۲۶ مهر: سالگرد مرگ سانتیاگو رامون کاخال عصب شناس اسپانیایی
۸۰ سال پیش در چنین روزی یعنی ۱۸ اکتبر سال ۱۹۳۴ سانتیاگو رامون کاخال، زیست شناس و عصب شناس برجسته اسپانیایی دیده از جهان فروبست. سانتیاگو در تاریخ ۱ می سال ۱۸۵۲ متولد شد؛ پدرش یک پزشک و استاد آناتومی بود. در کودکی بخاطر کسب نتایج ضعیف مجبور شد تا مدرسه‌اش را بارها تغییر دهد. سانتیاگو در کودکی بشدت به نقاشی و هنر و ورزش ژیمناستیک علاقه داشت ولی این حوزه‌ها برخلاف میل پدرش بودند و پدرش هیچگاه وی را در این حوزه‌ها تشویق به ادامه راه نکرد. در تابستان سال ۱۹۶۸ پدر سانتیاگو سعی کرد تا با توضیح مسائل پزشکی و تشریح آناتومی بدن انسان سانتیاگو جوان را به رشته پزشکی ترغیب کند که البته کشیدن ساختار استخوان بندی بدن انسان تاثیر خود را گذاشت و سانتیاگو بسوی پزشکی گرایش پیدا کرد و سرانجام تحصیلات تکمیلی را در رشته پزشکی در دانشگاه زاراگوزا همان دانشگاهی که پدرش در آنجا تدریس می‌کرد، آغاز کرد و در سال۱۸۷۳ نیز فارغ التحصیل شد. بعد از فارغ التحصیلی به عنوان پزشک به خدمت ارتش اسپانیا درآمد.
در خلال سال‌های ۱۸۷۴ الی ۱۸۷۵ سانتیاگو رامون کاخال در ماموریت ارتش اسپانیا در کوبا حاضر بود و به مبارزه با بیماری‌های مالاریا و سل پرداخت. در همین دوران بود که وی تجربیات گرانبهایی در مقابله با بیماری‌های مسری کسب کرد. بعد از پایان ماموریت نظامی خود در کوبا به اسپانیا بازگشت و برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی وارد دانشگاه مادرید شد و درسال ۱۸۷۷ موفق به دریافت دکترای خود شد. او در سال ۱۸۸۳ کرسی آناتومی تشریحی دانشکده پزشکی والنسیا را به دست آورد و در همان جا تحقیقاتش را در خصوص پاتولوژی التهاب‌های بیماری وبا آغاز کرد که در آن دوران تبدیل به یک بحران شده بود. او در ۱۸۸۷ به بارسلون رفت و به عنوان استاد در کرسی بافت‌شناسی در دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه بارسلون مشغول شد. در ۱۸۸۸ دکتر سانتیاگو کاخال مکانیسم‌های ریخت‌شناسی و روندهای اتصالی یاخته‌های عصبی در ماده‌ی خاکستری مغز را کشف کرد. نظریه‌ی او در سال ۱۸۸۹ در کنگره‌ی انجمن آناتومی آلمان که در برلین بر‌گزار شد، مورد پذیرش قرار گرفت.
بر اساس این نظریه، که بعدها با عنوان نظریه نورونی مشهور شد و یک انقلاب در علم عصب شناسی بوجود آورد، ساختار سیستم عصبی به عنوان مجموعه‌ای از واحدهای مستقل جدا از هم تعریف می‌شد. وی با کشف انتهای سبدی شکل فیبرهای صعودی نشان داد که تماس میان سلول‌های عصبی از هر سو امکان پذیر نیست و تنها در شرایط خاص اتصال سلول‌های عصبی جهت انتقال پیام امکان پذیر است. در سال ۱۸۹۲، کاخال کرسی بافت‌شناسی، آناتومی و پاتولوژی دانشگاه مرکزی مادرید را پذیرفت. و با توجه به شهرتی که بخاطر تئوری خود بدست آورده بود توانست از دولت بخواهد که آزمایشگاه پژوهش‌های زیست‌شناسی با یک بودجه تحقیقاتی مناسب را تاسیس کند و خود از هنگام تاسیس آن در سال ۱۹۰۲ تا سال ۱۹۲۲ که به مؤسسه‌ی کاخال رفت در این آزمایشگاه کار کرد. پس از آن تا هنگام مرگ در مؤسسه‌ی کاخال به کار پرداخت.
دکتر سانتیاگو رامون کاخال جوایز و افتخارات متعددی از مراکز علمی سراسر جهان کسب کرده است که جایزه نوبل پزشکی در سال ۱۹۰۶ و دکترای افتخاری دانشگاه‌های بزرگی چون سوربون تنها نمونه‌هایی از آنها هستند. زمانی که بنیاد نوبل وی را به عنوان برنده جایزه نوبل برگزید، در نیمه‌شب ۶ اکتبر ۱۹۰۶، دکتر کاخال تلگرافی از سوئد و بنیاد نوبل دریافت کرد. در این تلگرام به او اطلاع داده شده بود که جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را به طور مشترک با کامیلو گلژی دریافت کرده است؛ اما دکتر کاخال این تلگراف را یک شوخی از سوی دانشجویانش تصور کرد و بدون توجه به آن به رختخواب رفت و تنها با شنیدن نام خود در خبرگزاری‌ها به عنوان برنده جایزه نوبل این موضوع را باور کرد.
دکتر کاخال که به عنوان پدر علم عصب شناسی نوین شناخته می‌شود در تاریخ ۱۸ اکتبر سال ۱۹۳۴ و در ۸۲ سالگی در شهر مادرید دیده از جهان فروبست.
نظرات