بزرگترین سازه‌ هرمی جهان در مکزیک قرار دارد نه در مصر

در حالی که هرم بزرگ جیزه در مصر تا به حال بیشترین صحبت‌ها در مورد بزرگ‌ترین هرم را در جهان به خود اختصاص داده، اما در یک نگاه وسیع‌تر می‌توان گفت که این هرم بزرگ‌ترین هرم دنیا نیست. این لقب را باید به هرم بزرگ معبد باستانی آزتک در پوئبلا به نام «هرم بزرگ کولولا»  (Cholula)در مکزیک بدهیم. این هرم واقع در مکزیک دارای پایه‌ی چهار برابر بزرگ‌تر از جیزه، و تقریبا حجمی به اندازه‌ی دو برابر حجم جیزه است.

 چرا بزرگترین هرم سراسر دنیا اغلب تا این حد نادیده گرفته شده است؟ این امر می‌تواند به این دلیل باشد که ساختار عظیم آن در واقع زیر لایه‌‌هایی از خاک پنهان شده است، و آن را بیشتر شبیه به یک کوه طبیعی در یک عبادتگاه جلوه می‌دهد.

 به تعبیری، به نظر می‌رسد کولولا بیشتر شبیه یک کوه باشد؛ کوهی که مکتشف مشهور اسپانیایی ارنان کورتس (Hernán Cortés) نیز به طور کامل در تشخیص آن دچار اشتباه شده و نادانسته یک کلیسا در سمت راست بالای آن ساخته است. شما می‌توانید در تصویر بالا این کلیسا را مشاهده کنید. برای درک میزان عظمت هرم بزرگ کولولا، ما باید کاملا به زمانی قبل از کورتس و ارتش وی که نمادی از مسیحیت را در اوج آن به یادگار گذاشته‌اند رجوع کنیم.

 این هرم که با عنوان (Tlachihualtepetl)به معنی «کوه ساخته شده توسط انسان» نیز شناخته می‌شود، دارای تاریخچه‌ی ابتدایی کمی مبهمی است. با این وجود، اجماع کلی روی این است که آن در حدود 300 سال قبل از میلاد توسط شمار زیادی از جوامع گوناگون به افتخار خدای باستانی کوئتزالکوتل (QUETZALCOATL) ساخته شده است.

 بر پایه‌ی گزارش زاریا گوروت برای بی‌بی‌سی، این هرم به احتمال زیاد با خشت خام ساخته شده است. خشت به نوعی آجر اطلاق می‌شود که از گل پخته به دست می‌آید. در طول نسل‌های متمادی نیز به صورت شش لایه‌ روی همدیگر دیده شده است. هر بار که یک لایه کامل می‌شد، ساخت‌و‌ساز لایه‌ی بالاتر توسط یک گروه جدید از کارگران ادامه می‌یافته است. این رشد افزایشی باعث شده تا هرم بزرگ کولولا تا این حد بزرگ باشد. کولولا دارای پایه‌ی 450 در 450 متر است که ۴ برابر مقدار مربوط به هرم جیزه است.

 در واقع، با احتساب ارتفاعی در حدود ۶۶ متر، حجم کل هرم به حدود ۴.۴۵ میلیون متر مکعب می‌رسد، در حالی که هرم بزرگ حجم جیزه تنها ۲.۵ میلیون متر مکعب حجم دارد. البته باید اشاره کنیم که هرم بزرگ جیزه بلندتر بوده و دارای ارتفاعی تقریبا ۱۴۶ متر است.

 ساکنان آزتک باستان به احتمال زیاد هرم بزرگ کولولا را به عنوان محل عبادت خود برای حدود ۱۰۰۰ سال و پیش از انتقال عبادتگاهشان به یک محل نزدیک‌تر و کوچک‌تر استفاده می‌کرده‌اند. پیش از اینکه هرم با سازه‌های جدیدتر جایگزین شود، آن را به صورتی دقیق و پرزحمت با تکه‌های قرمز، سیاه و سفید، و زرد تزئین کرده بودند. اما بدون تعمیر و نگهداری، خشت‌ها دچار همان اتفاقی می‌شود که همواره در آب و هوای مرطوب برای آنها می‌افتد. این خشت‌ها در طول زمان محل رویش انواع گیاهان استوایی می‌شوند. باستان‌شناس دیوید کاربالو (David Carballo) از دانشگاه بوستون گفت:

این هرم در زمانی بین قرن‌های هفتم یا هشتم میلادی متروک شده است. کولولا دارای یک معبد هرمی جدیدتر نیز است که در نزدیکی این یکی واقع شده و توسط اسپانیایی‌ها از بین رفته است.

 هنگامی که کورتس و مردان او در اکتبر ۱۵۱۹ در زمانی حدود ۱۸۰۰ سال پس از ساخت آن هرم وارد کولولا شدند، آنها در حدود ۳۰۰۰ نفر را در یک ساعت قتل عام کرده و بسیاری از ساختارهای مذهبی آن را نیز با خاک یکسان کردند. این میزان جمعیت کشته شده در واقع چیزی حدود ۱۰ درصد جمعیت شهر در آن زمان بوده است. اما آنها هرگز هرم را لمس نکردند! چرا که آنها هرگز هرمی در آنجا نیافته بودند.

در سال ۱۵۹۴، پس از استقرار در شهر و ادعای مالکیت و سیطره بر روی آن شهر، آنها یک کلیسا به نام «لا ایگلسیا نوئسترا سینیورا دلاس رمدیوس» (La Iglesia de Nuestra Señora de Los Remedios) یا «کلیسای بانوی شفابخش ما» در بالای کوهی که در واقع همان هرم پنهان شده بود بنا کردند.

 هنوز به طور دقیق معلوم نیست اهالی آزتک آیا از این نکته که استفاده از خشت در آن آب و هوا باعث رشد گیاهانی روی هرم می‌شود و سرانجام منجر به پوشیده شدن تمام آن ساختار خواهد شد، آگاهی داشته‌اند یا خیر. اما واقعیت این است که هرم کولولا بیشتر شبیه به یک تپه به نظر می‌رسد تا اینکه شبیه به هرم باشد و احتمالا همین امر نیز تنها دلیلی است که در طی این زمان‌ها هنوز هم به صورت دست نخورده باقی مانده است.

 و همچنین باید در نظر داشته باشیم که بر پایه‌ی گزارش بی‌بی‌سی، این هرم نه تنها بزرگ‌ترین هرم جهان، بلکه دارنده‌ی عنوان بزرگ‌ترین یادمان ساخته شده در هر محلی روی زمین و توسط هر تمدنی تا به امروز بوده است.

 هرم تا اوایل قرن بیستم، زمانی که مردم محلی شروع به ساخت یک بخش روانپزشکی در آن نزدیکی کردند، کشف نشده بود. تا سال ۱۹۳۰، باستان‌شناسان با استفاده از ایجاد تونل‌هایی برای داشتن دسترسی به قسمت‌های داخلی، شروع به برداشتن پوشش‌های آن کردند که طول این تونل‌ها تا ۸ کیلومتر نیز می‌رسید. در حال حاضر، بیش از ۲۳۰۰ سال از ساخت‌وساز اولیه‌ی آن می‌گذرد و این ناحیه تبدیل به یک مقصد توریستی شده است.

  توانایی ما برای مطالعه‌ی این سایت‌های مهم با استفاده از ابزارهای غیر تهاجمی به طور امیدوارکننده‌ای همچنان رو به بهبود است. باستان‌شناسان درک بهتری از چگونگی ساختار این سازه و اینکه توسط چه کسی و چگونه ساخته شده و چرا در ادامه تا این حد شبیه به یک کوه شده، به دست خواهند آورد.