چرا آب برخی سواحل آبی‌ تر و شفاف‌ تر از سایر مناطق است

اگر شما هم تا به حال گذرتان به سواحل فیروزه‌ای و درخشان افتاده باشد، احتمالا برخی پرسش‌های جالب درباره‌ی دریا و ساحل نیز به ذهن‌تان رسیده باشد. یکی از پرسش‌های احتمالی شاید در این باره باشد که چرا برخی سواحل دارای آب به رنگ کاملا آبی هستند و در همین حال برخی سواحل دیگر به رنگ تیره و خاکستری به نظر می‌رسد؟

 خوشبختانه برای آن دسته از افرادی که در سرزمین‌های ساحلی نزدیک آب‌های خاکستری زندگی می‌کنند، باید بگوییم که پاسخ این پرسش، ارتباط چندانی با میزان آلودگی‌های انسانی در نزدیکی محل زندگی‌ و دریا ندارد. در واقع می‌توان گفت که چند عامل گوناگون نقش مهمی را در اینکه آب یک ساحل آبی و درخشان دیده شود یا اینکه کثیف و همانند آب گودال به نظر آیند، ایفا می‌کنند. عواملی از چرخش زمین تا مواد موجود در آب دریا.

آب اقیانوس‌ها به خاطر جهت چرخش سیاره‌ی زمین همواره از غرب به شرق حرکت می‌کنند. این حرکت آب‌های اقیانوسی باعث ایجاد پدیده‌ای می‌شوند که با عنوان «بالا آمدن آب در امتداد سواحل خاص» شناخته می‌شود. در این پدیده آب‌های سطحی گرمتر اقیانوس به سمت بیرونی دریا حرکت می‌کنند و در ادامه نیز با آب‌ بخش‌های عمیق‌تر، سردتر و سرشار از رسوب جایگزین می‌شوند.

در اقیانوس آرام، آبی که از سواحل شرق ژاپن، فیلیپین و استرالیا یک مسیر طولانی را تا ساحل غربی ایالات متحده، غرب مکزیک و شیلی جابجا می‌شود در اثر همین پدیده‌ی ذکر شده به رنگ خاکستری و قهوه‌ای در خواهد آمد.

در مقابل، آب‌های باهاما و جمهوری دومینیکن تحت تاثیر چنین پدیده‌ای قرار نمی‌گیرند. صخره‌های دریایی و دیگر ساختارهای فیزیکی موجود در آن سواحل در واقع به عنوان موانعی در برابر جریان آب‌ها عمل می‌کنند و نیروی آب در حال حرکت را تضعیف کرده و انرژی آن را پراکنده می‌‌کنند. بنابراین در زمانی که امواج به این بخش از ساحل می‌رسند، برای تولید الگوهایی که بتوانند باعث به هم ریختگی شدید در رنگ و ساختار اولیه‌ی آب شوند بسیار ضعیف هستند؛ الگوهایی که به عنوان مثال می‌توانند آب سواحل سانتاباربارا و سان‌دیگو را تغییر دهند.

اما باید بگوییم که دلیل فوق تنها عاملی نیست که باعث می‌شود تا باهاما یا جمهوری دومینیکن دارای اقیانوس شفاف و آبهای آرام باشند. نواحی خاصی از آبهای اقیانوسی همانند آبهای سواحل فیلیپین یا هاوایی یا آنهایی که برای مثال در مجاورت جزایر تورکس و کایکوس هستند، ممکن است بسیار مواج باشند اما هنوز هم درخشش خود را حفظ کنند. در این مناطق، شفافیت آب بیشتر از آن که به عوامل بیرونی و پیرامون آب مرتبط باشد، به عوامل درون آب و مواد سازنده‌ی آن بستگی خواهد داشت.

از سویی باید در نظر داشته باشیم که بر خلاف تصور رایج، آبهای اندکی غیرشفاف و مایل به خاکستری اغلب دارای مواد مفیدتر و غنی‌تری نسبت به آبهای روشن هستند و گفتنی است که آب‌های گازدار نیز از این دست هستند. دلیل این پدیده آن است که آب تیره معمولا زیستگاه موجودات بیشتری است؛ از جمله فیتوپلانکتون‌ها (جلبک) و زئوپلانکتون (چتر دریایی و دیگر حیوانات اقیانوسی آزاد) که این موجودات نیز به نوبه‌ی خود در کدر به نظر رسیدن آب برخی اقیانوس‌ها و مناطق دخیل هستند.

 از سوی دیگر رسوبات نیز در این پدیده نقش خود را دارند. در امتداد برخی سواحل خاص، ذرات ریزتر مانند شن و ماسه و گل و لای می‌تواند به تیرگی آب بیفزاید، زیرا این مواد به راحتی برانگیخته می‌شوند و می‌توانند برای مدت طولانی شناور باقی بمانند. از طرفی باید ذکر کنیم که رسوبات موجود در سواحل با آبهای شفاف‌تر ممکن است سنگین‌تر و درشت‌تر باشند. این رسوبات به جای ماسه اغلب از موادی مانند قطعات صدف‌ها و تکه‌های مرجان‌های مرده تشکیل شده‌اند که اغلب بر هم زدن ساختار و شکل آنها نسبت به ماسه‌ها دشوارتر است.

 بنابراین می‌توانیم از داده‌های فوق به این نتیجه برسیم که ممکن است برخی سواحل در نظر ما کدرتر و کثیف‌تر دیده شوند، اما واقعیت امر لزوما چنین نیست و شاید ارزش این سواحل جدای از بحث زیبایی و چشم‌نوازی، نسبت به سواحل شفاف بیشتر باشند.