۹ آذر: تولد هنری تاب فیزیکدان کانادایی
30 نوامبر سال 1915 هنری تاب در شهر نودورف کانادا متولد شد. هنری تحصیلات ابتدایی را در شهر محل تولد خود سپری کرد، اما برای مقطع دبیرستان به شهر رجینا رفت و در کالج لوترکینگ به تحصیل پرداخت.
پس از اتمام دبیرستان در همان کالج لوترکینگ باقی ماند و در آزمایشگاه این کالج به عنوان دستیار مشغول به کار شد. همزمان با کار در دانشگاه ساسکاچوان نیز تحصیل در مقطع کارشناسی را آغاز کرد و سال 1935 فارغالتحصیل شد و بلافاصله در مقطع کارشناسی ارشد ادامه تحصیل داد. هنری تاب در این دانشگاه فرصت تحصیل زیر نظر یکی از بزرگترین فیزیک-شیمی دانان آن زمان، گرهارد هرزبرگ برنده جایزه نوبل شیمی را یافت و از آن به بهترین شکل استفاده کرد. هنری تاب بعد از پایان دورهی کارشناسی ارشد برای تحصیل در مقطع دکترا به دانشگاه کالیفرنیا در برکلی رفت و سال 1940 دکترای خود را از این دانشگاه دریافت کرد.
تحقیقات وی در مقطع دکترا روی موضوع نورکافت کلورین دیوکسید و هیدروژن پروکسید در محلولها تمرکز داشت و به نوعی تخصص وی در مقطع دکترا در همین زمینهها بود. نورکافت در علم شیمی عبارت است از تجزیه شیمیایی یک ماده شیمیایی به اجزا سادهتر آن در اثر تابش یک شعاع نوری که این شعاع نوری به محدوده امواج نور مرئی محدود نیست و هر تابش موجی که حامل انرژی است میتواند باعث این پدیده شود. از نمونههای این واکنش تبدیل مولکولهای اوزون به اکسیژن تنفسی است که موجب جذب امواج فرابنفش در لایه اوزون میشود.
تاب بعد از پایان تحصیل، در آمریکا باقی ماند و در دانشگاه برکلی شروع به تدریس کرد. وی در ابتدا علاقهی بسیار زیادی برای بازگشت به کانادا داشت، اما هرچه برای کار در دانشگاههای کانادایی اقدام کرد با پاسخ مناسبی روبرو نشد. او تا سال 1946 در دانشگاه کورنل به تدریس پرداخت و بعد از آن از سال 1946 تا 1961 به عنوان استاد دانشگاه شیکاگو مشغول به کار بود. سال 1961 دانشگاه شیکاگو را نیز ترک کرد و به دانشگاه استنفورد رفت تا به عنوان استاد در این دانشگاه به فعالیت بپردازد. از لحاظ علاقهی شخصی دکتر تاب شیفته تحقیق و تدریس بود و دانشگاه استنفورد اختیارات بیشتری را در اختیار وی برای انجام کارهای تحقیقاتی قرار داده بود که همین موضوع هم باعث حضور وی در استنفورد شده بود.
دکتر تاب سال 1986 از دانشگاه استنفورد بازنشست شد، اما بخاطر علاقهی بسیار به تحقیق و تدریس کماکان در این دانشگاه به کارهای تحقیقاتی و تدریس مشغول بود و نمیتوانست محیط علمی دانشگاه را ترک کند وی حتی تا زمان مرگ نیز هر روز به آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه سر میزد و به سوالات دانشجویان و محققان پاسخ میداد و با علاقه زیاد به بررسی دستاوردهای دانشجویان و دانشمندان آزمایشگاه میپرداخت. دکتر هنری تاب سال 1983 بخاطر کار روی مکانیسم واکنشهای انتقال الکترون، به خصوص فلزات پیچیده، جایزه نوبل شیمی را دریافت کرد. او تا سال 1997 بیش از 600 مقاله و اثر علمی منتشر کرد. در طول تمام سالهای تدریس بیش از 250 محقق و دانشمند زیر نظر وی پرورش یافتند.
دکتر هنری تاب تا آخرین روز زندگی دست از تحقیق و بررسی نکشید حتی در 89 سالگی در حالی که بسیار سالخورده شده بود نیز هر روز به آزمایشگاه دانشگاه میرفت و با علاقه زیاد پاسخگوی سوالات دانشجویان بود و در بحثهای آنها شرکت میکرد. دکتر هنری این کار را با چنان علاقهای انجام میداد که انگار هنوز دانشجوی جوانی است و تنها مرگ توانست در مقابل اشتیاق و علاقهی این دانشمند به علم بایستد.
دکتر هنری تاب در تاریخ 16 نوامبر سال 2005 و در 89 سالگی دیده از جهان فرو بست.
نظرات