آیا سیاست‌های تازه فیس بوک باعث کاهش محبوبیت آن در آینده خواهد شد؟

روز بسیاری از کاربران تشنه ارتباطات اجتماعی به شب نخواهد آمیخت مگر آنکه سری به صفحه فیس بوکش زده باشد یا توییتر را برای رصد آخرین اقدامات دوستانش چک نکرده باشد. به نظر نمی‌رسد که هیچ‌گاه کاربران این خانه‌های مجازی،  بخواهند از چک کردن پیغام‌ها و فعالیت‌های دنیای مجازیشان دست بکشند، اما اینکه آن‌ها کدام یک از دنیاهای بزرگ مجازی را به عنوان خانه اول خود بر می‌گزینند، به راحتی قابل پاسخ دادن نیست. 

برای شروع بیایید با برندهای بزرگ‌ و کوچکی صحبت کنیم که این روزها در حال ترک فیس بوک هستند. یکی از آن‌ها سرویس Eat24 که سرویس‌ مشهور مرتبط با غذا و رستوران در خارج از ایران محسوب می‌شود. سرویسی که چندی پیش نامه خداحافظی با فیس بوکش را بر روی وبلاگش منتشر کرد. اگر سری  به بخش نظرات بیندازید می‌بینید که آن‌ها تنها کسانی که فیس بوک را با نارضایتی ترک می‌کنند نیستند! اما مگر چه اتفاقاتی در فیس بوک رخ داده که آن‌ها را وادار به ترک این شبکه میلیاردی می‌نماید؟ 

این اتفاق را می‌توان ناشی از اصطلاح organic reach که یکی از سیاست‌های جدید فیس بوک در زمینه جستجو و نمایش اطلاعات است، دانست. بر اساس مطالعاتی که توسط موسسه تبلیغاتی Oglivy صورت گرفته است، میزان organic reach فیس بوک از سال 2012 به طور چشمگیری کاهش یافته و به 16 درصد رسیده است. از فوریه سال میلادی جاری (اوایل بهمن‌ماه 92)  به بعد نیز این میزان تنها به 2 تا 6 درصد بسته به محبوبیت صفحه کاهش یافته است.

حالا می‌پرسید این اعداد و ارقام به چه معناست و چه تاثیری بر حال صفحات شبکه‌های اجتماعی دارد؟‌ این بدان معناست که اگر شما صاحب یک صفحه  با میلیون‌ها طرفدار و دنبال کننده باشید،‌ تنها 2 تا 6 درصد از آن‌ها هر آنچه شما به اشتراک می‌گذارید مشاهده می‌کنند، مگر آنکه... هزینه آن را  بپردازید!

تبدیل فیس بوک به یک شبکه اجتماعی پولی سبب تغییر محتوای آنچه برندها و صفحات بزرگ برای شما نمایش می‌دهند می‌شود. برای مثال، به دلیل هزینه‌ای که شرکت‌ها جهت ارائه محتوا به کاربرانشان در شبکه‌های اجتماعی متقبل می‌شوند، ناچارند که به آن به چشم یک پلتفرم تبلیغاتی نگاه کنند تا محیطی که در آن گفتگو و مبادله لینک و به اشتراک‌گذاری احساسات صورت می‌پذیرد.

به طور کوتاه،‌ این یعنی چیزی تا تبدیل فیس بوک به یک پلتفرم مملو از تبلیغات رنگارنگ باقی نمانده است و صد البته، پرداخت هزینه برای نمایش تبلیغات در شبکه‌ای به بزرگی فیس‌بوک برای هر شرکت و صفحه‌ای، آن هم شرکت‌های کوچک و کم‌درآمد توجیه‌پذیر نیست. پس جای تعجبی ندارد که آن‌ها پلتفرم جدیدی را به عنوان خانه دوم خود انتخاب و بدانجا مهاجرت نمایند. 

در همین رابطه، نظر یکی از طرفداران سرویس Eat24 در وبلاگ این سرویس در رابطه با جدایی از فیس بوک حرف‌های زیاد و جالب توجهی برای گفتن دارد،‌مرور می‌کنیم.

امیدوارم شرکت‌ها و برندهای بیشتری به این حرکت روی بیاورند و فیس بوک را ترک نمایند تا بدین ترتیب فیس بوک پیغام آن‌ها را دریافت کند. مالکین تجارت‌های کوچک، فعالان موسیقی و بسیاری دیگر،  در ایجاد یک محیط طرفدار محور که  امکان ارتباط با آن‌ها را فراهم بیاورد نقش داشته‌اند. اگر ما می‌خواستیم می‌توانستیم تبلیغات را هزینه کنیم، اما ما پیش از این هزینه آن را با ساعت‌ها وقت و زمانی که صرف جلب این طرفدران در این سال‌ها نموده‌ایم، داده‌ایم. 

اما تبلیغات تنها یکی از دلایلی است که کاربران، خصوصا کاربران جوان‌تر، در حال ترک این شبکه اجتماعی هستند. همزمان که فیس بوک بیشتر از پیش تبلیغ‌محور می‌گردد و در کنار آن، پدر و مادرها، خانواده‌ها، آشنایان نزدیک یا حتی پلیس و نیروهای جاسوسی در آن حضور پیدا می‌کنند، حضور کاربران جوان در آن کاهش پیدا می‌کند. به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد بیش از 3 میلیون نوجوان فیس بوک را از سال 2007 ترک گفته‌اند.

 آن‌ها جایی را می‌خواهند که بدون مزاحمت تبلیغات یا نزدیکان، به اشتراک گذاری احساسات و عقایدشان بپردازند. در همین راستا، نظر سنجی که اخیرا بین 1000 کاربر 13 تا 25 ساله  اینترنت برگزار شده، نشان می‌دهد که 61 درصد از آن‌ها شبکه اجتماعی تامبلر را به فیس بوک ترجیح می‌دهند. به علاوه گزارش دیگری در سال 2013 نشان از افزایش محبوبیت شبکه‌های اجتماعی دیگر همچون توییتر و اینستاگرام و SnapChat و کاهش روند رو به رشد فیس بوک دارد. برای مثال در SnapChat و در ماه می 2012، روزانه کمتر از 1 میلیون Snap در آن به اشتراک گذاشته می‌شد، در حالی که این رقم در آپریل 2013 به بیش از 140 میلیون رسیده بود. به صورت مشابه، اینستاگرام  به 60 میلیون دنبال‌کننده در سال 2013 رسید و تامبلر با سرعت سرسام آوری 47.49 میلیون کاربر را به سمت خود جذب نموده است. 

با وجود پشتوانه یک میلیارد کاربری که در فیس بوک فعال هستند، بعید به نظر می‌رسد که به این‌ زودی‌ها از رده خارج شود. به علاوه میلیون‌ها داده که نتیجه استفاده میلیارد نفر از این شبکه در طی سالیان دراز بدست آمده است، می‌تواند به این شبکه اجتماعی در ایجاد آگهی‌های هدفمند یاری رساند. همچنین امکانات دیگر فیس بوک از جمله امکان وارد شدن به سایت‌های مختلف از طریق این شبکه اجتماعی، گزینه مهم دیگری است که محبوبیت این شبکه را به صورت چشمگیری افزایش می‌دهد. 

برای برندهای تجاری، این شبکه همچنان ارزش خود را حتی در جامه یک شبکه پولی حفظ خواهد کرد. شبکه‌ای که با آگهی‌های هدفمند می‌تواند کاربران مشتاق را به سمت آن‌ها جذب نماید. 

با این تفاسیر، به نظر نمی‌رسد که غول شبکه‌های اجتماعی حالاحالاها دچار خطر شود! مگر آنکه یک شبکه اجتماعی جدید به یکباره بتواند کاربران را از چنگال غول اجتماعی خارج کند؟ نظر شما در این باره چیست؟