۱۳ خرداد: نبرد دونکرک

جنگ پدیده خانمان سوزی که در طول تاریخ همراه بشر بوده است، پدیده‌ایی که سرانجام آن، جز ویرانی و از دست رفتن جان انسان‌ها چیز دیگری نیست. به نقل از بزرگی «در تمامی جنگ‌ها در طول تاریخ دو گروه حضور دارند، گروهی که باهم می‌جنگند ولی یکدیگر را نمی‌شناسند و گروه دیگری که با هم نمی‌جنگند ولی همدیگر را می شناسند.»  در تاریخ تمدن بشر جنگ‌های بزرگی رخ داده است که سرانجام همگی آن‌ها  همانطور که اشاره شد جز ویرانی و اندوه بازماندگان چیز دیگری نیست. قرن بیستم میلادی در کنار تمام پیشرفت‌هایی که بشر موفق به رسیدن به آن‌ها شده بود دو جنگ جهانی اول بین سال‌های 1913 تا 1918 و جنگ جهانی دوم بین سال‌های 1939 تا 1945 خاطره تلخی را برای بازماندگان و آیندگان از قرن بیستم بجای گذاشت و بیش از 100 میلیون نفر را به کام مرگ کشاند.

74 سال پپش در چنین روزی یعنی 3 ژوئن 1940 آخرین سربازان انگلیسی و فرانسوی منطقه دونکرک را ترک کردند که در کنار یکی از بزرگترین پیروزی های آلمان نازی در جنگ جهانی دوم یکی از رازهای جنگ جهانی دوم نیز خلق شود.

در حدود 1 ماه بعد از اعلام جنگ فرانسه و انگلیس به آلمان نازی بعد از حمله آلمان به لهستان در اروپای شرقی و همچنین توافق استالین و هیتلر در تقسیم لهستان به دو بخش، کماکان مرزهای غربی آلمان و فرانسه در آرامش به سر می‌برد و نیروهای متفقین تحرکات نیروهای آلمانی را زیر نظر داشتند. با وجود خطوط دفاعی فوق مستحکم فرانسه در مرز شمالی با آلمان یعنی ماژینو لاین دولت های بریتانیا و فرانسه اطمینان زیادی داشتند که آتش ماشین جنگی آلمان شعله خود را از بلژیک و هلند به سمت غرب آغاز می‌کند. به همین منظور تقریبا 60 درصد ارتش انگلستان در هلند و بلژیک آماده نبرد بودند. در تاریخ 10 می 1940 آدولف هیتلر فرمان حمله به فرانسه، بلژیک و هلند را صادر کرد و بلافاصله اسکادران های هوایی آلمان شروع به بمباران فرودگاها، مراکز مهم ارتباطی و نظامی این کشورها کردند. همچنین همزمان ارتش زرهی و پیاده آلمان شروع به نفوذ در خاک بلژیک ، هلند و فرانسه کرد. پیشرفت یگان‌های زرهی آلمان در خاک این کشورها به‌قدری سریع بود که متفقین به سرعت شروع به از دست دادن مواضع دفاعی خود و عقب نشینی کردند.

در کنار عقب نشینی حدود 400 هزار سرباز فرانسوی و انگلیسی در خاک هلند و بلژیک با نفوذ ارتش آلمان در خاک فرانسه، در عمل نیروهای متفقین در محاصره کامل قرار گرفتند و تنها راه خروج آن‌ها سواحل دونکرک بود که نزدیک ترین فاصله را با خاک انگلستان داشت ولی امکان تخلیه این ارتش شکست خورده در این مدت کم نیز غیر ممکن بود.

در چنین شرایطی آدولف هیتلر یکی از عجیب ترین تصمیمات خود را اتخاذ کرد که تا به امروز دلیل آن چون راز باقی مانده است. شش روز پس از آغاز عملیات دونکرک آدولف هیتلر درحالی که ارتش آلمان به سرعت در حال نفوذ به خاک فرانسه بود و هلند و بلژیک تسلیم شده بودند فرمان توقف 48 ساعته را صادر کرد تا ژنرال فون روندوشتت قادر به حمله به منطقه دونکرک و از بین بردن ارتش انگلستان و فرانسه نباشد. همچنین هیتلر ژنرال گودریان فرمانده زرهی آلمان را در حالی که تنها 15 کیلومتر با منطقه دونکرک و 400 هزار سرباز ترسیده و عقب نشینی کرده انگلستان و فرانسه فاصله داشت با دستور مستقیم خود به مدت 72 ساعت متوقف کرد تا دولت انگلستان زمانی کافی برای تخلیه سربازان خود را از منطقه دونکرک داشته باشد.

وینستون چرچیل رهبر انگلستان در جنگ جهانی دوم در خاطرات خود می‌نویسد در آن زمان تنها 270 هزار سرباز در خاک انگلستان حضور داشت که بیشتر آنها افراد داوطلب و پلیس بودند. تا این لحظه هیچ‌کس اطلاع دقیقی از این موضوع که چرا هیتلر چنین تصمیمی را گرفت و فرصت اشغال انگلستان را از خود گرفت وجود ندارد. شاید قصد هیتلر صلح با انگلستان قبل از حمله به شرق و رویارویی با شوروی بوده است.