تماشا کنید: نمایش آهسته‌ی فرآیند عطسه کردن

دیدن فرآیند آهسته‌ی عطسه کردن، صحنه‌ی خوشایندی نیست اما نشان می‌دهد که بیماری چطور از طریق آن منتقل می‌شود. این دقیقا همان اتفاقی است که زمان عطسه کردن افراد، بدون این که جلوی بینی و دهان خود را بگیرند، می‌افتد.

لینک دانلود

عطسه یک اتفاق کاملا طبیعی است و همه آن را تجربه می‌کنند. در فرآیند عطسه کردن مایعات بدن به طرز شدیدی از دهان و بینی خارج می‌شوند. از این رو عطسه کردن یک راه حل بسیار کامل و در عین حال ناخواسته برای انتشار بیماری‌های مسری است.

دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که قطرات خروجی از دهان و دستگاه تنفسی در هنگام عطسه کردن حالتی ابری‌شکل دارند که با نیروی پیشران قوی خارج شده‌اند.

به گفته ی "لیدیا بورویبا"، سرپرست آزمایشگاه دینامیک سیالات انتقال بیماری در دانشگاه MIT: "تمام قطرات شکل منظمی ندارند و در اندازه های متفاوت توزیع شده اند."

قطرات خروجی از طریق هوا به شکل پیچیده و آبشارگونه‌ای متلاشی می شوند. علاوه بر این فیلمبرداری، محققان از الگوریتم های استخراج داده و تکنیک های تصویرسازی سه بعدی استفاده کردند تا بدانند که آب بینی و بزاق ما در هوا به چه صورت پرواز می کند.

اما به راستی چرا ارائه‌ی نمودار برای شکل گیری فرآیند عطسه اینقدر دشوار است؟ در واقع یک دلیل خیلی منطقی وجود دارد: بیماری‌های عفونی مانند سرخک، آنفلوآنزا یا سارس می‌توانند از طریق عطسه در فضا پخش شوند. ویروس‌های معلق در قطرات هم می‌توانند از طریق استشمام دوباره وارد بدن شوند، یا این که روی سطوح داخل و خارج از اتاق قرار گیرند. بنابراین سطح پراکندگی این قطرات بسیار بالا است.

در حالی که دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که قطرات پخش شده‌ی حاصل از عطسه تا چه فاصله‌ای قابل انتشار است، بورویبا و تیمش سال گذشته کشف کردند که این قطرات می‌توانند پاتوژن‌های مسری را خیلی دورتر از آنچه فکر می‌کردیم انتقال دهند.پس از گذشت چند دقیقه از عطسه، قطرات کوچکتر در هوا معلق شده و حالت گازی شکل پیدا می‌کنند و می‌توانند در طول اتاق حرکت کنند و حتی به ارتفاعاتی مثل کانال تهویه و یا سقف برسند.

بورویبا افزود: "همین پراکندگی نامعلوم نقطه کور بزرگی در طراحی سیاست‌های پیشگیری و کنترل بیماری به وجود آورده است. مخصوصا در مواقعی که شرایط اضطراری در اثر شیوع بیماری‌های واگیردار و یا همه‌گیر پیش می‌آید و نیاز به یک معیار اندازه‌گیری، پررنگ‌تر می شود."

نتایج حاصل از این پژوهش در همایش سالانه‌ی انجمن فیزیک امریکا در بخش دینامیک سیالات ارائه شده است و قرار است در ژورنال Experiments in Fluids منتشر شود.