ساخت داروی ضد سرطان از نانوالیاف توسط محققان ایرانی

اغلب داروهای ضدسرطان، انتخاب پذیری ضعیف و سمیتی بالا دارند، بدین منظور بایستی سیستم های رهاساز دارویی را طراحی کرد که اثردهی شیمی درمانی را افزایش داده و اثرات سمی داروهای ضدسرطان را کاهش دهد.

هدف اصلی این طرح، طراحی و ساخت نانودارویی با ویژگی‌های ذکر شده بوده است، بدین منظور داربست نانوالیاف حاوی نانولوله‌های کربنی چند دیواره به عنوان حامل دارو طراحی شده است.

طبق نتایج حاصل شده، استفاده از این داربست نانوالیافی که حامل داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین است، منجربه بهبود اثر درمانی و کاهش سمیت آن شده است. محمد ایرانی، دانشجوی دکترای مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این باره گفته است که:

زمان رهاسازی دارو از داربست تهیه شده بیش از ۳۰ روز ادامه دارد، همچنین این نانودارو در طول ۷۲ ساعت خاصیت ضدسمیتی خود را حفظ می کنند. در ساخت این نانودارو از فرایند الکتروریسی بهره گرفته شده است، در این تحقیقات، میزان و سرعت رهاسازی دارو در شرایط آزمایشگاهی و بر روی سلول‌های سرطانی ریه مورد بررسی قرار گرفته است. داربست نانوالیاف بر اثر وجود منافذ ریزبسیار، نسبت سطح به حجم بالایی دارد که این ویژگی برای بارگذاری بیشتر دارو در سطح کوچکی از نانوالیاف مطلوب است. این منافذ امکان رهاسازی کنترل شده و طولانی مدت دارو را نیز فراهم می سازد، این امرمنجر به کاهش سمیت داروهای ضدسرطان می شود.

علاوه برآن، نانولوله های کربنی چند دیواره به دلیل ویژگی‌های منحصربه فرد خود همانند خواص مکانیکی و حرارتی مناسب و ایجاد پیوند با داروهای ضدسرطان همچون دوکسوروبیسین هیدروکلراید، منجر به بارگذاری بیشتر دارو در نانوالیاف حاوی دارو می‌شوند.

ازآنجا که هدف گروه تحقیقاتی ما تولید صنعتی داربست های نانوالیاف کامپوزیتی به عنوان حامل های دارویی است، در طرح های آتی مطالعات گسترده تری بر روی کاربرد نانوالیاف در انواع داروها، همچون داروهای ضد سرطان و ضد درد که نیاز به رهاسازی طولانی مدت دارند، صورت خواهد گرفت.محمد ایرانی، دانشجوی دکترای مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

اخیرا نانوالیاف کامپوزیتی کیتوسان، اکسید گرافن با همین هدف تهیه شده که نتایج مطلوبی به دنبال داشته است.

محمد ایرانی به مهر گفته است که جهت تولید این نانودارو در ابتدا نانولوله‌های کربنی چنددیواره ساخته شده است در ادامه با بارگذاری نانولوهای کربنی و همچنین داروی مدنظر در محلول پلیمری پلی لاکتیک اسید، پلی اتیلن گلیکول، نانوالیاف کامپوزیتی پلی لاکتیک اسید، پلی اتیلن گلیکول، نانولوله های کربنی چنددیواره حاوی داروی ضدسرطان دوکسوروبیسین تهیه شد. سپس میزان بارگذاری دارو و رهاسازی آن از نانوالیاف کامپوزیتی تهیه شده درمدت زمان ۶۰ روز مورد مطالعه قرار گرفت.

آزمون‌های مربوطه در شرایط آزمایشگاهی و با تماس نانوالیاف با سلول‌های سرطانی ریوی A549 انجام شده است.

این تحقیقات حاصل همکاری دکتر اسماعیل حریریان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، محمد ایرانی، نادیا ابوطالبی و لیلا روشنفکرراد است که نتایج آن در مجله Journal of Applied Polymer Science، جلد ۱۳۲، شماره ۳، سال ۲۰۱۴، صفحات ۱-۴۱۲۸۶ تا ۹-۴۱۲۸۶ منتشر شده است.