۹ اردیبهشت؛ زادروز هارولد یوری شیمیدان برجسته آمریکایی

۲۹ آوریل سال ۱۸۹۳ میلادی، هارولد کلایتون یوری در شهر واکرتون ایالت ایندیانا واقع در ایالت متحده آمریکا متولد شد. پدر او معلم مدرسه و کشیش کلیسا بود. زمانی که هارولد تنها شش سال داشت، پدرش به خاطر بیماری سل جانش را از دست داد که این موضوع تأثیر منفی زیادی در روحیه وی داشت. هارولد سال ۱۹۱۱ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و برای اینکه بتواند کمک‌خرج خانواده باشد، شروع به تدریس در یک مدرسه کرد. سال ۱۹۱۴، هارولد یوری با هدف ادامه تحصیل وارد دانشگاه مونتانا شد و سال ۱۹۱۷، در رشته جانورشناسی در مقطع کارشناسی فارغ‌التحصیل شد.

در خلال جنگ جهانی اول و زمانی که آمریکا به‌صورت رسمی وارد جنگ شد، هارولد یوری در یک شرکت شیمیایی شروع به کار کرد که وظیفه آن تأمین ماده منفجره TNT برای ارتش بود. بعد از پایان جنگ، هارولد یوری به دانشگاه مونتانا بازگشت و در آنجا، هم تحصیلات خود را ادامه داد و هم به‌عنوان کمک استاد مشغول به تدریس شیمی شد. سال ۱۹۲۳ یوری توانست دکترای خود را در رشته شیمی از دانشگاه مونتانا دریافت کند و به خاطر پایان‌نامه دکترا موفق شد بورسیه تحصیلات تکمیلی در مؤسسه‌ی نیلز بور در کپنهاگ دانمارک دریافت کند و این فرصت را برای وی فراهم کرد تا با دانشمندان بزرگی نظیر ورنر هایزنبرگ، هانس کرامر، ولفگانگ پاولی، جورج فون هوسی و جان اسلتر ملاقات کند و از تجربه‌های علمی آن‌ها استفاده کند. وی دوره‌ای نیز به آلمان سفر کرد و با آلبرت اینشتین و جیمز فرانک ملاقات کرد.

بعد از بازگشت به آمریکا، پیشنهاد همکاری از انجمن تحقیقات ملی آمریکا زیر نظر دانشگاه هاروارد و همچنین پیشنهاد کار به‌عنوان محقق در دانشگاه جانز هاپکینز را پذیرفت. سال ۱۹۲۹، هارولد یوری به‌عنوان استاد شیمی دانشگاه کلمبیا مشغول به کار شد و بیشتر دوران علمی خود را در آنجا سپری کرد. از دستاوردهای علمی وی می‌توان از کشف دوتریوم نام برد که به‌ خاطر آن جایزه نوبل سال ۱۹۳۴ را دریافت کرد. دوتریوم یکی از دو ایزوتوپ پایدار هیدروژن است که علاوه بر پروتون یک نوترون نیز درون هسته آن وجود دارد. اگر مولکول آب توسط دوتریوم تشکیل شود، به آن آب سنگین می‌گویند. در هر لیتر از آب دریا،۳۵ گرم دوتریوم وجود دارد. دوتریوم یکی از پایه‌های لازم برای همجوشی هسته‌‌ای است. در آب به ازای هر ۷۰۰۰ اتم هیدروژن یک اتم دوتریوم موجود است که جدا کردن آن با توجه به نزدیکی خواص آب سنگین و آب سبک، بسیار سخت است. از دیگر دستاوردهای مهم علمی یوری می‌توان به آزمایش مشهور میلر-یوری اشاره کرد که او به همراه استنلی میلر در سال ۱۹۵۲ انجام داد. در این آزمایش آنان نشان دادند که مولکول‌های ساده در شرایطی شبیه به شرایط آغازین کره زمین، ممکن است به مولکول‌های آلی و در نهایت به حیات منجر شوند.

دکتر هارولد یوری عاشق باغداری و پرورش ارکیده بود و سال‌های پایانی عمر خود را به این کار گذراند. او در تاریخ ۵ ژانویه سال ۱۹۸۱، در سن ۸۷ سالگی دیده از جهان فروبست.

از دیگر اتفاقات مهم روز ۹ اردیبهشت (۲۹ آوریل) می‌توان به مرگ سندی داگلاس،‌ دانشمند انگلیسی علوم کامپیوتر و مخترع بازی ضربدر و دایره یا OXO اشاره کرد.

این مطلب در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ به‌روزرسانی شده است.