تبلت‌های ویندوز RT یا ویندوز 8؟

مایکروسافت با عرضه‌ی ویندوز 8 سعی کرد تا بیش از پیش در دنیای وسایل همراه حضور به هم رساند و در راستای همین هدف بلند مدت نسخه‌ی خاصی از ویندوز 8 به نام ویندوز RT را برای تراشه‌های مبتنی بر ARM عرضه کرد. ویندوز RT از نظر مصرف باتری عملکرد رضایت‌بخشی دارد اما متأسفانه علی‌رغم وجود حالت گیج‌کننده‌ی دستاپ، نرم‌افزارهایی که قبلاً روی ویندوز ایکس‌پی، ویستا و سون نصب می‌شدند، در این ویندوز قابل استفاده نیستند. مزیت پلتفرم ARM این است که نسبت به پردازنده‌های متداول x86 کمتر انرژی مصرف می‌کند و لذا نیازی به سیستم خنک‌کننده هم ندارد. در ادامه می‌خواهیم اوضاع کنونی این سیستم عامل را بررسی کنیم و در مورد انتخاب یک تبلت ویندوزی بحث کنیم.

در حالیکه مایکروسافت تمام توان خود را به کار گرفته تا سیستم عامل جدید خود را با پلتفرم ARM سازگار کند، اینتل هم بی کار ننشسته و به عنوان پرچم‌دار دنیای پردازنده‌های x86 به سمت تولید پردازنده‌های کم‌مصرف حرکت کرده است. حرکت اینتل از تولید تراشه‌های کم‌مصرف برای نِت‌بوک‌ها شروع شد و حالا به جایی رسیده که تراشه‌های کم‌مصرف خانواده‌ی کلاورتریل (CloverTrail) اتم را طراحی و تولید کرده است. کلاورتریل‌ها بر خلاف پردازنده‌های قدرتمند و پر‌مصرف خانواده‌ی Core، مثل Core i5 که در تبلت سرفیس پرو به کار گرفته شده، بسیار کم‌مصرف بوده و در نتیجه نیازی به فن برای خنک‌کاری ندارند. اینتل مدعی شده که این تراشه‌ها می‌توانند یک تبلت ویندوز 8 را تا 10 ساعت با شارژ باتری روشن نگه دارند. اما چه نتیجه‌ای از حرکات جدید اینتل می‌توان گرفت؟

همه‌ی سازندگان تراشه، چه CPU، چه GPU و چه SoC و APU، همه و همه گسترش بازار وسایل همراه را زیر نظر دارند و نمی‌خواهند از سود این بازار رو به رشد صرف‌نظر کنند. در کنار سرورها و کامپیوترهای قدرتمند همیشه وسایل همراه جمع و جور حضور دارند و کاربران برای انجام کارهای ساده‌ی روزمره از آنها استفاده می‌کنند.

و اما پیام اینتل، به طور خلاصه می‌توان نتیجه گرفت که اینتل با معرفی کلاورتریل‌ها به مایکروسافت می‌گوید که نیازی به ویندوز RT نیست، ما پردازنده‌های کم‌مصرف‌تری تولید کرده‌ایم که برای وسایل همراه کاملاً مناسب هستند. کلاورتریل دو مورد از بهترین ویژگی‌ها را در خود جمع کرده، کم‌مصرف بودن و سازگاری کامل با اکوسیستم عظیم و با سابقه‌ی ویندوز. لذا نیاز چندانی به حضور سیستم عامل ویندوز RT حس نمی‌شود.

مایکروسافت در معرفی آخرین نسخه‌ی ویندوز به نوعی وارد بخت‌آزمایی شده همان‌طور که بسیاری از کمپانی‌های بزرگ مثل سامسونگ بخت خود را امتحان می‌کنند. سامسونگ محصولات اندرویدی مختلفی تولید می‌کند، علاوه بر آن کروم‌بوک‌ها، کامپیوترهای ویندوزی و اخیراً تبلت‌های ویندوز 8 و ویندوز RT این کمپانی را رویت کرده‌ایم.

در میان محصولات جدید سامسونگ، دو نوع تبلت برای ویندوز 8 و ویندوز RT حضور دارند، Ativ Smart PC 500T و Ativ Tab که اولی از پلتفرم کم‌مصرف اینتل بهره می‌برد و دومی مسیر استفاده از تراشه‌های مبتنی بر ARM را دنبال می‌کند.

اگر روی کاغذ به مقایسه و بررسی این دو تبلت بپردازیم، به نظر می‌رسد که هر دو تبلت مشابه هم هستند، البته به غیر از پردازنده که تفاوت اصلی این دو تبلت است.

اَتیو تب از سیستم روی چیپ کوآلکام با 2 هسته‌ی 1.5 گیگاهرتزی ARM و پردازنده‌ی گرافیکی اَدرِنو 225 استفاده می‌کند. مدل دقیق این سیستم روی چیپ، کوآلکام اِسنَپ‌دراگِن APQ8060 است و در بسیاری از تبلت‌های ویندوز RT مثل XPS 10 کمپانی دل به کار گرفته شده است.

اتیو اِسمارت پی‌سی، پردازنده‌ی اتم 2 هسته‌ای با سرعت کلاک 1.8 گیگاهرتز را در کنار پردازنده‌ی گرافیکی PowerVR SGX 545 در خود جای داده، منظورمان همان سیستم روی چیپ Z2760 اینتل است که برخلاف تراشه‌های کوآلکام بر اساس معماری نام‌آشنا و قدیمی x86 ساخته شده است و با نرم‌افزارهای ویندوزی سازگاری بسیار خوبی دارد.

هر دو تبلت از قطعات سخت‌افزاری مشابهی استفاده می‌کنند و برای مقایسه ایده‌آل به نظر می‌رسند. صفحه نمایش هر دو 1366 در 768 پیکسل دارد، البته اندازه‌ی صفحه‌نمایش کمی متفاوت است، اتیو تب 10.1 اینچ قطر دارد و اتیو اسمارت پی‌سی 11.6 اینچ. فضای ذخیره‌سازی داخلی 64 گیگابایت است و حافظه‌ی رم هر دو تبلت 2 گیگابایت می‌باشد. با توجه به اینکه هر دو تبلت ویندوزی هستند، پورت‌های زیادی از جمله کارت‌خوان microSD، خروجی micro HDMI و پورت یو‌اس‌بی در اندازه‌ی کامل در گوشه و کنار بدنه دیده می‌شود.

تنها رقبایی که در این محدوده‌ی قیمت وجود دارند، تبلت‌های ویندوز RT نیستند بلکه اولترابوک‌های صفحه‌لمسی ویندوز 8 و همچنین تبلت سرفیس پروی مایکروسافت هم وارد رقابت می‌شوند. البته قیمت این تبلت‌ها و اولترابوک‌هایی که از پردازنده‌ی Core استفاده می‌کنند، نسبت به تبلت اتیو اسمارت پی‌سی که سراغ کلاورتریل ارزان‌تر رفته، کمی بیشتر است. علاوه بر این هیچ ادعایی مبنی بر نگه داشتن شارژ باتری در حد یک نصفه روز ندارند که با توجه به پردازنده‌ی پر‌مصرف‌تر Core طبیعی است. اما مزیت این رقبا را هم نباید نادیده گرفت. این محصولات پردازنده‌ی خوبی دارند و برای انجام تمام کارهای معمولی مناسب هستند ناگفته نماند که در اجرای بازی‌های سنگین نمی‌توان از چنین وسایل کوچک و جمع‌وجوری انتظار زیادی داشت.

به محض اینکه اسمارت پی‌سی یا تبلت ویندوزی-اتمی دیگر مثل W510 ایسر را روشن می‌کنیم، تفاوت سرعت آن با تبلت‌های ویندوز RT محسوس است. کلاورتریل از آنچه انتظار می‌رود، بسیار سریع‌تر عمل می‌کند. در مقایسه با تبلت سرفیس RT که از تراشه‌ی تگرا 3 بهره می‌برد و همچنین اتیو تب سامسونگ می‌توان گفت اینطور نتیجه گرفته که اتیو اسمارت پی‌سی بسیار سریع‌تر است گویی که هنگام کار با آن نفسی تازه می‌کنیم. تمام نرم‌افزارهای تحت مترو سریع‌تر از آنچه در ویندوز RT تجربه کرده‌اید، اجرا می‌شوند و اگر هم‌زمان چند نرم‌افزار را اجرا کنید، افت سرعتی پیش نخواهد آمد.

قطعاً در مک‌بوک ایر یا یک اولترابوک همه چیز سریع‌تر و روان‌تر می‌باشد اما توجه کنید که اسمارت پی‌سی یک تبلت کوچک و بدون فن است نه یک اولترابوک بزرگ.

لازم به ذکر است که برخی تبلت‌های ویندوزی دیگر که از تراشه‌های کلاورتریل اینتل استفاده می‌کنند ممکن است حتی در مرور صفحات با مرورگر کروم هم به مشکل بربخورند. تبلت لنوو ThinkPad 2 یکی از همین موارد است و عجیب است که چرا تبلت‌هایی با سخت‌افزار مشابه چنین رفتار متفاوتی دارند. بهتر است در خرید تبلت‌هایی که از تراشه‌ی کلاورتریل استفاده می‌کنند دقت کنید و ابتدا آن را خوب بررسی کنید.

وقتی نوبت به بازی‌ها می‌رسد، اسمارت پی‌سی تنها از پس اجرای بازی‌های سبک به خوبی برمی‌آید. اگر بازی‌هایی مثل Jetpack Joyride، Cut The Rope و یا Riptide را اجرا کنید، با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوید اما در هر دو تبلت سرفیس RT مایکروسافت و اتیو تب سامسونگ، انیمیشن بازی بیش از حد پرک می‌زند و سرعت اجرا پایین است. به هر حال خوشحالیم که بالاخره بازی‌ها روی یک تبلت ویندوزی در حد تبلت iPad اپل اجرا می‌شوند.

اگر سراغ بازی‌هایی به جز آنچه در فروشگاه مایکروسافت وجود دارد برویم، وضعیت به این خوبی نخواهد بود. به عنوان مثل بازی‌هایی مثل Limbo یا Braid با سرعت بسیار کمی اجرا می‌شوند و نمی‌توان روی اسمارت پی‌سی سامسونگ از آنها لذت برد. اگر با این بازی‌ها آشنایی ندارید، به طور خلاصه می‌توان گفت که آنها روی لپ‌تاپ‌های 2 سال پیش با گرافیک مجتمع اینتل HD 3000 هم به راحتی اجرا می‌شوند و بسیار سبک هستند.

بازی‌هایی که برای مترو ساخته نشده‌اند و به عبارت دیگر آنهایی که عبارت made-for-metro را در فهرست مشخصات خود ندارد، با پردازنده‌ی گرافیکی PowerVR موجود در تراشه‌های کلاورتریل، به مشکل برمی‌خورند و البته این مشکل در مورد تمام تبلت‌های مبتنی بر تراشه‌های کلاورتریل اتم وجود دارد. در واقع بخش پردازنده‌ی گرافیکی در این تبلت‌ها به گلوگاهی حیاتی مبدل شده و راه گریزی جز نشستن به انتظار تراشه‌هایی مثل اتم کلاورتریل پلاس، نداریم.

کارایی پردازنده‌های اتم در حدی نیست که بتوان اولترابوک‌ها را به کلی کنار گذاشت و تبلت‌هایی مبتنی بر تراشه‌های اتم را جایگزین کرد، اما مصرف باتری کمتر ممکن است انتخاب مشتری را تغییر دهد. اسمارت پی‌سی سامسونگ یا W510 ایسر ادعای 10 ساعت شارژ نگه داشتن اینتل را تأیید نمی‌کند ولی به هر حال عمر باتری فراتر از حد رضایتمندی کاربر است. به عنوان مثال می‌توان مطالب دنیای فناوری را در زومیت مطالعه کرد، ویدیوهای اچ‌دی تماشا کرد، مقالاتی و نظراتی در زومیت نوشت، به موسیقی گوش کرد و برای انجام تمام این کارها، باتری 9 ساعت زمان در اختیار ما می‌گذارد. اگر از تبلت برای انجام کارهای سنگین استفاده کنید، عمر باتری به شدت کاهش می‌یابد، خوشبختانه در پردازش سنگین ویدیوها و عکس‌ها و یا اجرای بازی‌های سنگین هم بیش از 5 ساعت برای خالی شدن شارژ باتری 30 وات‌ساعتی اسمارت پی‌سی سامسونگ لازم است. رکوردی که فراتر از رکورد تبلت‌های اتیو تب سامسونگ و سرفیس RT مایکروسافت می‌باشد.

با بررسی اسمارت پی‌سی سامسونگ می‌توان گفت که یک سخت‌افزاری ویندوز 8 کامل نیست اما اینتل توازن بین عمر باتری و قدرت پردازش را به خوبی برقرار کرده است. اگر می‌‌خواهید لپ‌تاپ خود را با یک سوپر تبلت قدرتمند جایگزین کنید، فعلاً بهترین انتخاب تبلت سرفیس پرو است ولی تبلت‌های کلاورتریلی هزینه‌ی نسبتاً زیاد 899 دلاری سرفیس پرو را ندارند و جایگزین ارزان‌تر و خوبی به حساب می‌آیند چرا که علاوه بر پشتیبانی از نرم‌افزارهای مترو، از سایر نرم‌افزارهای قدیمی ویندوز هم پشتیبانی می‌کنند و همچنین بهتر از تبلت‌های ویندوز RT و سرفیس پرو شارژ نگه می‌دارند.

ناگفته نماند که تبلت اتیو اسمارت پی‌سی 500T سامسونگ را به شما پیشنهاد نمی‌کنیم، قطعات به کار رفته در آن ارزان هستند و برخلاف آنچه از سامسونگ انتظار داریم، خیلی خوب در کنار هم مونتاژ نشده‌اند. بنابر اظهار مدیر مالی بخش ویندوز کمپانی مایکروسافت، امسال اکثر سازندگان سخت‌افزار تبلت‌هایی با پردازنده‌ی کلاورتریل اینتل روانه‌ی بازار خواهند کرد و می‌توانید یکی از این محصولات را انتخاب کنید. تبلت سامسونگ 599 دلار قیمت دارد، 100 دلار بیشتر از تبلت سرفیس RT که مایکروسافت تولید کرده و امیدواریم در آینده‌ی نزدیک، سایر تبلت‌های ویندوز 8 هم قیمت مشابهی داشته باشند. با پرداخت 100 دلار هزینه‌ی بیشتر می‌توان از هزاران نرم‌افزار قدیمی ویندوز هم استفاده کرد، کارایی بالاتر و عمر بالاتر باتری را تجربه کرد، به این ترتیب علت وجود سیستم عاملی به نام ویندوز RT در پرده‌ای از ابهام و تردید قرار می‌گیرد. لااقل فعلاً با توجه به تبلت‌هایی که قرار است در سال 2013 رونمایی شوند، وضعیت به این صورت است.

قطعاً تبلت‌های ویندوز RT که از پردازنده‌های مبتنی بر معماری ARM استفاده می‌کنند، کم‌مصرف‌تر بوده و قدرت پردازشی خوبی دارند اما با توجه به اینکه تبلت‌های ویندوز 8 از نرم‌افزارهای ویندوزی به خوبی پشتیبانی می‌کنند، نمی‌توان ویندوز RT را برتر دانست. برخی از بزرگان دنیای نرم‌افزار مثل گوگل و ادوبی هم عجله‌ای در پورت کردن نرم‌افزارهایشان برای ویندوز RT نشان نمی‌دهند.

از سازندگان سخت‌افزار صحبت کنیم، برخی از آنها از جمله سامسونگ برای فروش ویندوز RT در ایالات متحده‌ی آمریکا برنامه ای ندارند و در اروپا هم وضعیت را به حالت تعلیق در آورده‌اند. چند روز پیش مدیرعامل کمپانی انویدیا که از بزرگ‌ترین تراشه‌سازان وسایل همراه و کامپیوتر است، ویندوز RT را سیستم عاملی ناامید کننده قلمداد کرد. حتی مایکروسافت هم در فروش تبلت سرفیس RT بعد از گذشت 5 ماه مشکل دارد و آمارها نشان می‌دهند که از رقم 1.1 میلیون دستگاه تجاوز نکرده است. حتی گسترش خورده‌فروشی‌ها به کمک Best Buy و Staples در تعطیلات سال نو هم کمک زیادی به فروش بیشتر سرفیس RT نکرد.

بر اساس شایعات به نظر می‌رسد که پردازنده‌ی گرافیکی PowerVR به کار رفته در پردازنده‌های کلاورتریل نیز جای خود را به پردازنده‌ی گرافیکی قوی‌تری که در خانواده‌ی Core مرسوم بوده واگذار خواهد کرد. پردازنده‌ی گرافیکی قوی‌تری که کارایی کلی سیستم را افزایش می‌دهد و ترکیبی قدرتمند ایجاد می‌کند.

قرار است اولین تبلت مجهز به پردازنده‌ای از نسل بی‌تریل تا انتهای سال جاری رونمایی شود و به این ترتیب ممکن است ویندوز RT با گذشت عمر کوتاهش، در دریای تکنولوژی‌های ناموفق غرق شود، مخصوصاً اگر تبلت سرفیس جدیدی با پردازنده‌ی اتم وارد بازار شود که در این صورت ادامه‌ی حیات آن مشکل‌تر خواهد شد.

به نظر شما اوضاع ویندوز RT چگونه بوده و در آینده‌ی نزدیک چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟ اگر بخواهید تبلتی بخرید، سراغ ویندوز RT می‌روید و از نرم‌افزارهای ویندوز معمولی صرف‌نظر می‌کنید یا برعکس، سراغ ویندوز 8 می‌روید و هزینه‌ی بیشتر و عمر باتری کمتر آن را نادیده می‌گیرد؟