داشته باشید.

یادداشت کردن بازخوردها را فراموش نکنید. المان‌های با مخاطب بیشتر را یادداشت کنید. لحظاتی را که کاربران دچار حواس‌پرتی شده یا با چک کردن گوشی علاقه‌ای به شنیدن شما نداشته‌اند نیز یادداشت کنید. به مرور سخنرانی‌های شما بهتر می‌شود اما دلیل این پیشرفت تمرین نیست بلکه ویرایش کردن متن و موضوعات با توجه به بازخوردها، موجب بهبود ارائه می‌شود.

این ساختار به دو دلیل راهکار مناسبی است. اول این که به خاطر سپردن سه المان اصلی بسیار آسان است. دوم این که مقایسه‌ی المان اول و دوم یک رویکرد ایجاد کرده و مخاطب را منتظر بخش سوم می‌کند. وقتی این انتظار را با المان سوم و به روشی جذاب (مانند یک شوخی) از بین می‌برید، اتفاقی به‌یادماندنی ساخته‌اید.

وقتی سخنرانی‌های خود را آماده می‌کنید، به‌دنبال سه موردی باشید که دوست دارید مردم به خاطر بسپارند. روی این سه مورد تمرکز کرده و راه‌هایی برای مقایسه‌ی آنها در طول سخنرانی طراحی کنید. با این مقایسه، انتظار را در ذهن مخاطب ایجاد خواهید کرد. در نهایت با وسوسه‌ی اضافه کردن موارد مهم مبارزه کنید. فراموش نکنید خلاصه بودن یکی از نقاط مثبت سخنرانی است.

نکته‌ی مهم این که کمدین‌ها از تکنیک یادآوری برای جذاب‌تر شدن اجرا استفاده می‌کنند. آنها در طول اجرای خود به جوکی که قبلا گفته‌اند اشاره می کنند که علاوه بر خنده‌دار بودن، حافظه را نیز تقویت می‌کند. در تعرفی علمی ذهن شما علاقه دارد که اکثر آن‌چه در طول می‌بیند را فراموش کند. در واقع ما در طول روز با اطلاعات و رخدادهای زیادی مواجه می‌شویم و ذهن توانایی به خاطر سپردن همه‌ی آنها را ندارد. یکی از راه‌هایی که مغز تصمیم به فراموش نکردن یک موضوع می‌گیرد، احساس نیاز احتمالی به آن واقعیت در آینده است. یکی از نشانه‌های نیاز به یک اطلاعات در آینده، به یاد آوردن آن حداقل یک بار پس از اولین مواجهه است. در نتیجه با یادآوری نکته‌ای که پیش از این در سخنرانی بیان کرده بودید، به مخاطب می‌فهمانید که این موضوع در آینده نیز برای او مفید خواهد بود.

قطعا تنها با تصور و شبیه‌سازی سخنرانی با استندآپ کمدی در این کار حرفه‌ای نخواهید شد؛ اما با تمرین و پشت سر گذاشتن سخنرانی‌ها، نگرانی کمتری نسبت به آنها خواهید داشت. در واقع به این نتیجه می‌رسید که اشتباه کردن در سخنرانی پایان دنیا نیست. در نهایت روزی می‌رسد که به‌جای نگرانی در مورد سخنرانی در جمع، از آن هیجان‌زده شده و به استقبالش می‌روید.