گزارش زومیت از رویداد تدکس اصفهان با نام پیشگامان

تدکس، رویدادی با هدف ایجاد تجربه‌های رویداد TED است که براساس استانداردهای محلی در شهرهای متعدد جهان برگزار می‌شود. اصفهان به‌عنوان یکی از شهرهای بزرگ ایران، از برگزارکننده‌‌های جدی رویداد تدکس محسوب می‌شود که امسال هم این رویداد را با نام «پیش‌گامان» در تاریخ هشتم شهریور برگزار کرد. تدکس سال ۹۸ در هنرسرای خورشید برگزار شد و سخنران‌ها در موضوع‌های متنوعی از امید فردی و اجتماعی گرفته تا سلامت و پیشرفت و تجربه‌های ورزشی در آن سخن گفتند. زومیت به‌عنوان حامی رسانه‌ای در این رویداد حضور داشت؛ در ادامه گزارش مختصر آن را از سخنرانی‌ها و اتفاق‌های رویداد تدکس اصفهان می‌‌خوانید.

امید فردی و اجتماعی

محسن طاهری، آینده‌پژوه و عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اولین سخنران رویداد تدکس اصفهان بود. او عضو فدراسیون جهانی آینده‌پژوهی بوده و در جریان تحقیق و مطالعه‌ی خود، آزمایش‌های میدانی متعددی انجام داده است. طاهری در جریان یکی از آزمایش‌های میدانی از افراد حاضر در نظرسنجی درباره‌ی آینده‌ی مورد انتظار برای خودشان سؤال پرسیده بود. اکثر افراد، آینده‌ای روشن و پر از امید را برای خود متصور بودند که پر از موفقیت و دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت بود.

بخش دیگری از آزمایش طاهری که موضوع سخنرانی او را در تدکس اصفهان شکل می‌داد، سؤال درباره‌ی آینده‌ی جامعه و کشور از افراد حاضر در نظرسنجی بود. او با اشاره به پاسخ نظرسنجی گفت که اکثر افراد آینده‌ای نه‌چندان روشن را برای جامعه متصور هستند. مقایسه‌ی پاسخ افراد به سؤال پیرامون آینده‌ی فردی و اجتماعی، نشان‌دهنده‌ی ضعف آن‌ها در امید اجتماعی است. به‌ بیان‌ دیگر، از نظر طاهری افراد توانایی توسعه‌ی امید فردی خود به جامعه را ندارند. طاهری تنها روش ایجاد آینده‌ای روشن را در جامعه، گسترش امید اجتماعی می‌داند. از نظر او تا زمانی‌که افراد امید فردی خود به آینده را به جامعه تعمیم ندهند، نمی‌توان انتظار پیشرفت داشت و نباید تمامی موارد و وظایف را محدود به قانون‌گذاران و مقام‌های اجرایی دانست.

مسئولیت اجتماعی کسب‌وکارها

مهسا علی‌بیگی، سخنران بعدی تدکس اصفهان، روزنامه‌نگار، پژوهشگر و فعال حوزه‌ی مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) است. او سخنرانی خود را با داستان آشنایی‌اش با مفهوم مسئولیت اجتماعی مطرح کرد که در جریان ارتباط با سازمان‌های متعدد شکل گرفت. از نظر علی‌بیگی، مسئولیت اجتماعی امروز به رویکردی الزامی در کسب‌وکارها تبدیل شده است و سازمان‌های متعدد، همگام با حرکت جهانی به سمت آن می‌روند. در تعریف ساده می‌توان عملکرد CSR را تشویق سازمان‌ها به عملکرد متعهدانه‌تر در قبال اقتصاد، محیط زیست و جامعه نامید.

از چالش‌هایی که علی‌بیگی در مسیر پیاده‌سازی CSR بیان می‌کند، می‌توان به عدم درک سازمان‌ها و مدیران از مفهوم مسئولیت اجتماعی اشاره کرد. طبق گفته‌ی او، بسیاری از سازمان‌ها هنوز مسئولیت اجتماعی را محدود به فعالیت‌های خیریه می‌دانند، درحالی که مسئولیت اجتماعی رویکردهایی بسیار گسترده‌تر و عملی‌تر را هدف قرار می‌دهد. در این‌ میان موانع اجرایی و قانونی بر سر راه CSR نیز کم نیستند و فعالیت افرادی همچون علی‌بیگی را با چالش‌های متعدد روبه‌رو می‌کنند.

فرهنگ حیثیت و هزینه شکست

امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و سیاست علمی کشور، سخنران سوم رویداد تدکس بود که موضوع نوآوری و ارتباط آن با شکست را شرح داد. ناظمی داستانی از یک شکست بزرگ در پروژه‌های ماهواره‌ای کشور تعریف کرد و تصمیم‌گیری درباره‌ی اعلام یا عدم اعلام آن را چالشی بزرگ برای تیم تحقیقاتی دانست. معاون وزیر ارتباطات در ادامه‌ی صحبت‌های خود اشاره‌ای به درصد پایین موفقیت ایده‌های نوآورانه داشت. او این حقیقت را بیان کرد که درصد بسیار پایینی از ایده‌ها شانس موفقیت پیدا می‌کنند و تنها پذیرش و اعتراف به شکست یک نوآوری، می‌تواند به‌عنوان پله‌ای به سمت نوآوری بعدی استفاده شود.

معاون وزیر ارتباطات، فرهنگ حیثیتی را یکی از موانع مهم بر سر راه پیشرفت دانست. او در ارائه‌ی خود در تدکس اصفهان اشاره‌ای به این فرهنگ داشت و گفت که مفهوم حیثیت یا همان نگرانی درباره‌ی قضاوت دیگران درباره‌ی خود، افراد را از اعتراف به شکست باز می‌دارد. درنتیجه آن‌ها تلاشی برای رفع اشکال‌های خود نمی‌کنند و روند مخفی ماندن ایده‌ها و دلایل شکست، ادامه می‌یابد. از نظر ناظمی جامعه باید برای حرکت به سمت نوآوری هزینه‌های اعتراف به شکست را کاهش دهد. او مهم‌ترین مانع کنونی در کاهش هزینه‌ها را فرهنگ حیثیت می‌داند.

یخ‌نوردی در کویر

محمدرضا صفدریان، سخنران بعدی تدکس اصفهان بود که داستان قهرمانی‌اش در مسابقه‌های جهانی یخ‌نوردی را به‌عنوان موضوع ارائه انتخاب کرده بود. او از تجربه‌های ابتدایی‌اش در مسابقه‌های جهانی گفت و همچنین از بزرگ‌ترین چالش‌اش برای آمادگی در چنین مسابقاتی، یعنی نبود امکانات یخ‌نوردی در کشور صحبت کرد. تم اصلی صحبت‌های صفدریان بر پایه‌ی امید به پیروزی استوار بود. او به‌عنوان ورزشکاری از یک شهر کویری مانند اصفهان، برای حضور جهانی در مسابقه‌های ورزشی یخی تلاش می‌کرد.

علاوه بر چالش‌های امکاناتی که پیشرفت در ورزش یخ‌نوردی را برای صفدریان دشوار می‌کرد، نبود مربی حرفه‌ای در این حوزه هم از موانع بزرگ موفقیت او بود. قهرمان یخ‌نوردی جهان که ابتدا با ویدئویی از شکست‌های متوالی‌اش به روی سن تدکس اصفهان آمد، درنهایت با اشاره به تلاش و پشتکاری که برای یادگیری هنر و مهارت‌های یخ‌نوردی هزینه کرده بود، نمونه‌ای از پیروز‌ی‌اش در مسابقه‌های جهانی پخش کرد.

موسیقی نجات‌بخش

بهرنگ کوفگر، آهنگساز، ردیف‌دان و بداهه نوازی بود که به‌عنوان ارائه‌کننده‌ی بعدی در تدکس اصفهان حضور داشت. اصفهان به‌عنوان شهری با سابقه‌ی بسیار در هنر و خصوصا موسیقی، همیشه در رویدادهای تدکس میزبان ارائه‌کننده‌هایی با موضوع هنر بوده است. بهرنگ کوفگر پیش از شروع صحبت‌هایش با گروه موسیقی متشکل از کودکان و نوجوانان و بیماران خاص روی سن تدکس حاضر شد. اعضای گروهی که کوفگر در ۲۰ سال سابقه‌ی تدریس موسیقی بداهه تشکیل داده بود، هر کدام با چالش‌های متنوعی دست‌وپنجه نرم می‌کردند. 

سخنران تدکس اصفهان با اشاره به پیشرفت‌های هنرجویانش در فرا گرفتن موسیقی، دستاوردهای آن‌ها را نتیجه‌ی انرژی هنر و امید به آینده دانست. کوفگر ادعا کرد که همین فرایندهای آموزشی موسیقی، بسیاری از چالش‌های بیماران و هنرجویان خاص او را برطرف کرده‌اند. تلاش‌های او امروز به‌حدی نتیجه داده است که گروهی از هنرجویانش به‌عنوان استاد، آموزش موسیقی و هنرهای دیگر را به افراد با شرایط خاص بر عهده می‌گیرند.

نوآوری در فعالیت‌های خیرخواهانه

شوان صدرقاضی، پژوهشگر نوآوری و توسعه، سخنران بعدی تدکس اصفهان بود. صدرقاضی فعالیت‌های خیرخواهانه را به‌عنوان موضوع اصلی سخنرانی خود انتخاب کرد و اشاره‌ای به آمارهای روبه‌رشد چنین فعالیت‌هایی در جهان داشت. از نظر او، امروز حجم کمک‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های خیرخواهانه به حجم قابل قبولی رسیده است، اما هنوز دستاوردهای آن‌ها آن چنان کاربردی نیستند. از نظر صدرقاضی، سرمایه‌های تزریق‌شده به فعالیت‌های خیرخواهانه در سرتاسر جهان به‌خوبی مدیریت نمی‌شوند و در مناطق هدف، آن‌طور که باید و شاید شاهد پیشرفت و رفع چالش‌ها نیستیم.

آمارهایی که سخنران تدکس اصفهان از کمک‌های مالی جهانی ارائه کرد، ثابت می‌کرد که با همین سرمایه‌های موجود، می‌توان بخش عمده‌ای از چالشی به بزرگی گرسنگی را در جهان حل کرد. منتهی با وجود تمام سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، هنوز چنین چالشی در سرتاسر جهان به چشم می‌خورد. راهکار صدرقاضی برای عبور از شرایط موجود در فعالیت‌های خیرخواهانه، تفکر سیستمی و نوآورانه در آن‌ها بود. از نظر او هنوز بسیاری از فعالیت‌ها براساس تفکر سنتی انجام می‌شوند و عبور از چنین سیستم‌‌هایی، برای دستیابی به سیستمی پایدار در جهت رفع چالش‌های اجتماعی مورد نیاز خواهد بود.

سفری برای رفع تنهایی

سروش صلواتیان، فعال اجتماعی و خالق کمپین «جازموریان تنها نیست»، در تدکس اصفهان از تجربه‌ی خود در راه‌اندازی کمپین مذکور صحبت کرد. او فردی عاشق مسافرت بود که تجربه‌های گوناگون خود را نیز از طریق شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذاشت. صلواتیان پس از زلزله‌ی کرمانشاه به این منطقه سفر کرد تا در فعالیت‌های خیرخواهانه به کمک هم‌وطنان خود بیاید. او در همان سفر خبری درباره‌ی یکی از مناطق محروم در کویر مرکزی ایران می‌شنود و به حل چالش آن منطقه علاقه‌مند می‌شود.

سفر صلواتیان به جازموریان با آشنایی با شرایط بسیار دشوار زندگی افراد ساکن در منطقه همراه می‌شود. او در سخنان خود از عدم وجود امکانات اولیه‌ی مناسب در جازموریان و سپس داستان تلاشش برای رفع چالش‌ها صحبت کرد. نکته‌ی مهم تلاش صلواتیان، استفاده‌ی او از شبکه‌های اجتماعی برای گسترش خبر بحران‌های زندگی در جازموریان بود. او کمپینی به‌نام جازموریان تنها نیست طراحی کرد و با همکاری افراد مشهور در شبکه‌های اجتماعی، علاوه بر اطلاع‌رسانی، بسیاری از مشکلات مردم این منطقه را حل کرد. صلواتیان امروز امید دارد که با استفاده از ظرفیت بسیار بالای شبکه‌های اجتماعی،‌ بحران‌های اجتماعی در دیگر مناطق کشور را نیز حل کند.

سوگیری‌های شناختی در تصمیم‌گیری

تدکس اصفهان در سخنرانی بعدی میزبان محمد سعیدی، عصب‌شناس شناختی و پژوهشگر حوزه مغز و شناخت بود. سعیدی از تجربه‌های تحقیقاتی خود پیرامون فرایند شناخت در میان افراد جامعه صحبت کرد. از نظر او سوگیری شناختی یکی از مهم‌ترین چالش‌های تصمیم‌گیری در میان مردم بوده که درنهایت منجر به تصمیم‌گیری‌های جزئی و کلی عموما اشتباه می‌شود. سعیدی در یکی از مثال‌های خود پیرامون سوگیری شناختی، برداشت غلط «آنچه زیبا است، صحیح است» را مطرح کرد. از نظر سعیدی همین سوگیری در بسیاری از موقعیت‌ها توسط بازاریاب‌‌ها و مدیران فروش هم استفاده می‌شود و کاربران و مصرف‌کننده‌های نهایی را به سمت خریدهایی خاص سوق می‌دهد.

سعیدی در یکی از آزمایش‌های عملی خود برای درک بهتر سوگیری‌های شناختی در میان افراد جامعه،‌ فرایند خرید از فروشگاه‌های اینترنتی را بررسی کرده است. او محصولی با ظاهر نه‌چندان زیبا و با مشخصات سخت‌افزاری بالا را در کنار محصولی با مشخصات کاملا متضاد قرار داد و از شرکت‌کننده‌ها درخواست کرد که از میان آن‌ها یک کالا را برای خرید انتخاب کنند. در پایان با وجود برتر بودن محصول اول از لحاظ مشخصات عملکردی، باز هم کاربران به سمت محصول زیباتر جذب شدند. همین آزمایش ساده تاحدودی نشان‌دهنده‌ی سوگیری شناختی در میان افراد جامعه محسوب می‌شود که سعیدی تنها راه عبور از آن را تمرین و انتخاب در شرایطی با آگاهی کامل می‌داند. به‌عنوان مثال او می‌گوید افراد در زمان گرسنگی انتخاب‌های عاقلانه‌ای در خرید مواد غذایی ندارند و پیش از انتخاب، باید شرایط عملکرد صحیح مغز فراهم شود.

ترویج علم

سیاوش صفاریان‌پور، سخنران بعدی تدکس اصفهان، موضوع ترویج علم را برای ارائه‌ی خود انتخاب کرده بود. ترویج علم از نگاه صفاریان‌پور عاملی بسیار مهم در توسعه علمی محسوب می‌شود. او که سال‌ها در این حوزه فعالیت کرده است، کمبود محتوا در این حوزه را یکی از نقاط ضعف کنونی در جامعه‌ی ایران می‌داند. صفاریان‌پور مثال‌های متعددی از مروجان شناخته‌شده‌ی علم در جهان مطرح کرد که با استفاده از ابزارهای متنوع همچون هنر و سینما، به شناساندن هرچه بیشتر علم به مردم کمک می‌کنند.

کمبود محتوای جذاب برای ترویج علم، دلیلی بوده که صفاریان را به ساخت مستندی علمی با جنبه‌های هنری تشویق کرده است. او پس از تصمیم به ساخت مستند با مایه‌های هنری، با شخصیت‌های مشهور سینمایی ایران مذاکره کرد و درنهایت در همکاری با بهرام رادان به توافق رسید. مستند «کاپیتان من» حاصل همکاری صفاریان‌پور با رادان شد که با تمرکز بر ساختار مغز انسان و عملکرد آن ساخته می‌شود. کارگردان کاپیتان من قصد دارد این مستند را برای اولین‌بار به‌عنوان محصولی سینمایی در کشور نمایش دهد.

هوش مصنوعی در خدمت موسیقی

سخنرانی بعدی تدکس اصفهان مجددا به موضوع موسیقی اختصاص داشت. البته این بار رگه‌هایی از تأثیر فناوری هم در ارائه‌ی سخنران دیده می‌شد. علی داس‌مه، پژوهشگر حوزه‌ی موسیقی روی سن رفت تا درباره‌ی محدودیت‌‌های انتقال و تکامل موسیقی صحبت کند. او محدودیت‌‌هایی همچون اقلیم، محیط، خالق موسیقی و محدودیت‌های جسمی را به‌عنوان مرزهای توسعه‌ی موسیقی بیان کرد. از نظر داس‌مه، همین محدودیت‌ها موجب تکامل موسیقی به شکل امروزی شده‌اند و در صورت حذف آن‌ها، شاید بتوان انواع جدیدی از این هنر را تولید و منتقل کرد.

علی داس‌مه در ادامه‌ی سخنرانی خود از تأثیر هوش مصنوعی در انتقال و تولید موسیقی صحبت کرد. او پلتفرم یادگیری ماشین را مبتنی بر دیتاست‌های موسیقی از انواع گوناگون تولید کرده است که با همکاری متخصصان این حوزه، به هوش مصنوعی در تولید اثر هنری کمک خواهد کرد. هدف داس‌مه از توسعه‌ی پلتفرم مذکور، حذف محدودیت‌هایی بود که در بالا برای ساخت موسیقی مطرح شد.

یک نفر، یک دقیقه

تدکس اصفهان امسال میزبان یک سخنران نوجوان نیز بود. فربد هرندی، دانش‌آموزی با دغدغه‌های حفاظت از محیط زیست به‌عنوان سخنران بعدی در رویداد تدکس حاضر شد. او از دغدغه‌های خود پیرامون موضوع‌هایی همچون گرمایش زمین، آلودگی آب‌ها و بسیاری چالش‌های زیست‌محیطی دیگر صحبت کرد. هرندی فعالیت‌های کنونی در اطلاع‌رسانی و فعالیت برای حفظ محیط زیست را ناکافی دانست و بر وظیفه‌ی عمومی برای افزایش آگاهی در این زمینه تأکید کرد.

فربد هرندی اطلاع‌رسانی فرد به فرد را یکی از بهترین راهکارهای افزایش آگاهی پیرامون چالش‌های زیست‌محیطی می‌داند. او در طرح خود پیشنهاد می‌کند که هر فرد، روزانه حداقل یک دقیقه را به صحبت کردن با اطرافیان پیرامون محیط زیست، چالش‌ها و راهکارهای آن اختصاص دهد. از نظر این نوجوان فعال محیط زیست، همین صحبت‌های کوتاه به‌مرور می‌تواند در افزایش مسئولیت‌پذیری افراد پیرامون چالش‌های موجود مؤثر باشد.

حرکت به سمت نور

شیرین تبعه‌امامی، روانشناسی بود که به‌عنوان آخرین سخنران روی سن تدکس اصفهان حاضر شد. او سخنرانی خود را با داستانی تمثیلی از زندگی خود شروع کرد که به تلاش برای عبور از چالش‌های زندگی اختصاص داشت. تبعه‌امامی بیماری سرطان خود را به چاهی تشبیه کرده بود که درنهایت با تلاش خودش و همکاری اطرافیان، موفق به خروج از آن شد. سخنران تدکس اصفهان در سال‌های اخیر با چهار سرطان مبارزه کرده است و هنوز هم به این مبارزه ادامه می‌دهد.

گزارش بالا مختصری از سخنرانی‌های رویداد تدکس اصفهان در سال ۹۸ بود. به‌زودی ویدئوهای کامل سخنرانی‌ها در کانال آپارات و یوتیوب تدکس اصفهان بارگذاری می‌شود و کاربران می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت رسمی تدکس اصفهان از آن‌ها بهره‌مند شوند.