استفاده دانشمندان از بلاکرهای پروتئینی برای مهار گسترش لوکمی
لوکمی میلوییدی نوع حاد (AML) به عنوان یکی از یورشی‌ترین و زیان‌آورترین انواع بیماری‌های سرطانی شناخته می‌شود. این بیماری بدون هیچ گونه هشدار یا علامتی ظاهر می‌شود و تنها ۲۴ درصد بیماران می‌توانند مدتی بیشتر از پنج سال را با این بیماری زنده بمانند. با این همه، روش‌های درمانی بهبود یافته می‌تواند باعث بهتر شدن اوضاع و هموارتر شدن مسیر درمان شود. در این راستا دسته‌ای از پژوهشگران انستیتوی والتر و الیزا هال در ملبورن استرالیا نوعی ماده‌ی پروتئینی را شناسایی کرده‌اند که برای گسترش سرطان خون در بدن به عنوان یک ماده‌ی لازم و حیاتی به شمار می‌رود.
این ماده با نام پروتئین هکس (Hhex protein) شناخته می‌شود و گروه پژوهشی نشان داده‌اند که با جلوگیری از تولید این پروتئین در بدن از ادامه‌ی گسترش و پخش سرطان در بدن بیمار پیشگیری خواهد شد. نتایج این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی جواب‌های امیدوارکننده‌ای داشته است. گام بعدی پژوهش این است که ببینیم آیا سازوکار مهارکننده‌ی پیشنهادشده می‌تواند روی انسان‌ها هم کارکرد مناسب داشته باشد یا خیر. در هر صورت نتایج اولیه نویدبخش هستند. مت مک‌کورماک (Matt McCormack) یکی از پژوهشگران گروه در این مورد می‌گوید:
بیشتر روش‌های درمانی که امروزه برای مبارزه با AML به کار می‌روند به طور ویژه سلولهای سرطانی را هدف قرار نمی‌دهند و متاسفانه سبب از بین رفتن سلولهای سالم بدن هم می‌شوند. هکس تنها ماده‌ی اساسی لازم برای سلولهای لوکمی شناخته می‌شود و به این معنی است که ما می‌توانیم با این روش سلولهای عامل لوکمی را هدف گرفته و درمان کنیم و در عین حال روی سلولهای سالم بدن هم هیچ تاثیر زیان‌آوری نداشته باشیم. به این ترتیب از بسیاری اثرات جانبی ناشی از روش‌های درمانی سرطانی متداول دوری خواهیم کرد.
بدن انسان در حالت عادی از یک سازوکار خوددفاعی بهره می‌برد. در این سازوکار سلولهای آسیب دیده‌ی بدن که احتمال تبدیل آنها به سرطان وجود دارد کنار گذاشته می‌شوند. کاری که هکس انجام می‌دهد این است که این مکانیزم خوددفاعی را از کار انداخته و در نتیجه باعث افزایش و گسترش سلولهای آسیب‌دیده و از کار افتاده در بدن می‌شود. در صورتی که دانشمندان قادر باشند هکس را از بدن انسان جدا کنند آنگاه سازوکار امنیتی بدن به حالت عادی‌اش باز می‌گردد و به این ترتیب بدن دوباره قادر خواهد بود که از گسترش سرطان‌هایی همچون AML پیشگیری کند. مک‌کورماک می‌گوید:
هکس تنها شمار اندکی از ژن‌ها را تنظیم می‌کند و وجود آن برای سلولهای خونی نرمال غیرضروری است. این پدیده این امکان نادر را برای نابودی سلولهای AML بدون بسیاری از عوارض جانبی فراهم می‌کند. اکنون امیدوار هستیم تا بتوانیم نواحی حیاتی که در آن هکس می‌تواند وارد عمل شود را شناسایی کنیم و به این ترتیب بتوانیم درمان دارویی مورد نیاز را برای بهبود AML به دست آوریم.
اکنون که دانشمندان به چگونگی رشد کنترل‌ناپذیر سلولهای AML پی برده‌اند احتمالا بتوانند برای مبارزه با آن هم کارهایی را انجام دهند. در صورتی که یک داروی همگانی برای این بیماری ساخته شود؛ خواهد توانست تا از درد و رنجی که بیماران به خاطر روش‌های درمانی موجود متحمل می‌شوند پیشگیری کرده و در عین حال پیش‌آگهی بلندمدت آنها را هم بهبود دهد. نتایج این تحقیق در ژورنال Gense & Development منتشر شده است.
نظرات