۲۶ شهریور: اشغال نظامی تهران و پایان حمله متفقین به ایران

با آغاز جنگ جهانی دوم در تاریخ ۱ سپتامبر سال ۱۹۳۹ یا ۹ شهریور ۱۹۱۸ کشور ایران بی طرفی خود را در میان طرفین درگیر در جنگ بصورت رسمی اعلام کرد. اما با توجه به گستردگی مرز ایران با کشور شوروی و شروع درگیری‌های نظامی شوروی و آلمان از سال ۱۹۴۱ بی طرفی ایران ناپایدار شد و متفقین نخواستند خطر حمایت احتمالی ایران از آلمان را بپذیرند. آن‌ها با بهانه حضور جاسوسان آلمان در ایران حمله نظامی علیه ایران که بی‌طرفی خود را اعلام کرده بود، آغاز کردند.

در تاریخ ۳ شهریور سال ۱۳۲۰ هجری شمسی ارتش سرخ از شمال و شرق و ارتش بریتانیا از جنوب و غرب وارد خاک ایران شدند. در این عملیات نظامی از سوی متفقین ۳ نیروی زمینی ارتش سرخ و ۲ لشگر و ۳ تیپ ارتش بریتانیا حضور داشتند و در سمت ایران ۹ لشکر و ۶۰ جنگنده برای دفاع صف ارایی کرده بودند که بدلیل عدم آمادگی مناسب نتوانستند در مقابل ارتش بریتانیا و شوروی مقاومت کنند و مواضع دفاعی ایران به سرعت در مقابل ارتش متجاوزین از هم فروپاشید تا اینکه در تاریخ ۱۷ سپتامبر سال ۱۹۴۱ ارتش سرخ و نیروهای بریتانیا بعد از حدود ۲۳ روز وارد تهران پایتخت کشور شدند. ۴ روز بعد یعنی در تاریخ ۳۰ شهریور سال ۱۹۲۰ رضاشاه و خانواده‌اش از اصفهان به یزد، کرمان و بندرعباس منتقل شدند تا به همراه کشتی به جزیره موریس فرستاده شوند. در دوران اشغال ایران به دست متفقین، بسیاری از امکانات، زیرساخت‌ها، منابع، اندوخته‌ها و آذوقه‌های ایران توسط متجاوزین غارت شد. از این‌ روی دو ماه بیشتر طول نکشید که ایران دچار کمبود مواد غذایی و گرانی بی‌سابقه‌ای شد و مردم در تهیه غذای روزانه خود با مشکل روبرو شدند. در تهران نان و سایر مواد غذایی مورد نیاز را با کوپن در اختیار مردم قرار می‌دادند، شمار بسیاری از مردم ایران، در نتیجهٔ تهیدستی، گرسنگی و بیماری جان خود را از دست دادند. کشوری که درجنگ جهانی دخالتی نداشت و بارها بی‌طرفی خود را به دو سوی درگیری اعلام کرده بود، آسیب‌های زیادی را از جنگ تحمل کرد.