۲۰ شهریور: سالروز مرگ نورمن بورلاگ پدر انقلاب سبز

5 سال پیش در چنین روزی یعنی 12 سپتامبر 2009 نورمن بورلاگ زیست شناس آمریکایی برای همیشه دیده از جهان فروبست. نورمن در تاریخ 25 مارچ سال 1914 در یک خانواده کشاورز متولد شد. پدربزرگش از مهاجرینی بود که از نوروژ به آمریکا آماده بودند. خانواده نورمن در آمریکا مشغول کشاورزی شده بود. نورمن در مزرعه پدربزرگش در سال 1914 متولد شد. او از 7 تا 19 سالگی بر روی زمین‌های خانوادگی‌شان مشغول کار شد. زمانی که از دبیرستان فارغ التحصیل شد به تشویق پدر بزرگش کار در مزرعه را جهت ورود به دانشگاه رها کرد.

نورمن در سال 1933 برای ورود به دانشگاه مینوسوتا اقدام کرد، اما در امتحانات ورودی دانشگاه رد شد. با این حال او توانست مجوز ورود به یک کالج عمومی که تنها ۲ سال از تاسیس آن می‌گذشت را بگیرد. بعد از ۲ ترم نورمن بورلاگ به کالج کشاورزی و برنامه جنگلداری انتقال پیدا کرد. در آن دوران نورمن بورلاگ با مشکل تامین مخارج تحصیل روبرو شده بود. به همین منظور برای تامین مخارج تحصیل نورمن بورلاگ مجبور شد تا همزمان شروع به کار کند. بورلاگ در سال 1937 در رشته جنگلداری فارغ التحصیل شد. بعد از آن نورمن به تاثیر از دستاوردهای دکتر استاکمن به آسیب شناسی جنگل و گیاهان علاقه‌مند شد و در سال 1940 در رشته پاتولوژی و ژنتیک گیاهان در مقطع فوق لیسانس و در سال 1942 با درجه دکترا فارغ التحصیل شد.

بین سال‌های 1942 تا 1944 بورلاگ به عنوان میکروبیولوژیست در آزمایشگاه دوپونت مشغول به کار شد. در ابتدا قرار بود تا نورمن بورلاگ بخش کشت باکتری‌ها، کشت قارچ‌ها و مواد نگهدارنده غذایی را به عهده بگیرد. اما در ۷ دسامبر سال ۱۹۴۱ و با حمله ژاپن به بندر پرل هاربر تلاش کرد تا به خدمت ارتش آمریکا در بیاید؛ ولی بخاطر قانون کار در دوران جنگ اجازه خدمت در ارتش را پیدا نکرد و در خواستش رد شد. آزمایشگاهی که نورمن در آن کار می‌کرد در آن شرایط تغییر سیاست داد و شروع به کار بر روی پروژه‌های تحقیقاتی کرد که ارتش آمریکا به آنها نیاز داشت اولین پروژه نظامی که بورلاگ در آن درگیر شد ساخت چسب‌هایی بود که بتواند در مقابل گرمای شدید در آب‌های شور اقیانوس آرام پایداری داشته باشد. دیگر تحقیقاتی که بورلاگ در خلال جنگ انجام داد ساخت مواد نگهدارنده با مدت طولانی برای سربازان در شرایط هوای گرم و همچنین موادی همچون DDT برای کنترل بیماری مالاریا بود. در سال ۱۹۴۴ و در اواخر جنگ جهانی دوم بورلاگ پیشنهاد کار آزمایشگاه دوپونت را رد کرد و برای شرکت در یک پروژه تحقیقاتی به عنوان متخصص ژن شناسی و آسیب شناسی گیاهی وارد شهر نیومکزیکو شد. تحقیقات در این برنامه سال‌ها بطول انجامید و بورلاگ در سال ۱۹۶۴ به عنوان رئیس برنامه بهبود گندم در مکزیک انتخاب شد. هدف این برنامه تحقیقاتی که توسط بناید راکفلر تامین مالی می شد تحقیق و توسعه کشاورزی علمی در مکزیک بود.

از دستاوردهای بورلاگ در خلال این پروژه تحقیقاتی می‌توان به افزایش حجم تولید گندم به روش عملی تا ۲ برابر، مقاوم سازی گندم و سایر محصولات کشاورزی در مقابل آفت‌های رایج گندم اشاره کرد. نتایج تحقیقات بورلاگ در کشور مکزیک و تلاش برای پیاده‌سازی این روش‌های علمی در کشاورزی باعث بروز یک انقلاب در زنجیره تامین مواد غذایی در دنیا شد تا از بسیاری از بحران‌های غذایی دهه 60 و 70 میلادی جلوگیری شود. به موجب همین دستاوردها در حوزه تامین مواد غذایی در جهان بنیاد نوبل، نورمن بورلاگ را مفتخر به دریافت جایزه نوبل صلح در سال ۱۹۷۰ کرد. تمام تلاش‌هایی که نورمن بورلاگ درجهت توسعه دانش نوین کشاورزی و کمک به زنجیره تامین مواد غذایی در جهان کرد زیربنای انقلاب سبز در دهه ۶۰ میلادی را فراهم کرد انقلابی که زندگی بسیاری از انسان‌ها را تاکنون نجات داده است. بورلاگ در سال ۱۹۷۹ بصورت رسمی بازنشت شد، اما به فعالیت‌های بشردوستانه و تحقیقاتی خود بی وقفه ادامه داد.

سرانجام نورمن بورلاگ در تاریخ ۱۲ سپتامبر سال ۲۰۰۹ و در ۹۵ سالگی بخاطر بیماری سرطان غدد لمفاوی برای همیشه دیده از جهان فروبست. یاد و خاطره این مرد که زندگی خود را وقف علم و خدمت رسانی به بشر کرد تا هیچ کس در دنیا گرسنه نباشد همیشه گرامی خواهد بود.