بررسی Nokia X اولین تلفن هوشمند اندرویدی نوکیا

می‌خواهیم ببینیم آیا نوکیا با عرضه سری X در جلب نظر مخاطبین دیگر سیستم‌عامل‌ها به سمت ویندوزفون موفق عمل کرده است یا خیر؟

نوکیا X، تلفن‌هوشمند پایین رده یا با کمی ارفاق میان‌رده‌ ولی محبوب نوکیا است که اولین تلفن‌هوشمند این شرکت با سیستم‌عامل اندروید محسوب می‌گردد. محصولی که سؤالات بسیاری در رابطه با آن در گوشه و کنار زومیت مطرح می‌شد و پاسخ‌های کامل  آن اکنون در دست ماست. 

در همین ابتدا برای آن دسته از کاربرانی که در جریان اخبار نوکیا ایکس نیستند بگوییم که این بار، با یک محصول کاملا اندرویدی روبرو نیستیم! در واقع با محصولی روبرو هستیم که با وجود اندروید در هسته و بطن سیستم، جامه ویندوزفون و پلتفرم Asha را به تن کرده تا مخاطبین بیشتری را به سوی اکوسیستم مایکروسافت جذب نماید.

نوکیا که حالا دیگر جزئی از مال و اموال مایکروسافت محسوب می‌شود، چند سالی است که محصولات ویندوز فونی را تولید می‌کند. اما مایکروسافت و نوکیا آنطور که باید و شاید در جلب مخاطبین قدیمی اندروید و iOS به اکوسیستم خود موفق نبوده و راه درازی را برای رسیدن به جایگاهی قابل قبول در پیش دارند. اما یکی از ایده‌های نوکیا برای معرفی هر چه بیشتر سرویس‌ها و خدمات ویندوز فون، ارائه Nokia X بود. محصولی که انتظار می‌رود در کنار قیمت ارزان، امکانات قابل قبولی را برای طیف وسیعی از مخاطبین فراهم آورد و با استفاده از اندروید، رابط کاربری ویندوز فون و سرویس‌های مایکروسافت را به رخ بکشد. به طوری که تقریباً تمامی سرویس‌های گوگل همچون نقشه‌ها، سرویس یوتیوب و ... با جایگزین‌هایی که مایکروسافت در ویندوز فون ارائه می‌کند، جابجا شده‌اند.

به طور کلی نوکیا X تلفن هوشمند جالبی است. اندروید گوگل است، ولی سرویس‌های گوگل را در خود ندارد! مایکروسافت آنقدر سرویس‌ها و رابط کاربری خودش را دقیق در این محصول جای کرده که دیگر فراموش می‌کنید که با یک تلفن اندرویدی مواجه هستید!‌

اما آیا نوکیا در جلب نظر مخاطبین اندرویدی موفق بوده است؟ در این بررسی می‌خواهیم، محصول اندرویدی نوکیا را زیر ذره بین زومیت قرار دهیم و نقاط قوت و ضعف آن را برایتان مرور کنیم. بدون شک، محبوبیت بالای این محصول در بازار داخل کشور، سوالات زیادی را در ذهن کاربران زومیتی به وجود آورده که تلاش می‌کنیم، در بررسی خود تا حد زیادی به‌ آن‌ها پاسخ دهیم.

• صفحه نمایش 4 اینچ از نوع IPS LCD با رزولوشن 480 در 800 پیکسل و تراکم 233 پیکسل بر اینچ
• تراشه کوالکوم Snapdragon S4 Play  با پردازنده 2 هسته‌ای Cortex-A5 و فرکانس 1 گیگاهرتز 
• حافظه رم 512 مگابایت
• حافظه ذخیره سازی 4 گیگابایت، حافظه microSD تا 32 گیگابایت پشتیبانی می‌کند
• دوربین جلو  ندارد، دوربین پشت 3.15 مگاپیکسل بدون فلش با فوکوس قفل شده
• سیستم عامل اندروید 4.1.2  با رابط کاربری اختصاصی نوکیا
• وزن 128 گرم
• باتری 1500 میلی‌آمپرساعت
• قیمت: از 350 هزار تا 400 هزارتومان
• موجود در رنگ‌های آبی /زرد / سبز / قرمز /سفید / مشکی

در همان نگاه اول که اولین عضو اندرویدی خانواده نوکیا را از جعبه کوچک و آبی رنگش خارج کردیم، ظاهر آن ما را به یاد سری 500 خانواده آشا انداخت! در واقع نوکیا در این محصول از همان زبان طراحی همیشگی بهره برده است. ابعاد کوچک، انحنای بدنه پشتی، ظاهر مستطیلی شکل، کناره‌های تیز و لبه‌های گرد که بوی یک محصول نوکیایی رده متوسط را انتقال می‌دهد. قضاوت در رابطه با زیبایی یا زشتی این طراحی را به خودتان واگذار می‌کنیم.

ظاهر دستگاه از روبرو کاملا مستطیلی است و از نگاه از کناره‌ها این ظاهر مستطیلی جای خود را با انحنای قاب پشتی می‌دهد. طراحی دورتادور قسمت روبرویی نوکیا ایکس، دارای گوشه‌های تیز به همراه انحنای اندک است که در کنار نواری نازک، امکان اتصال صفحه نمایش به پنل جلویی را فراهم آورده‌اند.

زمانی که نوکیا ایکس را روبروی خود می‌گیریم، گوشه‌ها و حاشیه‌های بزرگ دستگاه، زیبایی دستگاه را کاهش می‌دهد. خصوصا حاشیه قسمت پایینی که تنها محل جای‌گیری دکمه فلش مانند برگشت است و به هیچ وجه تناسبی با حاشیه کمتر بالا که لوگوی نوکیا و بلندگوی دستگاه،‌ بر روی آن خودنمایی می‌کند ندارد. همچنین خبری از دوربین جلو نیست و این یعنی گرفتن عکس‌های سلفی یا مکالمه تصویری را از قلم بیندازید. همچنین هیچ سنسور یا بلندگوی خاصی نیز در قسمت روبرویی وجود ندارد. تنها نکته مثبت در طراحی قسمت جلو، صفحه نمایش 4 اینچی است که به خوبی در این قسمت جای خود را پیدا کرده است و ابعاد مناسب و ضخامت نه چندان زیاد آن سبب شده تا به راحتی بتوانید انگشتانتان را به تمامی بخش‌های صفحه برسانید و از این بابت هیچ مشکلی را احساس نخواهید کرد. همچنین یادآور شویم که خبری از صفحه محافظ مقاوم گوریلاگلس در این محصول نیست و به همین خاطر در صورت انتخاب آن، باید نهایت دقت را در محافظت از آن مبذول کنید.

حالا نوکیا ایکس را به عقب برمی‌گردانیم تا در رابطه با طراحی بدنه پشتی آن به قضاوت بنشینیم. بدنه پلاستیکی پشتی نوکیا به صورت یکپارچه تا قسمت روبرویی دستگاه امتداد می‌یابد و از آنجا به پنل روبرویی دستگاه متصل می‌گردد. به همین خاطر در قسمت پشتی هیچ گونه شکاف یا درزی برای باز کردن دستگاه مشاهده نخواهید کرد. جنس بدنه پشتی نیز از نوع پلاستیک مات است. به هر صورت از یک تلفن هوشمند ارزان فیمت پایین‌رده نمی‌توان انتظار یک بدنه شیشه‌ای یا آلومینیومی با کیفیت داشت. همچنین اثر انگشت بر روی بدنه پشتی نیز خیلی دیده نمی‌شود که این خودش جای شکر فروان دارد!

در قسمت پشتی، لوگوی نوکیا در مرکز بدنه منحنی شکل با همان رنگ بدنه حکاکی شده است و اندکی بالاتر از آن، دوربین 3.15 مگاپیکسلی قرار دارد و متاسفانه در کنار آن هیچ خبری از فلاش LED نیست و این یعنی که عکسبرداری در شب را به فراموشی بسپارید.

در قسمت پایین، بلندگوی کوچک که همچون ابعادش، حجم صدای نه چندان قابل قبولی تولید می‌کند دیده می‌شود. نکته منفی بخصوص در رابطه با طراحی بدنه پشتی دستگاه وجود ندارد. هر چند قرارگیری محل بلندگو در گوشه در صورتی که دستانتان به صورت کامل به دور بدنه پشتی حلقه بزند، ممکن است از خروج صدا جلوگیری به عمل آورد. البته با توجه به ابعاد دستگاه و همچنین انحنای آن، این موضوع تنها برای کسانی که انگشتان کوچک‌تر یا کوتاه‌تری دارند، رخ خواهد داد و در غیر این صورت مشکلی برای استفاده نخواهید داشت.

حالا نوبت آن رسیده که کمی گجت جدیدمان را بچرخانیم و به مناظره آن از گوشه‌ها بپردازیم. کناره‌های دستگاه از هر چهار طرف حالت کاملا تخت و مستطیلی دارند و از این بابت ظاهر جذابی را به آن بخشیده‌اند. در سمت راست ایکس، دکمه‌های کاهش و افزایش حجم صدا و چند میلی‌متر پایین‌تر از آن، دکمه پاور دیده می‌شود. محل قرار گیری این دکمه‌ها به نحوه مناسبی صورت گرفته است و در تجربه استفاده کوتاه مدت ما، بعد از عادت کردن به محل دکمه‌ها، خطایی در استفاده از آن‌ها به وجود نیامد. در قسمت سمت چپ ایکس نیز دکمه یا درگاه بخصوصی دیده نمی‌شود. در همین راستا، جهت عکسبرداری ناچارید تا از دکمه لمسی روی صفحه نمایش استفاده کنید.

در قسمت بالایی، تنها جک هدفون دیده می‌شود که البته هیچ گوشه یا علامتی برای تمایز ندارد و همین موضوع سبب شده تا بیشتر شبیه یک شکاف اضافی به نظر بیاید تا جک استاندارد هدفون 3.5 میلی‌متری. در بخش پایینی نیز، محل درگاه USB است که از آن برای اتصال شارژر به دستگاه نیز استفاده می‌گردد.

حالا نوبت آن رسیده تا کمی در رابطه با ابعاد، وزن و خوش دست بودن ایکس با شما صحبت نماییم. به لحاظ ابعادی، نوکیا ایکس 115 میلی‌متر طول و 63 میلی‌متر عرض دارد. پهنا و ضخامت آن نیز 10.4 میلی‌متر است که سبب شده نتوانیم آن را جز مدل‌های با پهنای اندک به شمار آوریم، اما همین ابعاد کوچک و نسبتا ضخیم ایکس سبب شده تا به راحتی در دست جای بگیرد و بتوانید انگشتانتان را دور آن حلقه کنید و از بابت افتادن ناگهانی آن یا استفاده با یک دست از آن، خیالتان آسوده باشد.

اما به لحاظ وزنی، نوکیا ایکس اندکی سنگین‌تر از آنچه انتظار داشتیم، به نظر می‌رسد. از آنجا که جنس بدنه پلاستیک است و شامل قطعه سخت افزاری بخصوص نیز نمی‌شود، وزن 128.7 گرمی در آن اندکی آزار دهنده است. ولی در کل، نمی‌توان این موضوع را به عنوان یک نکته منفی در نظر گرفت چرا که وزن دستگاه در مقایسه با محصولات دیگر بازار پایین‌رده‌ها یا میان رده‌ها چندان زیاد به نظر نمی‌رسد.

در نهایت از نظر ما، با وجود بدنه پلاستیکی معمولی، طراحی نوکیا ایکس را برای یک تلفن میان رده، مثبت ارزیابی می‌شود چرا که از یک سو، ایکس نسبتا خوش دست است و ابعاد مناسب آن برای یک محصول چهاراینچی نکته قابل ستایشی است. ولی از سوی دیگر، می‌توانیم وزن زیاد و عدم وجود گوریلاگلس بر روی صفحه آن را مورد شماتت قرار دهیم.

با توجه به بازاری که نوکیا ایکس هدف گرفته و قیمتی که نوکیا برای آن در نظر گرفته است، نباید انتظار صفحه‌نمایشی خارق‌العاده از نوکیا ایکس داشته باشیم. در بررسی‌های ما از صفحه نمایش ایکس که از پنل IPS با قابلیت نمایش 16 میلیون رنگ بهره می‌برد، زاویه دید دستگاه چندان خوب نبود و همانطور که از یک تلفن هوشمند 400 هزارتومانی انتظار می‌رود، محتویات دستگاه در حالتی که آن را از کناره‌ها نگاه می‌کنید، به سختی قابل رویت و تشخیص هستند. البته اگر اندکی دست خود را جابجا کنید، می‌توانید با راحتی بیشتری به آنچه صفحه نمایش می‌دهد، بپردازید.

در زمینه نمایش رنگ‌ها، صفحه نوکیا ایکس عملکرد قابل قبولی دارد، ولی نمی‌توان به آن از جنبه یک مزیت مثبت نگاه کرد. به علاوه روشنایی دستگاه نیز برای تماشای راحت آن در زیر نور مستقیم و شدید آفتاب، اصلا مناسب نیست. رزولوشن پنل IPS LCD صفحه نمایش ایکس، 480 در 800 پیکسل است و تراکم پیکسلی معادل 248 پیکسل در هر اینچ دارد.

این تراکم پیکسلی هر چند، عدد چندان چشمگیری نیست، ولی با توجه به قیمت دستگاه و البته، اندازه صفحه نمایش 4 اینچی آن، بدک نیست که در نتیجه برای وبگردی یا خواندن متون مشکلی به وجود نیاورد. اما استفاده از در محیط‌های پر نور خارجی دشوار است.

رابط کاربری ایکس را می‌توان نتیجه ترکیب پلتفرم Asha نوکیا و ویندوز فون مایکروسافت دانست، رابط کاربری که با وجود یدک کشیدن نام اندروید گوگل، هیچ نشانی از آن را ندارد! در واقع این قسمت از بررسی، برای اولین بار به دستگاهی اختصاص دارد که اندرویدی است، ولی هیچ نشانی از گوگل با خود ندارد.

در عوض گوگل، در سرتاسر رابط کاربری نوکیا ایکس علائم و نشانه‌های مایکروسافت خودنمایی می‌کند. در واقع نوکیا با این اقدام، اندرویدی‌های بیشتری را با سرویس‌های مایکروسافت آشنا کرده که می‌تواند در قدم‌های بعدی این شرکت تاثیر مثبت بسزایی داشته باشد. ولی آیا نوکیا در پیاده سازی رابط کاربری ویندوز فون و نمایش آنچه مایکروسافت در تلفن‌های هوشمند ویندوزی به نمایش می‌گذارد، موفق عمل کرده است؟ آیا نوکیا ایکس، نماینده قابل اتکایی برای حضور ویندوز فون و معرفی آن به جامعه مشتریان اندرویدی و جلب نظر آن‌هاست؟

راستش را بخواهید به نظر من نه تنها نوکیا ایکس این توانایی‌ها را ندارد، بلکه برای افرادی که با رابط کاربری ویندوز فون آشنایی دارند، بسیار دلسرد کننده خواهد بود. در واقع، تنها یک مقایسه ساده بین رابط کاربری به اصطلاح ویندوزفونی این دستگاه و یک تلفن‌هوشمند میان رده یا حتی پایین رده ویندوز فونی واقعی همچون 8X شرکت HTC یا لومیا 520 خود شرکت نوکیا، کافیست تا مطمئن شویم که نوکیا در زمینه رابط کاربری نوکیا ایکس عملکرد ضعیفی از خود به نمایش گذاشته است. در واقع رابط کاربری یک تلفن لومیا یا ویندوز فون دیگر با ایکس، به هیچ وجه قابل قیاس نیستند و نوکیا در نمایش قدرت‌های ویندوز فون خصوصا در زمینه رابط کاربری موفق نبوده است!

اما چرا؟ چون  رابط کاربری زنده، جذاب و پر از رنگ و لعاب مایکروسافت در تلفن‌های هوشمند ویندوز فونی به هیچ عنوان قابل قیاس با با رابط کاربری بی‌روح، مملو از لگ و کندی نوکیا ایکس نیست!

هر چند نوکیا ایکس یک محصول میان رده محسوب می‌گردد، ولی از سوی دیگر به عنوان نماینده ویندوزفون در بین کاربران نا آشنا به ویندوز محسوب می‌گردد که قرار بود آن‌ها را به سمت سیستم عامل مایکروسافت بکشاند! ولی گمان نمی‌کنم این رابط کاربری خسته و بی‌روح از پس این مسئولیت مهم بربیاید. در طرف دیگر، رنگ بندی‌ها و افکت‌های انیمیشینی و سرعت قابل قبول در اجرای سیستم عامل، یکی از ویژگی‌های مهمی است که تمامی محصولات پایین‌رده یا بالارده ویندوز فون از آن بهره‌مند هستند. کاشی‌ها و ویجت‌ها زنده که مرتبا در حال بروز شدن در ویندوز فون واقعی هستند، در نوکیا ایکس جای خود را به کاشی‌های مستطیلی شکل بدقواره‌ای داده‌اند که نه رنگ‌بندی خیره‌کننده‌ای دارند و نه افکت یا قابلیت بخصوصی! در واقع رابط کاربری نوکیا ایکس را بیشتر می‌توان به یک صفحه نقاشی شده ساده با کاشی‌های بی‌حرکت و خسته‌کننده‌ نسبت داد تا یک رابط کاربری پویا و زنده همانند آنچه در ویندوز فون دیده می‌شود. برای درک بهتر، تصویری از رابط کاربری دو تلفن هوشمند ویندوز فونی را در زیر برایتان به نمایش گذاشته‌ایم. 

در رابط کاربری ایکس که نمونه اندرویدی یک محصول ویندوز فونی است، خبری از صفحات خانگی نیست و تمامی اپلیکیشن‌ها و ویجت‌ها در کاشی‌های صفحه اصلی قرار می‌گیرند. از همان صفحه قفل دستگاه که شبیه خانواده آشا طراحی شده است می‌توانید این موضوع را مشاهده کنید. 

کاشی‌های زنده ویندوز فون، جای خود را به مردگان متحرک نوکیا ایکس داده‌اند! دیگر خبری از بروزرسانی مداوم کاشی‌های بزرگ و کوچک و رنگین نیست. برای مثال تنها کاشی که در رابط کاربری با تاخیر و لگ فراوان بروز می‌شد، کاشی گالری تصاویر بود. بدین ترتیب انتظار بروز شدن ایمیل یا توییتر یا اسکایپ را همانند آنچه در ویندوز فون صورت می‌گیرد، نداشته باشید.

 البته این مردگان متحرک که از آن‌ها صحبت می‌کنیم، قابل شخصی سازی و تغییرات محدودی هستند. برای مثال می‌توانید آن‌ها را جابجا کنید یا اندازه آن‌ها را با لمس فلش گوشه سمت چپ آن‌ها بزرگ‌تر یا کوچک‌تر نمایید. همچنین اپلیکیشن‌هایی که خودتان نصب می‌کنید، علاوه بر امکان بزرگ تر یا کوچک‌تر شدن کاشی، امکان تغییر رنگ نیز دارند و در کل می‌توانید کاشی‌ها را پوشه بندی نمایید.

در بخش رابط کاربری، کنترلرهای حرکتی نیز دیده می شوند. برای مثال با پایین کشیدن انگشتان در صفحه اصلی، قسمت جستجو در بالای صفحه نمایش پدیدار می‌شود که این موضوع بیشتر یادآورد iOS اپل است. با به سمت چپ یا راست کشیدن صفحه، بخش Fastlane برای مرور آخرین فعالیت‌هایتان باز می‌شود. همچنین با پایین کشیدن صفحه نمایش از قسمت بالا، بخش کنترل دستگاه با گزینه‌هایی برای روشن یا خاموش کردن وای‌فای، بلوتوث و بی‌صدا کردن دستگاه نمایان می‌شود. با بالا کشیدن انگشتتان در اپلیکیشن‌ها نیز، می‌توانید به بخش تنظیمات یا دیگر گزینه‌های قابل دسترس آن اپلیکیشن دسترسی داشته باشید.

 عملکرد کلی رابط کاربری تا قبل از بروزرسانی نوکیا از سیستم عامل ایکس، به شکل غیر قابل قبولی، همراه با لگ و تاخیر صورت می‌گرفت که خوشبختانه با بروزرسانی اخیر نوکیا این مشکل تقریبا و به جز چند مورد اندک برطرف شده است. اما همچنان هم در عملکرد کلی سیستم شاهد لگ و تاخیر هستیم که آن را می‌توان به حساب پردازشگر ضعیف و  حافظه RAM با گنجایش اندک آن گذاشت.

با توجه به قیمت پایین و پردازشگر معمولی به کار رفته در این دستگاه، نمی‌توان انتظار عملکردی سریع از ایکس را در اجرای فرامین مختلف یا مالتی‌تسکینگ‌های سنگین داشت. به هر ترتیب، اجرای اپلیکیشن‌ها چندان سریع نیست و فرامین عادی سیستم نیز به صورت نه‌چندان روانی صورت می‌گیرد.

با این همه، می‌توان از همه این اشکالات با توجه به سخت‌افزار ایکس چشم پوشی نمود، ولی ایراد بسیار بزرگی همچون عملکرد چندوظیفگی نوکیا ایکس را نمی‌توان نادیده گرفت! وجود صفحه‌ یا میانبری برای رفتن به مولتی‌تسکینگ و سوئیچ بین برنامه‌ها قابلیتی است که دیگر هر تلفن هوشمند میان‌رده و پایین‌رده‌‌ی اندرویدی از آن برخوردار است. اما جای خالی این قابلیت در نوکیا ایکس کاملا حس می‌شود. این یعنی شما برای سوئیچ بین برنامه‌ها ناچارید تا از هر برنامه خارج شوید و به صفحه اصلی رفته و از آنجا به بخش Fastlane بروید تا اپلیکیشن‌هایی که قبلا اجرا کرده‌اید را مجدد باز کنید! بدین ترتیب خبری از مولتی‌تسکینگ واقعی در این محصول نیست!

برای تغییر کاشی‌ها یا اضافه کردن ویجت‌ها نیز، تنها باید دستتان را بر روی یک کاشی‌ها نگاه دارید تا قابلیت جابجایی، تغییر اندازه و یا تغییر رنگ کاشی در اپلیکیشن‌های نصب شده نمایان شود. برای اضافه کردن ویجت نیز تنها کافی‌ست تا از نوار مشکی پایین صفحه، گزینه سمت راست را انتخاب تا لیست ویجت‌های قابل افزودن به صفحه در مقابلتان پدیدار گردد. با تمامی تفاسیر، کیفیت نه چندان بالای صفحه نمایش، تراکم پیکسلی اندک و اندازه کوچک آن‌، سبب شده تا رابط کاربری ویندوز فون‌نمای نوکیا ایکس، جذابیت خود را به طور کل از دست بدهند و به یک سری مستطیل که به نحو  نقاشی‌وار فقط در کنار یکدیگر چیده شده‌اند شباهت پیدا کنند!

در کل توصیه می‌کنیم اگر قصد تجربه یک رابط کاربری ویندوز فونی بر روی اندروید را دارید، از لانچرهای متفرقه استفاده کنید چرا که به مراتب شبیه‌تر و کارآمدتر از آنچه نوکیا برای اندروید تهیه کرده، عمل می‌کنند و شما را با صفحات‌زنده‌تر، پویا‌تر و جذاب‌تری روبرو خواهند کرد.

یکی از قابلیت‌هایی که در سیستم عامل تلفن‌های هوشمند آشا نوکیا به خدمت گرفته شد، قابلیت Fastlane است. با کشیدن صفحه نمایش از سمت چپ به راست یا از راست به چپ و یا با زدن دکمه برگشت در صفحه اصلی رابط کاربری، صفحه‌ای تحت عنوان Recent برایتان باز خواهد شد که علاوه بر آنکه تمامی فعالیت‌هایی که جدیدا انجام داده‌اید از جمله گرفتن اسکریت شات تا پست گذاشتن در فیس بوک، وبگردی، پیغام‌های متنی و نوت‌برداری و ... را به شما نشان می‌دهد، بلکه امکان بستن اپلیکیشن‌ها را نیز فراهم می‌آورد. همچنین از طریق تنظیمات می‌توانید این بخش را اندکی شخصی‌تر کنید و نوتیفیکیشن‌ها و فعالیت‌هایی که دوست دارید نمایش داده شود یا نشود را به آن اضافه یا کم کنید. در کمال تاسف، نبود صفحه مالتی تسکینگ پیش فرض اندروید سبب شده تا این صفحه برای بستن و باز کردن اپلیکیشن‌ها مورد استفاده قرار بگیرد. از آنجا که این صفحه فقط از طریق صفحه اصلی در دسترستان قرار می‌گیرد ناچارید تا برای سوییچ بین اپلیکیشن‌ها از این صفحه کمک بگیرید.

در این صفحه خبری از عبارت‌های باز کردن قفل صفحه یا ویجت‌ها نیست. همچنین انیمیشن خاصی نیز در باز کردن صفحه نخواهید دید. در عوض یک تصویر پشت زمینه که خودتان می‌توانید آن را انتخاب کنید به همراه چند ویجت ساده همچون ساعت و البته آخرین نوتیفیکیشن‌های اپلیکیشن‌های مهم همچون فروشگاه برنامه نوکیا در این بخش قابل رویت هستند. با کشیدن نوتیفیکشن‌ها به سمت چپ آن‌ها را حذف خواهید کرد و کشیدن آن‌ها به سمت راست نیز مستقیم شما را به درون برنامه آن‌ها وارد می‌سازد. با توجه به اندازه کوچک صفحه نمایش توصیه می‌کنیم که اجازه ندهید تعداد آن‌ها بالا برود و کل صفحه قفل شما را اشغال کنند. همچنیین با یکبار کشیدن صفحه به سمت راست، صفحه قفل به سادگی کنار می‌رود و جای خود را به رابط کاربری اصطلاحا ویندوز فونی می‌دهد.

با فعال کردن این قابلیت، همانند سری آشا، نوکیا ایکس به شما در هنگام قفل شدن صفحه مواردی را همچون ساعت نمایش می‌دهد. همچنین قابلیت بیدارکردن صفحه نمایش با دوبار ضربه بر روی آن نیز وجود دارد که البته عملکرد کلی آن در طی بررسی ما چندان راضی کننده نبود ( شاید بهتر بود بگوییم که به جز چند بار اصلا امکان پذیر نبود). حتی وقتی آن را برای بررسی غیر فعال می‌کردیم، نیز باز این صفحه پدیدار می‌شد! به نظر می‌رسد نوکیا اصلا علاقه‌ای به ایجاد یک رابط کاربری با تنظیمات مناسب و در خور نام نداشته است.

همانطور که پیش از این نیز اشاره شد، نوکیا هر اثری از گوگل بوده را برداشته و آن را با سرویس‌های خودش یا مایکروسافت جایگزین نموده است. مثلا دیگر خبری از سرویس‌های همچون نقشه‌های گوگل، Calander، Google plus و ... نیست. اما چه چیزهایی جایگزین این سرویس‌ها شده‌اند؟ سرویس‌های مکالمات Skype، سرویس ایمیل Outlook، نقشه‌های HERE از جمله اپلیکیشن‌هایی هستند که به صورت پیش فرض بر روی نوکیا ایکس دیده می‌شوند و می‌توانند نیازهای شما را پوشش دهند. به هر صورت این اقدام یک نتیجه مثبت نیز برای نوکیا در بر دارد و آن هم جلب توجه بیشتر بر روی سرویس‌هایی است که مایکروسافت ارائه می‌کند.

یکی از این سرویس‌هایی که به عنوان جایکزین نقشه‌های گوگل در نوکیا ایکس دیده می‌شود، سرویس نقشه‌های HERE است. در تجربه کوتاه ما از استفاده از نقشه‌های HERE که به عنوان سرویس نقشه‌های اختصاصی نوکیا شناخته می‌شوند، عملکرد کلی آن قابل قبول به نظر می‌رسید. اما در این بین ایرادات جزئی که با یک بروزرسانی قابل رفع هستند نیز به چشم می‌خورند.

از جمله مزیت‌های استفاده از سرویس Here آن است که با یکبار دانلود و بارگزاری نقشه‌ها می‌توانید از آن‌ها همیشه به صورت آفلاین استفاده نمایید. همچنین امکان اضافه کردن مکان‌های مورد نظرتان به سرویس نقشه‌ها نیز وجود دارد. یکی از مزیت‌های قابل توجه دیگر این نقشه‌ها، دقیق بودن و کامل بودن اطلاعات موجود در آن، خصوصا در شهرهای بزرگ کشورمان است. برای مثال می‌توان تقریبا تمامی کوچه‌ها و خیابان‌های مهم شهر تهران و کرج را با نام دقیقشان بر روی نقشه مشاهده کرد. همچنین می‌توانید با رجوع به هر بخش نقشه، مغازه‌ها، رستوران‌ها، و اطلاعات بسیار زیادی را نیز مشاهده کنید. 

یکی از مشکلاتی که در هنگام استفاده از نقشه‌ها در ایکس با آن مواجه شدیم، زوم کردن بر روی بخشی از نقشه بود. برای هر بار زوم کردن می‌توانید دوبار بر روی نقشه انگشتتان را فشار دهید یا دو انگشت را از حالت جمع به حالت باز بر روی صفحه در بیاورید. اما در این حالت مشکلی که برایتان به وجود می‌آید جابجا شدن صفحه در هنگام جلو و عقب رفتن است که سبب می‌شود ناگهان از تهران به شمال  بروید! البته این موضوع را اگر به آرامی دست‌هایتان را از هم باز کنید مشکلی به وجود نخواهد آمد و همچنین با بروزرسانی دستگاه قابل رفع است.

در کل می‌توان، نقشه‌های HERE را لایق بهترین امتیاز در بخش رابط کاربری قلمداد کرد. نقشه‌هایی که اطلاعات بسیاری در آن‌ها گنجانده شده و امکانات قابل قبولی نیز عرضه می‌کنند.

سرویس‌های نقشه نوکیا همچون بسیاری از اپلیکیشن‌های GPS از قابلیت راهنمای قدم به قدم بهره می‌برد. هر چند این سرویس اگر پیاده باشید به صورت رایگان فعال است، ولی برای استفاده از آن در زمان رانندگی با راهنمای صوتی ناچارید تا لایسنس آن را برای کشور خودتان از فروشگاه نوکیا خریداری و دانلود کنید. بنابراین این بخش از سرویس را چندان مثبت قلمداد نمی‌توان کرد. در ضمن مشکل دیگری نیز در این بخش وجود داشت و آن هم زمانی بود که ما از داخل خود اپلکیشن نقشه، تصمیم گرفتیم تا راهنمای صوتی را دانلود کنیم. نکته عجیب آنجا بود که با وجود آنکه اپلیکیشن نقشه قرار بود ما را مستقیما به بخشی از فروشگاه نوکیا که به این موضوع اختصاص دارد هدایت می‌کرد، در عوض صفحه‌ای مملو از اپلیکیشن‌های مختلف GPS از شرکت‌های گوناگون برایمان به نمایش در آمد که این موضوع بیشتر سبب سردرگمی برای پیدا کردن اپلکیشن خود نوکیا می‌شد. به هر صورت از دانلود نویگیشن صوتی منصرف شدیم!

یکی از بخش‌های ضعیف نوکیا ایکس، دوربین آن است. هر چند با توجه به قیمت اندک آن، نمی‌توان انتظار بسیار بالایی از آن داشت ولی به طور کلی، تصاویر ثبت شده با دوربین ایکس به واسطه افکت‌های تصویری، بد از آب در نمی‌آیند. همچنین در اپلیکیشن دوربین امکانات گوناگونی از جمله امکان تنظیم میزان گشودگی دیافراگم، ISO و غیره وجود دارند که البته تغییر آن تاثیری چندانی در نتیجه نهایی ندارد. به علاوه امکان فوکوس دستی وجود ندارد و فوکوس دوربین به صورت پیش فرض و قفل شده است.

نکته منفی دیگر دوربین، عدم وجود فلاش LED است که دست شما را در عکسبرداری در نور کم می‌بندد.

یکی از سوالات و ابهاماتی که در رابطه با نوکیا ایکس به وجود می‌آید، آن است که پلتفرم تازه نوکیا چه اپلیکیشن‌هایی را پشتیبانی و اجرا می‌کند!‍ همانطور که می‌دانید، برخلاف رابط کاربری ویندوزفونی که نوکیا در این محصول به کار گرفته است، هسته و بطن سیستم عامل نوکیا را اندروید گوگل تشکیل می‌دهد. به همین خاطر، برنامه نویسان به گفته مایکروسافت، تنها با اختصاص دو ساعت زمان می‌توانند کدهای مورد نیاز برای افزوده شدن اپلیکیشن‌هایشان به فروشگاه اپلیکیشن نوکیا برای خانواده X ، اضافه نمایند. همچنین مایکروسافت اذغان می‌کند که تقریبا 75 درصد از اپلیکیشن‌های اندرویدی موجود، بدون هیچ مشکلی در نوکیا ایکس قابل اجرا هستند. فروشگاه برنامه‌های اندرویدی فارسی یا غیر فارسی به طور کامل در دسترس هستند و در نصب چند اپلیکیشن از این فروشگاه‌ها، مشکلی از بابت نصب یا اجرای اپلیکیشن‌ها دیده نشد. همچنین اگر قصد جستجوی برنامه‌ای در فروشگاه نوکیا ایکس را داشتید و آن را در فروشگاه اصلی نوکیا پیدا نکردید، نگران نباشید. چرا که اپلیکیشن فروشگاه نوکیا، به شما امکان جستجو در فروشگاه‌های اپلیکیشن خارج از نوکیا همچون 1mobile و چند فروشگاه دیگر را برای دانلود و نصب اپلیکیشن مورد نظرتان می‌دهد.

از آنجا که نوکیا ایکس قادر به پخش فیلم HD نبود، ما برای بررسی میزان کارآیی باطری، ناچارا از آزمایشات معمول زومیت که یک فیلم 720‌ را تا مدتی که دستگاه خاموش شود پخش می‌کردیم، صرف نظر نمودیم و بررسی باطری آن را با کمک میزان استفاده خودمان در مدت بررسی سنجیدیم. به طور کلی عملکرد باطری دستگاه چندان بد نیست ولی خوب هم نیست. در واقع باطری کوچک نوکیا ایکس می‌تواند پاسخگوی نیازهای شما در یک روز عادی باشد، چرا که در استفاده ما که شامل وبگردی، اجرای چند بازی، کار کردن با سیستم عامل می‌شد و فرامینی که فشار نسبتا سنگینی را به باطری وارد می‌آورد ، باطری دستگاه حدود ۱۱ ساعت دوام آورد.

نکته مهم در رابطه با کارآیی نوکیا ایکس، آن است که ما بررسی خود را پس از بروزرسانی سیستم عامل این دستگاه انجام داده‌ایم. در غیر این صورت (عدم بروزرسانی و رفع بسیاری از ایرادات در این بروزرسانی)، نوکیا ایکس دیگر به هیچ وجه نمی‌توانست نمره‌ای از بخش کارآیی دریافت کند.

در زمینه کارآیی نوکیا ایکس‌ به هیچ وجه شما را راضی نخواهد کرد. در واقع در بازار میان‌رده‌ها یا پایین‌رده‌ها، تلفن‌های هوشمندی وجود دارند که به لحاظ کارآیی، خصوصا در زمینه سیستم عامل و رابط کاربری به بهترین نحو از منابع سیستم برای راه‌اندازی دستگاه بهره‌مند می‌شوند. نمی‌گوییم که نوکیا ایکس در زمینه کارآیی، صفر است، ولی توانایی رقابت با دستگاه‌های اندرویدی هم رده خود را ندارد. در واقع رابط کاربری خسته کننده، لگ و تاخیر در اجرای فرامین معمول سیستم، کارکرد نامناسب یا حتی عدم کارکرد بسیاری از قابلیت‌های دستگاه (همچون بیدار کردن صفحه با دوبار لمس آن که تقریبا هیچگاه قابل استفاده نیست) و عدم وجود چندوظیفگی به همراه بسیاری اشکالات ریز و درشت دیگر سبب می‌شود نتوانیم نمره قابل قبولی را به بخش کارآیی نوکیا ایکس دهیم. ما برای پی بردن بیشتر به کارآیی سیستم بازی‌هایی را نیز در آن اجرا کردیم. بازی‌هایی همچون Subway Surf با مقداری لگ قابل اجرا هستند در حالیکه عناوینی همچون Virtual Tennis یا بازی‌ها و اپلیکیشن‌های ساده به خوبی اجرا می‌شوند.

در مرحله بعدی، یک فیلم 720 را پخش کردیم که در همان دقایق اول مشخص شد پردازشگر دستگاه توانایی پردازش فیلم‌های HD را ندارد، ولی خیالتان از بابت پخش فیلم‌های ساده تر که از روش‌های پیچیده انکودینگ بهره نمی‌برند، راحت باشد.

حالا با هم نتایج بنچمارک‌های گرفته شده برای این محصول را بررسی می‌کنیم.

 شاید نوکیا تلفن هوشمند ارزان فیمتی را وارد بازار پایین‌رده‌ها کرده باشد، ولی در این بازه قیمت‌ ( از 350 هزارتومان تا 450 هزار تومان)، محصولات دیگری از برندهای بزرگ پیدا می‌شوند. ما علاوه بر این محصولات، لومیا 520، تلفن هوشمند ویندوزفونی پایین رده نوکیا را نیز در این جدول گنجانده‌ایم تا مقایسه بهتری داشته باشید.

نوکیا ایکس را هر چند باید با رقبایش در بازار ارزان قیمت‌ها مقایسه کنیم، ولی همین مقایسه نیز دردی از آن دوا نمی‌کند. در واقع، برندهای گوناگونی هم‌اکنون در بازار میان‌رده‌ها مشغول به رقابت هستند که از آن‌ها می‌توان به هوآوی و حتی سونی اشاره نمود، ولی تلفن‌های هوشمند اندرویدی پایین رده نیز نیازمند رعایت استانداردهایی هستند که بتوانند عملکرد قابل قبولی از خود به نمایش بگذارند. شاید دوربین ضعیف، بدنه پلاستیکی و صفحه‌نمایش نه چندان با کیفیت نوکیا ایکس با توجه به قیمت اندک آن قابل تحمل و چشم پوشی باشند، ولی رابط کاربری خسته‌کننده و غیر جذاب، لگ و باگ‌های فراوان و مشکلات بسیاری که گریبان‌گیر نوکیا ایکس است، آن را یه یک تلفن ناقص اندرویدی تبدیل می‌کند. محصولی نه چندان قدرتمند که برای جذب کاربران تازه و جلب نظر آن‌ها به رابط کاربری ویندوز فون با مشکلات بسیاری روبرو خواهد بود.

با تمامی این تفاسیر، نباید این نکته را از قلم بیندازیم که نوکیا X اولین تجربه و آزمون و خطای فنلاندی‌ها برای حضور و استفاده از اندروید و ویندوز فون بود. شاید این تلفن فروش خوبی را مخصوصا در کشورهایی همچون هند تجربه کند و بدین ترتیب چرخ اقتصادی نوکیا را به حرکت در بیاورد! شاید هم در مراحل بعدی و اعضای بعدی خانواده X،‌ محصولات شایسته‌تری که لایق یدک کشیدن نام نوکیا و مایکروسافت باشند روانه بازار گردند. اما در حال حاضر نوکیا ایکس نه تنها نمی‌تواند دردی از مایکروسافت برای جلب مخاطبین اندرویدی به سمت ویندوز فون دوا کند، بلکه آن‌ها را از سیستم عامل تازه نفس مایکروسافت فراری می‌دهد!

• طراحی قابل قبول
• قیمت ارزان
• صفحه نمایش قابل قبول IPS LCD
• عمر باطری مناسب
• نقشه‌های اختصاصی نوکیا Here

•  دوربین ضعیف و عدم وجود فلاش LED
• رابط‌کاربری بی روح و خشک
• تاخیر در عملکرد کلی سیستم و همچنین وجود باگ‌ها و عدم کارکرد صحیح قابلیت‌های گنجانده شده
•  عدم وجود مالتی تسکینگ