آنتی بیوتیک جادویی؛ امیدی تازه برای مقابله با باکتری های مقاوم

وانکومایسین(Vancomycin) از رده‌ی دارویی آنتی‌بیوتیک، نزدیک به ۶۰ سال برای درمان عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار گرفته است و به همین دلیل باکتری‌هایی نسبت به آن مقاوم شده‌اند. بنابراین یکی از چالش‌های اصلی محققین علوم زیستی پیدا کردن راهی برای بی‌اثر کردن یا دور زدن مقاومت باکتری‌ها در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به شمار می‌رود.

مسئولین سازمان بهداشت جهانی مقاومت باکتری‌ها را به عنوان یکی از مهم‌ترین تهدید‌های سلامت بشر، امنیت غذایی و توسعه معرفی کرده‌اند. نگرانی اصلی این نهاد بین‌المللی سخت‌تر شدن روند‌های درمانی است؛ با مقاومت باکتری‌ها دارو هم تاثیرگذاری خود را از دست می‌دهند.

محققین موسسه‌ی تحقیقاتی Scripps با نام اختصاری TSRI در آمریکا موفق به ایجاد تغییراتی در آنتی‌بیوتیک شده‌اند که می‌تواند از سه روش مجزا بر باکتری تاثیر بگذارد. بنابراین کار برای باکتری در جهت مقاومت در برابر دارو سخت‌تر خواهد شد. محققین این مرکز ادعا می‌کنند که پزشکان از این به بعد می‌توانند نسخه‌ی اصلاح شده‌ی وانکوامایسین را بدون ترس از مقاومت باکتری‌ها در بلندمدت تجویز کنند.

مطالعه‌ی باکتری‌ها نشان می‌دهد که این موجودات زنده برای مقاومت در برابر وانکومایسین راه خیلی سختی را پشت سرگذاشته‌اند. داروی تولیدی این گروه به دلیل قابلیت‌ آن در کاهش مقاومت باکتری‌ها به اسم جادویی نام‌گذاری شده است. همچنین داروی تولید شده در مقدار یکسان قوی‌تر از  نمونه‌ی قبلی خود ظاهر می‌شود و می‌توان مقدار کم‌تری از آن را برای بیمار تجویز کرد. بنابراین عارضه‌های جانبی کم‌تری هم شامل بیمار می‌شود. این ویژگی‌ها با ایجاد دو تغییر عمده در واکومایسین صورت گرفته است.

سومین تغییر در آنتی‌بیوتیک وانکومایسین مربوط به حمله به دیواره‌ی سلولی باکتری به روشی متفاوت خواهد بود. نتیجه‌ی این سه تغییر منجر به تاثیرگذاری هزار برابری داروی جدید نسبت به نسخه‌ی قدیمی خود شده است. بنابراین پزشکان با تجویز مقدار کمتری از دارو می‌توانند به جنگ عفونت‌ها بروند.

در مطالعات آزمایشگاهی آنتی‌بیوتیک جادویی توانست نمونه‌ی باکتری Enterococci مقاوم شده در برابر وانکومایسین و نمونه‌ی اصلی باکتری را از بین ببرد. باکتری انتروکوک توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یکی از باکتری‌های تهدید‌کننده‌ی سلامت بشر شناحته می‌شود.

بر اساس اعلام دکتر بوگر، مدیر دپارتمان شیمی مرکز اسکریپس، آنتی‌بیوتیک جادویی اولین نمونه از آنتی‌بیوتیک‌های نسل جدید است که با سه مکانیزم مختلف و متفاوت به باکتری‌ها حمله می‌کند.وی اضافه می‌کند:

استفاده از سه مکانیزم حمله‌ای منجر به بالا رفتن کارایی دارو و در نتیجه استفاده از آن در بلند مدت می‌شود. ارگانیسم‌های زنده نمی‌توانند به‌طور هم‌‌زمان راهی برای مقابله‌ی سه مکانیزم پیدا کنند؛ اگر هم برای یکی پیدا کنند دو مکانیزم دیگر کارایی خود را از دست نمی‌دهند.

نتایج کامل این مطالعه‌ را می‌توانید در نشریه‌ی علمی PNAS مطالعه کنید.