۲۳ مهر: زادروز اوانجلیستا توریچلی فیزیکدان و ریاضیدان ایتالیایی
۴۰۶ سال پیش در چنین روزی یعنی ۱۵ اکتبر سال ۱۶۰۸ اوانجلیستا توریچلی فیزیکدان و ریاضیدان بزرگ ایتالیایی در شهر روم ایتالیا دیده به جهان گشود. اوانجلیستا در یک خانواده بسیار فقیر بدنیا آمد؛ پدرش کارگر ساده یک کارگاه بافندگی بود و به سختی میتوانست خرج خانواده خود را تامین کند. با این وجود زمانی که پدرش متوجه استعداد فرزند خود شد تمام تلاشش را کرد تا پسرش را برای تحصیل به شهر فاانزا بفرستد که البته در آنجا عموی اوانجلیستا نیز به وی کمک میکرد.
اوانجلیستا تحصیلات ابتدایی را بخاطر مشکلات مالی پیش عموی خود گذراند تا اینکه توانست در سال ۱۶۲۴ وارد کالج یسوعیها شود که پیش زمینه مذهبی نیز داشتند. اوانجلیستا در این کالج تا سال ۱۶۲۶ به تحصیل ریاضیات و فلسفه پرداخت تا اینکه پدرش در سال ۱۶۲۶ فوت کرد. بعد از فوت پدر، عموی اوانجلیستا وی را به روم فرستاد تا زیر نظر بوندتو کاستلی یکی از شاگردان بزرگ گالیله به تحصیل بپردازد. اوانجلیستا در نزد وی ریاضیات را فراگرفت با کمک کاستلی توانست در آزمایشات علمی زیادی مشغول شود. اوانجلیستا زمانی که در روم حضور داشت با ریاضیدان نابغه بوناونتورا کاوالیری آشنا شد و در نزد وی نیز به فراگیری ریاضیات پرداخت و بعدها از دوستان نزدیک وی شد. در آن دوران یکی از مشکلات بزرگ مردم در خصوص دسترسی به آبهای زیر زمینی بود، تکنولوژی آن دوران قادر نبود تا آب را از عمق بیش از ۳۰ متر به سطح زمین بیاورد و پیدا کردن راه حل این مشکل تبدیل به یک معمای بزرگ شده بود.
به دنبال ناتوانی ابزاری آن زمان برای کشیدن آب به سطح زمین از عمق بیش از ۳۰ متری، اوانجلیستا توریچلی تحقیقات و آزمایشات خود را آغاز کرد تا اینکه پس از ۲ سال تلاش توانست وسیلهای بسازد که مشکل را حل کند و همین موضوع باعث شهرت وی در آن دوران شد. این دانشمند بزرگ تا حدودی نیز هم دوران گالیه بود و در مکتب شاگردان وی تحصیل کرده بود. یکی از مواردی که گالیله به آن خیلی علاقه مند بود و بر روی آن در اواخر عمر تمرکز کرده بود بحث رسیدن به خلاء کامل بود. گالیله معتقد بود که میتوان به خلاء کامل دست یافت، اما هیچگاه نتوانست به آن دست یابد. بعد از مرگ وی اوانجلیستا توریچلی توانست با استفاده از آزمایش لوله جیوه، خلا نسبی بسازد که به خلا توریچلی معروف است. همچنین وی دریافت که ارتفاع جیوه هر روز تغییر میکند و بر اساس همین پدیده توانست برای نخستین بار فشارسنج را بسازد. این دانشمند بزرگ اولین کسی بود که توانست یک تعریف علمی از دلیل شکلگیری باد مطرح کند پدیدهای که شکل گیری آن سالیان سال برای دانشمندان یک معما بود. قانون توریچلی در فیزیک نیز که از یادگارهای این ریاضیدان و فیزیکدان بزرگ ایتالیایی است.
اوانجلیستا توریچلی در تاریخ ۲۵ اکتبر سال ۱۶۴۷ در حالی که تنها ۳۹ سال سن داشت دیده از جهان فروبست، از شاگردان مشهور وی میتوان به وینچنزو ویویانی ریاضیدان و دانشمند بزرگ ایتالیایی اشاره کرد.
نظرات