سبزی که با الهام از دنباله فیبوناچی شکل گرفته است
اکنون بسیاری از کودکان دیروز و بزرگسالان امروز قطعاً قادر هستند پیچیدگی این سبزی کمیاب را درک کنند. از نظر ظاهری این سبزی فرمی فراکتال (Fractal) دارد؛ یعنی تمامی جزئیات و بخش‌های آن به نوعی به تمامیت مجموعه شباهت دارند. یک مجموعه هندسی که از هر مقیاس یا زاویه‌ای که به آن بنگریم تقریبا مشابه هم هستند. هر بروکلی از گل‌های کوچک‌تری شکل گرفته که از همان فرم کلی سبزی تقلید کرده‌اند؛ به‌طوری‌که هر کدام از این گل‌ها هم به نوبه خود یک بروکلی کاملند؛ منتها در ابعاد و اندازه کوچک‌تر. حتی خودشان دارای گل‌هایی با همین شکل و شمایل هستند. این روند تا ریزترین بخش سبزی هم به همین شکل ادامه می‌یابد. پدیده شگفت‌انگیزی است، اینطور نیست؟
اگر شما از قسمت اصلی این سبزی بخشی را جدا کنید، شبیه به یک نسخه مینیاتوری از خود بروکلی است. اگر دقت کنید، هیچ بخشی از این سبزی متفاوت نبوده و کاملاً همسان و شبیه به همان تصویر بزرگ‌تر است. فکر‌کردن به چنین امری بسیار جالب و مبهوت‌کننده است؛ اینکه چیزی با چنین ساختار مهندسی پیچیده به‌صورت واقعی در طبیعت خلق شده است. جزئیات الگویی که خود را مرتباً تکرار کرده، بسیار کمیاب است و البته نمی‌توان منکر زیبایی آن نیز شد.
رومانسکو بروکلی(Romanesco Broccoli) تنها بخشی از شگفتی و اعجاب ریاضیات نیست؛ بلکه یادآور دنباله فیبوناچی هم هست؛ یک سلسله از اعداد متوالی که با عدد بعد از خود جمع می‌شوند. شبیه 0,1,1,2,3,5,8,13 و به همین ترتیب نیز ادامه می‌یابند. به‌عنوان مثال یک و یک می‌شود دو، دو و یک می‌شود سه و الی آخر.
اما حقیقتاً چگونه یک سبزی موفق شده با چنین نظمی از ریاضیات تقلید کند؟ جواب بسیار ساده است؛ نگاهی دقیق‌تر به رومانسکو آشکار می‌کند این سبزی دارای شکلی مارپیچ و حلزونی است که از قسمت مرکزی سبزی آغاز شده و تا نوک آن امتداد یافته است. تمامی گل‌های کوچک‌تر حول این مارپیچ قرار گرفته‌اند. در اصل این یک مارپیچ فیبوناچی است؛ یک سری از کمان‌ها و قوس‌ها که شعاع‌های‌شان از سلسله اعداد فیبوناچی تبعیت می‌کنند. اگر شما اعداد را در هر راستا محاسبه کنید، آن‌ها همیشه توالی از اعداد فیبوناچی را نشان خواهند داد. درسی جالب از ریاضیات که روی یک سبزی پیاده شده است.
البته سر بروکلی نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد و این شکل منظم هم لاجرم باید دارای یک نقطه انتهایی باشد. بنابراین آندسته از علاقمندان ریاضیات که وسواسی ویژه نسبت به این شاخه از علم دارند، باید این بروکلی را یک فراکتال تقریبی بنامند.
حال که در مورد شگفتی ظاهری آن صحبت کردیم، شاید بی‌مناسبت نباشد قدری هم در مورد بُعد سبزیجاتی آن بحث کنیم. با چنین ساختار هندسی کامل و بی عیب و نقصی که رومانسکو از آن برخوردار است، شاید به سختی خود را راضی کنید آن را بپزید. اما از حق نباید گذشت که مزه این سبزی نیز همانند ظاهرش بی‌نظیر است. خوشبختانه می‌توان به‌صورت خام نیز آن را به مصرف رساند. این کلم تردتر از کلم معمولی است. افرادی که آن را میل کرده‌اند طعم آن را آجیلی توصیف می‌کنند.
وزن آن معمولا بین 300 تا 600 گرم است. به همان خانواده‌ای تعلق دارد که شامل کلم، بروکلی، اسپروت بلژیکی، گل کلم و ..می‌شود. منبع غنی از ویتامین C، اسید فولیک، پتاسیم و فیبر است. در حقیقت نام فرانسوی این سبزی چو رومانسکو (Chou Romanesco) است که به‌معنی کلم رومانسکو است. البته برای سبزی با چنین ظاهر بیگانه و عجیبی شاید باید نام مناسب‌تری انتخاب می‌شد. ممکن است این بروکلی واقعاً از سیاره دیگری آمده و سر از زمین در آورده است!
نظرات