باورنکردنی‌ترین مزارع تراسی شکل جهان

با تلاش بی‌وقفه و سخت کوشی کارگران، این کشت‌زارها قادر بودند نیاز تمدن‌های رو به رشد را به افزایش محصولات کشاورزی و پرورش احشام و ماکیان برطرف کنند. با کمک کشت به شیوه تراسی از فرسایش خاک جلوگیری شده، جلوی هدر رفتن آب باران و آب‌های سطحی دیگر گرفته شده و این آب‌ها ذخیره می‌گردند، همچنین زمین‌های کشاورزی نواحی تپه‌ای با این شیوه قابل کشت می‌شوند. این تراس‌ها علاوه بر تامین احتیاجات ضروری مردم ناحیه مناظر دیدنی و چشم اندازهای دلپذیری نیز خلق می‌کنند که آشنایی با آن‌ها خالی از لطف نخواهد بود.

ساپا شهری است در شمال غرب ویتنام که تقریبا در نزدیکی مرز این کشور با چین قرار گرفته است. شالیزارهای برنج که جز دیدنی‌های محبوب کشور ویتنام به شمار می‌آیند در دره مونگ هوا بین شهر ساپا و کوهستان فنسیپان (Fansipan) و در میان انبوه درخت‌ستان‌های بامبو واقع شده‌اند. مردمان محلی کوهستان از جمله تای، دائو، گیای و هومونگ، برنج و غلات را در این مزارع و شالیزارها به عمل می‌آورند. حتی سبزیجات هم در این جا قابل کشت‌اند. به دلیل وضعیت اقلیمی منطقه تنها می‌توان یک مرتبه در سال برنج برداشت کرد در نتیجه سوء تغذیه در این ناحیه به وفور مشاهده می‌شود.

مزارع بکر و دست نخورده پیساک محصول تمدن اینکا بوده که حتی هم اینک نیز قابل استفاده می‌باشند. این تراس‌های کوهستانی شامل 16 بخش زراعی گوناگون هستند. پیساک لغتی است با منشا کوئچوا- از زبان‌های سرخ پوستی- (Quechua) که به معنای کبک است. در سنت و باور تمدن اینکا شهرها و بناها به صورت حیوانات یا پرندگان ساخته می‌شد. گفته می‌شود این تراس‌های باریک نیز شبیه به بال کبک می‌باشند. ناحیه تراس‌های پیساک دارای سنگرهای نظامی، معابد و خانه‌های جدا افتاده‌ای است که رو به دره‌ای مقدس و در میان کوهستان سال‌کانتای(Salkantay) قرار گرفته‌اند. حتی دو پل معلق نیز در این قسمت وجود داشته که اکنون بقایای پایه‌های آن‌ها قابل مشاهده‌اند.

این دره در شمال کشور پرتغال قرار گرفته است. تپه‌های این دره مملو از مزارع طبقه طبقه و پوشیده از تاکستان‌هایی است که تا بستر رودخانه ادامه یافته‌اند. زیباترین بخش چشم انداز این دره تغییر رنگ این تپه‌ها در طول سال و در زمانی است که درختان تاک بزرگ‌تر می‌شوند. در فصل پاییز رنگ این موستان‌ها سرخ و طلایی است در حالی که از فوریه تا مارچ شکوفه‌های بادام ته مایه‌ای صورتی رنگ به این دره می‌دهند. در این دره نوشیدنی‌های قرمز و سفید مرتبا تولید می‌گردند.

نمونه شالیزارهای تراس در همه جای بالی قابل مشاهده‌اند. در واقع تمدن این کشور به شکلی خاص با این شیوه کشاورزی که برای 2.000 سال در این کشور به کار رفته عجین گشته است. شالیزارهای بالی با ابزارهای بدوی و به صورت دستی ساخته شده و نسل‌های متوالی مسئول حفظ و نگهداری آن‌ها بوده‌اند. در مرکز بالی در شمال دهکده تگالالانگ (Tegallalang) و در ناحیه ابود (Ubod) شالیزارهای متعدد و پررونق در کنار هم قرار گرفته‌ و محلی مناسب را برای علاقه‌مندان عکاسی و گردش‌گران فراهم نموده‌اند. از این نوع شالیزارهای سبز تراس گونه در همه جای اندونزی یافت می‌شود از جمله در سایان، پوپوآن و تابانان. این مزارع در بالی همانند یک واحد اجتماعی قدرتمند سازمان‌دهی شده و توسط سیستمی که آن را سوبک (Subak) می‌نامند اداره می‌شود. سوبک‌ طبق برنامه‌ای منظم مدیریت منابع آبیاری را بر عهده داشته و بر توزیع آب به صورت عادلانه نظارت می‌کنند.

از دیگر مزارع تراس مانند کشور پرو می‌توان به شهر باستانی چوکیرائو در جنوب پرو اشاره کرد که معنای لغوی نام آن "مهد طلا " است. این کشتزار در مرز کوسکو و آپوریماک و در ارتفاع 3.085 متری از سطح دریا قرار گرفته است. چوکی ساختاری پلکان مانند داشته و از 180 تراس ساخته شده است. این ناحیه از نظر ساختاری کاملا با ماچوپیچو تفاوت داشته و وسیع‌تر می‌باشد. می‌توان به سادگی پای پیاده یا سوار بر اسب و در مدت زمانی بسیار کوتاه‌تر از سفر به ماچوپیچو به این ناحیه سفرکرد. از مسیر کاچورا (Kachora) و بدون استفاده از وسایل حمل و نقل چرخی، سفر به چوکی 4 روز زمان می‌برد.

سالیناس د ماراس یا حوضچه‌های نمکی اینکا، قرن‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرند. منبع آب این حوضچه‌ها چشمه‌های آب گرم طبیعی است که حاوی غلظت بالایی از نمک هستند و همین کافی است تا بشر تشویق به ساخت تراسی نمکی شود که شمار آن‌ها به 3.000 عدد می‌رسد. چشمه‌های آب گرم با مکیدن نمک از کوه‌ها شور می‌شوند. وقتی که آب زیر نور خورشید تبخیر می‌شود نمک غلیظ شده باقی می‌ماند. پس از آن این نمک به صورت تخته سنگ‌های قطور بریده شده و مستقیما به بازار حمل می‌گردد. همچون شالیزارهای دیگر در آسیا این حوضچه‌ها نیز از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و برای قرن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر قصد بازدید از این نقطه را دارید بهتر است این کار را بعداز ظهر انجام دهید چرا که در این زمان بازتاب غروب آفتاب سبب می‌شود این تراس‌های نمکی همانند طلا بدرخشند.

در طول دوران امپراتوری اینکا این ناحیه شهر سلطنتی و محبوب امپراتور پاچاکوتی (Pachacuti) بود. او که فاتح این منطقه به حساب می‌آمد شهر و همینطور یک مرکز تشریفات و برگزاری جشن‌ها را در آن‌جا ساخت. در هنگامی که اسپانیایی‌ها برای فتح پرو تلاش می‌کردند این شهر به یکی از استحکامات و خطوط مهم دفاعی اینکاها تبدیل شده بود. دره‌های این شهر از همه طرف توسط تراس‌های کشاورزی طبقه طبقه و پهناور پوشیده شده‌اند که از قسمت تحتانی دره آغاز و به تدریج به سمت بالا و نوک تپه بالا می‌آیند. در واقع این شکل از زراعت به کشاورزان اجازه داده بود تا از زمین‌های بی استفاده نیز بهره ببرند. امروزه اولان تایاتامبو به یکی از مراکز مهم توریستی پرو تبدیل شده و دوست‌داران پیاده روی نیز آن را به عنوان خط سیری از تمدن اینکاها می‌شناسند.

لون‌ژی یا ستون فقرات اژدها در اصل شالیزارهای برنجی هستند که نزدیک به 500 سال قبل و در دوران سلسله مینگ ساخته شده‌اند. این مزارع که در ناحیه لانگ شنگ در کشور چین قرار دارند به صورت مارپیچی از بستر رودخانه شروع شده و تا قله کوه امتداد می‌یابند. می‌توان پیاده از میان این شالیزارهای پرپیچ و خم و دهکده‌های مختلفی که سرراه‌ قرار گرفته عبور کرد و در طول این مسیر با کارگران سخت کوش محلی خوش و بشی کرده از دیدن اسب‌ها در مراتع شاداب شده یا مورد استقبالی پرهیاهو از سوی مرغ‌ها و جوجه‌هایشان واقع شد. ایجاد این شالیزارها در اصل راه‌کاری مناسب برای کمبود منابع آب و زمین‌های غیر قابل کشاورزی این منطقه بود.

شالیزارهای هانی در قسمت تحتانی دهکده‌هایی که در دامنه کوه آیلائو در یوانگ یانگ قرار گرفته‌اند واقع شده و بالغ بر هزار سال است که در آن‌ها کشت و کار می‌شود. این مزارع به همت دستان پر تلاش مردمان هانی شکل گرفته که خاک عقیم این ناحیه را به بهشتی گرمسیری مبدل کرده‌اند. این ناحیه برنج و حتی ماهی مورد نیاز صدها یا هزاران نفر را تامین می‌کند. آبی که در جنگل‌های انبوه واقع شده بر فراز تپه ذخیره گشته از طریق کانال‌هایی برای آبیاری این کشتزارها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شالیزارها که از ماه دسامبر تا مارچ غرق آب می‌باشند منظره و محیطی بس دیدنی برای مسافرت و بازدید فراهم کرده‌اند. در سال 2013 این شالیزارها نیز به فهرست میراث جهانی اضافه شد.

در قلب کوهستان کوردیلراز (Cordilleras) در کشور فیلپین و در ارتفاع 1.525 متری شالیزارهای بانائو قرار گرفته‌اند. این تراس‌ها که با دست خالی و بدون استفاده از ابزارآلات مدرن توسط قبیله فوگائو ایجاد شده‌اند برای 2.000 سال است که برنج مورد نیاز مردم را تامین می‌کنند. تعداد این شالیزارها بسیار زیاد بوده و در سراشیبی به شکلی به هم پیوسته قرار گرفته‌اند. گفته می‌شود که اگر آن‌ها را انتها به انتها کنار هم قرار دهند نیمی از کره زمین را می‌پوشانند. در طی سال‌های اخیر این شالیزارها سن و سال واقعی خود را نشان داده و کارایی خود را تا حدی از دست داده‌اند همچنین خشکسالی نیز به این مشکلات اضافه شده در نتیجه مردمان قبیله فوگائو دسته دسته در حال مهاجرت به شهرها هستند.

یکی از زیباترین و تاثیر گذارترین اماکن باستانی جهان یعنی شهر ماچوپیچو در 1911 توسط تاریخ شناسی از اهالی هائیتی به نام هیرام بینگهام مجددا کشف گردید. این شهر باستانی برای قرن‌ها بر فراز دره اروبامبا (Urubamba)در کشور پرو پنهان شده بود. شهر گمشده اینکاها از قسمت پایین قابل مشاهده نبوده و شهری کاملا خودکفا به حساب می‌آمده است. اطراف آن توسط مزارع تراسی متعددی که توسط چشمه‌های طبیعی آبیاری می‌شدند احاطه شده است. تراس‌های باریک ماچو پیچو از بلوک‌های سنگی ساخته شده و صدها پلکان و سکو آن‌ها را به ساختمان‌ها، میادین و گورستان مرتبط کرده‌اند. در اینجا آب به داخل قنات‌ها و کانال‌هایی که در دل کوه حفر شده بود هدایت شده تا برای آبیاری محصولاتی همچون ذرت و سیب زمینی و نیز برای سیراب کردن احشام از آن استفاده شود. اگر چه اکنون هیچ محصولی در ماچوپیچو به عمل نمی‌آید اما ذره‌ای از زیبایی چشم انداز دلپذیر آن کاسته نشده است.

در شمال ایران هم احتمالا از این دست شالیزارها دیده میشود. متأسفانه من مطلبی پیدا نکردم. اگر شما جایی را می‌شناسید لطفا به ما هم معرفی کنید. ولی چون پای تراس در میان است برای دوست‌داران چشمه‌های آب گرم یک نمونه زیبا از کشورمان را معرفی می‌کنیم.

چشمه آب گرم تراورتنی بی‌نظیر در ایران و جهان که در بخش چهاردانگه شهرستان ساری قرار گرفته‌اند. باداب سورت به عنوان دومین اثر طبیعی ملی ایران پس از دماوند ثبت شده است. این چشمه بعد از پاموکاله در ترکیه دومین چشمه آب شور جهان نیز می‌باشد. این جا دو چشمه متفاوت با رنگ، طعم و بوی متفاوت وجود دارند و آب یکی به رنگ قرمز یا نارنجی دیده می‌شود.