آیا ما در عصر مرغ‌ها زندگی می‌‌کنیم

اینکه هر روز مرغ بخوریم، یک مسئله است و اینکه مرغ را به‌‌عنوان تنها میراث دوران حیات خود روی زمین به یادگار بگذاریم، مسئله‌‌‌ای دیگر. تصور کنید در آینده باستان‌‌شناسان یا بیگانگان فضایی روزی تصمیم بگیرند آثار زمین‌‌شناسی مربوط به دوران حیات ما را بررسی کنند و تنها فسیل‌‌های موجود مربوط به بقایای مرغ‌‌هایی باشد که خورده‌‌ایم!

گروهی از دانشمندان در یک مقاله‌‌ی تازه که روز چهارشنبه در ژورنال علمی Royal Society Open Science منتشر شد، این ایده را مطرح کرده‌‌اند که تنها آثار حیات ما روی زمین دقیقاً همین بقایای استخوان‌های مرغ خواهد بود؛ این یعنی ما اکنون در «عصر مرغ» زندگی می‌کنیم.

امروزه حدود ۲۳ میلیارد مرغ در زمین وجود دارد. این جمعیت حداقل ده‌‌برابر بیشتر از جمعیت هر پرنده‌‌ی دیگری است؛ حتی چهل برابر تعداد کل گنجشک‌‌های روی زمین. پس از مرغ، پرجمعیت‌‌ترین پرنده‌‌ی روی کره‌‌ی زمین (با جمعیتی بالغ بر ۱.۵ میلیارد)، جانوری کوچک به نام سرخ‌پرک نوک‌سرخ است که برخی اوقات مردم بومی در صحرای آفریقا به آن «ملخ پَردار» هم می‌‌گویند.

مجموع جرم این ۲۳ میلیارد مرغ بیشتر از جرم تمام پرندگان دیگر روی زمین است. کَریز بنِت، عضو افتخاری در دانشگاه لستر و یکی از نویسندگان این مقاله می‌‌گوید:

تنها تعداد سرسام‌‌آور این مرغ‌‌ها نیست که داستان دوران حیات ما را در آینده روایت خواهد کرد؛ بلکه شکل، ژن‌ها و شیمی این موجودات نیز در حافظه‌‌ی تاریخ ثبت خواهد شد. ما بیولوژی واقعی این جانوران را نیز تغییر داده‌ایم.

شواهد می‌‌گویند مرغ‌ها در حدود ۸۰۰۰ سال پیش اهلی شده‌ و به‌‌تدریج پرورش یافتند تا بزرگ‌تر و گوشتی‌‌تر از اجداد جنگلی خود شوند. اما سیر تغییرات با پیدایش مرغ‌‌های گوشتی در دهه‌‌ی ۱۹۵۰ شدتی دوچندان یافت و روش‌های نوین، شیوه‌‌ی پرورش این گونه را متحول کرد.

همچنین زندگی این مرغ‌‌های گوشتی به‌‌طور کامل وابسته به سیستم صنعتی تولید گوشتی است که برای آن‌‌ها طراحی شده‌‌اند و تنها می‌توانند به‌‌واسطه‌‌ی فناوری انسانی به زندگی خود ادامه دهند. دانشمندان می‌گویند که تخم‌ها به‌‌شیوه‌‌ای مصنوعی کشت می‌شوند و جوجه‌ها در سالن‌هایی با آب‌‌وهوای کنترل‌‌شده (با میانگین ظرفیت ۵۰ هزار جوجه) پرورش پیدا می‌‌کنند.

جوجه‌‌مرغ‌‌هایی که در یکی از مزارع پرورش کارولینای شمالی به‌‌تازگی از تخم بیرون آمده‌‌اند

در شرایطی که این مرغ‌‌ها در پناهگاه‌‌های محلی می‌توانند تا پنج سال عمر کنند؛ اما در شیوه‌‌ی صنعتی این حیوانات تا پیش از انتقال به کشتارگاه، بیش از ۹ هفته زمان در اختیار نخواهند داشت. در این کشتارگاه‌‌ها بیشتر محصولات زائد (شامل پر، کود، خون و غیره) از طریق هضم غیرهوازی، سوزاندن یا تبدیل به محصولات جانبی خوراکی بازیافت می‌‌شوند.

البته هنوز یک پرسش باقی می‌‌ماند و آن اینکه اثر استخوان‌های باقیمانده از این ۶۵ میلیارد مرغی که هر ساله مصرف می‌شود، در بقایای فسیلی چگونه خواهد بود؟ معمولاً روند فسیل‌‌شدن استخوان‌های پرندگان به‌‌درستی انجام نمی‌‌شود؛ اما مشکل اینجاست که بسیاری از این استخوان‌های مرغ به محل دفن زباله‌‌ها می‌‌روند و در آنجا می‌‌توانند با کیفیتی در حد یک فسیل معمولی مومیایی شوند. در این مکان‌‌ها استخوان‌‌های بسیار زیادی وجود دارد.

مسئله بزرگ این است که این استخوان‌های مرغ به آیندگان چه درباره‌‌ی ما خواهند گفت. مقاله‌‌ی موردنظر در رابطه با این پرسش موضع‌‌گیری خاصی نداشته و قضاوت را به خواننده واگذار کرده است. دکتر بنت می‌‌گوید برخی افراد بر این باورند که این یک دستاورد تکنولوژیکی فوق‌العاده است.

تام سوپر، سخنگوی یک گروه صنعتی تولیدی می‌‌گوید که تولید مرغ، دست‌کم در آمریکا، یک موفقیت بزرگ از نظر کارآیی، آسایش پرندگان و تولید مسئولانه بیشترین گوشت با صرف کمترین منابع محسوب می‌‌شود. در طرف دیگر، لوری گرون، یک استاد فلسفه در دانشگاه وسلین و از مدافعین حقوق حیوانات می‌‌گوید که رقت‌‌انگیز است که می‌‌بینیم بشر از عاجزکردن این حیوانات از بدو تولد احساس افتخار می‌‌کند.

البته باستان‌‌شناسان آینده در میان انبوه فسیل‌‌های تکنولوزیکی نظیر پلاستیک و بتن و غیره نخواهند توانست استخوان‌های مرغ را پیدا کنند. همچنینی نشانه‌‌هایی از تشعشعات هسته‌‌ای ناشی از آزمایش‌های هسته‌ای نیز در میان سنگ‌ها باقی خواهند ماند. همه‌‌ی اینها نشانگر چیزی هستند که برخی دانشمندان از آن به‌‌عنوان دوره‌‌ی آنتروپوسین یا «عصر انسان‌ها» یاد می‌‌کنند.

اما از نظر دانشمندان، مهم‌ترین بقایای بیولوژیکی که نشان خواهند داد ما چگونه دنیای جانداران را تغییر داده‌‌ایم، همین مرغ‌‌های گوشتی خواهند بود؛ چه از لحاظ تعدادشان و چه از لحاظ زندگی عجیبشان.