۶ آبان: سالگرد مرگ ریچارد ارت اسمالی شیمیدان، فیزیکدان و ستاره شناس

۹ سال پیش در چنین روزی یعنی ۲۸ اکتبر سال ۲۰۰۵ ریچارد اسمالی شیمیدان، فیزیکدان و ستاره شناسی آمریکای در ۶۲ سالگی فوت کرد. وی در شهر آکرون متولد شد و در کانزاس سیتی رشد کرد و به مدرسه رفت. قبل از ورود به دانشگاه میشیگان در کالج هوپ به تحصیل پرداخت و در دانشگاه میشیگان کارشناسی خود را در سال ۱۹۶۵ دریافت کرد. بعد از دوره کارشناسی به تحصیل در دانشگاه پرینستون ادامه داد و در سال ۱۹۷۳ دکترای خود را دریافت کرد و بعد از ان دوره فوق دکترا را در دانشگاه شیکاگو پشت سر گذاشت و در آنجا بود که به عنوان پیشگام توسعه و ساخت پرتوافکن‌های مافوق صوت، طیف‌های لیزری خود را مطرح کرد.

اواخر دهه‌ی هفتاد میلادی تمرکز ریچارد بر روی مولکول‌های کربن بیشتر شد و آزمایشات گسترده‌ای را در خصوص مولکول‌های مختلف کربن به انجام رساند تا اینکه سر انجام در سال ۱۹۸۵ برای نخستین بار وی به همراه همکاران خود هارولد کروتو و رابرت کارل توانست مولکول فولرن باکمینستر را کشف کند. بررسی خصوصیات این مولکول کربنی و دسته بندی اطلاعات آن حدود ۸ سال طول کشید؛ سرانجام در سال ۱۹۹۶ ریجارد به همراه همکاران خود مفتخر به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.

این فولرن اولین نوع از خانواده فولرن‌ها بود که کشف می‌شد و از این لحاظ اهمیت بسیار بالایی دارد. فولرن‌ها از جمله دگرشکل‌های مصنوعی کربن هستند که با گرما دادن به گرافیت تبدیل می‌شوند. این مولکول‌ها دارای خواص جالب بیولوژیکی هستند که کاربردهای بسیاری در نانوتکنولوژی دارند. برای نمونه از این مولکول‌ها در نانو تکنولوژی برای متوقف کردن ویروس اچ آی وی و شکستن دی‌ان‌ای به شیوه فوتونی و حفاظت‌های عصبی استفاده می‌شود. با وجود خاصیت‌های بسیار مفید بیولوژیکی این مولوکول‌ها در سیالات، کم حلال هستند که همین موضوع باعث محدود شدن شدید استفاده از آنها در داروسازی دارد.

ریجارد اسمالی در اواخر عمر و در سال ۱۹۹۹ مبتلا به لوسمی مزمن لنفوئیدی (سرطان خون) شد. در سال‌های آخر زندگی به شدت به موضوع انرژی‌های پاک علاقه پیدا کرد و سخنرانی‌های بسیاری در حمایت از بکارگیری انرژی‌های پاک انجام داد، وی با وجود ابتلا به بیماری مهلک سرطان خون کماکان به تدریس ادامه می‌داد و همیشه شاگردانش را نصیحت می‌کرد که علم بیاموزند تا دنیا را نجات دهند.