راهنمای خرید کارت گرافیک و هرآنچه پیش از خرید آن باید بدانید

پنج‌شنبه ۲ آبان ۱۳۹۸ - ۲۲:۰۰
مطالعه 33 دقیقه
در این مقاله به بررسی جامع نکات و مواردی که هنگام خرید کارت گرافیک باید در نظر گرفته شود، خواهیم پرداخت و بهترین کارت‌های گرافیک بازار را برای رده‌های کاربری مختلف به مخاطبان گرامی زومیت معرفی خواهیم کرد.
تبلیغات

اگر در پی اسمبل یک سیستم گیمینگ هستید، انتخاب یک پردازنده‌ی گرافیکی مناسب یا همان کارت گرافیک حتی در مقایسه با پردازنده‌ی اصلی سیستم اهمیت بیشتری دارد. متأسفانه فرایند انتخاب گزینه‌ی مناسب در این بازار کمی پیچیده است و باید نکات فنی و تخصصی زیادی را در نظر گرفت. در ضمن علاوه بر مشخصات فنی و توان عملیاتی یک کارت گرافیک، پارامتر‌های دیگری نظیر نوع نمایشگر، فضای داخلی کیس، استانداردهای ابعادی مادربرد و همچنین سطح تنظیمات گرافیکی مدنظر در بازی‌ها مواردی است که در هنگام خرید باید در نظر گرفته شود. گرانی سخت‌افزار و کمیاب بودن برخی از قطعات در بازار ایران نیز به این شرایط دامن می زند و باید کارت گرافیک خود را طوری انتخاب کرد که نه بیشتر از بودجه‌ی لازم هزینه کنیم و نه کارت گرافیک ضعیف‌تری نسبت به نیاز واقعی خود تهیه کنیم.

gpus

ما در این مقاله سعی خواهیم کرد پس از ارایه‌ی توضیحاتی در خصوص کارت‌های گرافیک، تمام نکاتی را که پیرامون خرید یک کارت گرافیک مناسب با هر کاربری ضروری به‌نظر می‌رسد پوشش دهیم. در صورتی که به‌دنبال فهرستی از بهترین کارت‌های گرافیک بازار هستید و علاقه‌ای به توضیحات گسترده پیرامون این قطعه و آشنایی با اصطلاحات و فناوری‌های آن ندارید، مقاله زیر را مطالعه کنید:

رده بندی انواع کارت گرافیک براساس سطح عملکرد

در وهله‌ی اول بهتر است با انواع دسته‌بندی کارت‌های گرافیک موجود در بازار سخت‌افزار آشنا شویم. این دسته از اجزای کامپیوتر را می‌توان از نظر سطح عملکرد به پنج گروه تقسیم کرد که در ادامه به بررسی مشخصات هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم.

۱. رده‌پایین

این کارت‌ها بسیار ارزان‌قیمت بوده و برچسب قیمتی تا ۱۰۰ دلار دارند. البته چنین کارت‌هایی به هیچ عنوان برای اجرای بازی توصیه نمی‌شود. تنها در مواردی که پردازنده اصلی شما فاقد واحد مجتمع گرافیکی است، برای بارگذاری سیستم‌عامل و انجام کارهای روزانه مانند تماشای فیلم، مرور اینترنت، امور اداری و ویرایش ساده‌ی عکس می‌توان از این کارت‌های گرافیک استفاده کرد. دو کارت گرافیک GT 1030 انویدیا و AMD RX 550 نمونه‌هایی از این محصولات گرافیکی ابتدایی است.

۲. اقتصادی

Nvidia Geforce GTX 1050

این کارت‌های گرافیک که عموماً محدوده‌ی قیمتی از ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار دارند، مناسب افرادی است که با بودجه کم است که قصد اجرای بازی روی کامپیوترهای دسکتاپ خود را دارند. این محصولات را می‌توان گزینه‌های مناسبی برای اجرای بازی در رزولوشن 1080p با تنظیمات گرافیکی پایین تا متوسط دانست. نوع تنظیمات گرافیکی بستگی به‌عنوان گیم و سنگینی محتوای گرافیکی آن دارد. کارت‌های GTX 1050 و GTX 1650 انویدیا و کارت‌ AMD RX 570 در این رده قرار می‌گیرند.

۳. میان‌رده

کارت‌های گرافیک میان‌رده محدوده‌ی قیمتی ۲۰۰ تا ۴۰۰ دلار دارند. این محصولات بهترین گزینه برای اجرای بازی در رزولوشن 1080p با تنظیمات گرافیکی متوسط به بالا هستند و البته از کار با هدست‌های واقعیت مجازی نیز پشتیبانی می‌کنند. RX 580 و RX 590 ساخت AMD و GTX 1050 Ti ،GTX 1060 ،GTX 1660 و GTX 1660 Ti و همچنین RTX 2060 انویدیا جزو کارت‌های گرافیک میان‌رده از دو سازنده‌ی اصلی تراشه‌های گرافیکی هستند.

۴. رده‌بالا

AMD رادئون RX 5700 XT

این کارت‌های گرافیک با محدوده‌ی قیمتی ۳۵۰ تا ۸۰۰ دلار برای انجام بازی در رزولوشن 1440p با حداکثر تنظیمات گرافیکی یا 4K با جزئیات بالا و نمایشگری با نرخ بالای تازه‌سازی مناسب هستند. RTX 2080 ،RTX 2070 ،GTX 1080 Ti ،GTX 1080 ،GTX 1070 Ti و مدل‌های جدید سری Super انویدیا و کارت‌های گرافیک Vega 64 و Radeon VII و همچنین سری تازه معرفی شده‌ی RX 5700 در این رده‌بندی جای می‌گیرند.

۵. حرفه‌ای

این دسته از کارت‌های گرافیک بهترین گزینه‌های دردسترس برای اجرای بازی در رزولوشن 4K هستند و قیمت بسیار بالایی (بیشتر از ۱۰۰۰ دلار) دارند. همچنین برای اجرای بازی در رزولوشن‌های کمتر با اعمال قابلیت‌های افزوده‌ای مانند رهگیری پرتو و DLSS به خوبی می‌توان روی آن‌ها حساب باز کرد. انویدیا یکه‌تاز این بخش از بازار است و درحال‌حاضر محصولی از AMD در این رده قرار نمی‌گیرد. انویدیا RTX 2080 Ti و Titan RTX در این رده قرار می‌گیرند.

طراحان امور سه‌بعدی، ویرایشگران ویدئوهایی با رزولوشن بالا، تولیدکنندگان محتوای تصویری و انیمیشن‌سازان حرفه‌ای اگرچه می‌توانند برای امور حرفه‌ای خود محصولی از این رده (حرفه‌ای) انتخاب کنند، اما گزینه‌ی تخصصی‌تری هم در پیش روی خود دارند و آن محصولات سری Quadro انویدیا و Radeon Pro شرکت AMD است. این دسته از کارت‌های گرافیک محدوده‌ی قیمت بسیار بالایی دارند؛ بااین‌ حال در کالبدشکافی آن‌ها منابع سخت‌افزاری چندان قدرتمندتری نسبت به انواع رده‌بالای تراشه‌سازان آمریکایی دیده نمی‌شود. طراحی، مشخصات، پیکربندی و معماری مشابه محصولات گیمینگ در این محصولات نیز یافت می‌شود. اما چند تفاوت اساسی در این میان وجود دارد. کارت‌های Quadro و Radeon Pro درایورهای اعتبارسنجی شده‌ی خاص خود را دارند. به این معنی که این کارت‌ها برای انطباق با نرم‌افزارهای گرافیکی حرفه‌ای و ارائه‌ی سطح عملکرد بالاتر در محیط‌های تولید محتوا و طراحی آزموده و صلاحیت‌سنجی شده‌اند و در کارهای حرفه‌ای کمتر دچار اشکال می‌شوند. همچنین این کارت‌های گرافیگ مجهز به حافظه‌های ECC برای افزایش دقت و اصلاح خطا در ساختار خود هستند. گاه آن‌ها در مقایسه با انواع گیمینگ رده‌بالا با سرعت‌های کلاک کمتری کار می‌کنند و بدین ترتیب الزامات مصرف توان کمتری داشته و منابع دفع حرارت سنگینی طلب نمی‌کنند.

افراد خلاقی که شیفته‌ی کار در محیط‌های گرافیکی و طراحی سه‌بعدی هستند، چندان به قابلیت‌های کارت گرافیک در کاربری‌های گیمینگ اهمیت نمی‌دهند و بیشتر به‌دنبال قابل اتکابودن قطعات سخت‌افزاری خود در محیط‌های نرم‌افزاری مرتبط هستند. آن‌ها عموماً به‌دنبال محصولی حرفه‌ای از سبد محصولات Quadro و Radeon Pro می‌روند. بنابراین مناسب‌ترین گزینه برای سیستم‌های ورک‌استیشن این رده از محصولات انویدیا یا AMD است.

AMD و انویدیا، سلاطین دنیای پردازنده‌های گرافیکی

اگرچه در بازار سخت‌افزار صدها مدل کارت گرافیک از ده‌ها تولیدکننده‌ی بزرگ قطعات رایانه می‌توان یافت، اما تنها دو شرکت بزرگ و اصلی یعنی AMD و انویدیا هستند که اصلی‌ترین جزء این کارت‌های گرافیک را تولید می‌کنند. این جزء اصلی همان تراشه‌ی پردازنده گرافیکی است که عامل تقویت و توان عملیاتی چشمگیر کارت‌های گرافیک امروزی است. البته اینتل به‌تازگی تمایل خود را برای ورود به بازار کار‌ت‌های گرافیک ابراز داشته است که تا عرضه‌ی رسمی آن‌ها در اواخر سال ۲۰۲۰ راه نسبتاً درازی در پیش داریم.

در بازار سخت‌افزار AMD با پردازنده‌های رقابتی رده‌بالا، میان‌رده و اقتصادی خود حضور فعالی دارد. همان‌طور که در بخش پیشین این مقاله گفته شد، بازار پردازنده‌های گرافیکی حرفه‌ای درحال‌حاضر در دست انویدیا است. انویدیا در بخش کارت‌های گرافیک حرفه‌ای و البته گران‌قیمت، حکم‌رانی بلامنازعی دارد و فعلاً بی‌رقیب است. درواقع در این بخش از بازار هیچ یک از تولیدات فعلی AMD توان رویارویی مستقیم با محصولات فناورانه‌ی انویدیا را ندارند. کسانی که بودجه‌ی کافی برای خرید یک کارت حرفه‌ای انویدیا نظیر RTX 2080 Ti دارند، به‌طور قاطع می‌دانند محصول قدرتمندی که دراختیار دارند، مدت‌ها است هیچ رقیبی در بازار سخت‌افزار ندارد. رده‌بالاترین کارت گرافیک حال حاضر AMD با نام Radeon VII در رقابت با محصول RTX 2070 انویدیا است و کارت‌های سری RX 5700 مبتنی بر تراشه‌ی گرافیکی ناوی، به رقابت با محصولات به‌تازگی معرفی شده‌ی RTX Super (شامل مدل‌های RTX 2060 Super و RTX 2070 Super) می‌پردازند. سطوح عملکرد آن‌ها در آوردگاه پردازنده‌های گرافیکی رده‌بالا، تفاوت فاحشی ندارد.

rtx 2080 super

انویدیا در بخش کارت‌های گرافیک حرفه‌ای بی‌رقیب است

البته باید این خبر خوشایند را به هواداران AMD بدهیم که مدیرعامل تیم قرمز، لیزا سو به‌تازگی گفته است این شرکت در حال کار روی پردازنده‌های گرافیکی ناوی رده بالاتری است و محصولات قدرتمندتری با فناوری ساخت ارتقایافته ۷ نانومتری در فصول بعدی روانه‌ی بازار سخت‌افزار خواهند شد. به هر روی قطعاً AMD با عرضه‌ی پردازنده‌های گرافیکی جدید بازار کارت‌های گرافیک رده‌بالا و حرفه‌ای انویدیا را بیش از گذشته هدف قرار خواهد داد و تلاش خواهد کرد سهم بیشتری از این بخش را از‌ آن خود کند.

بنابر آنچه گفته شد به‌زودی شاهد سبد محصولات متنوع ناوی AMD مبتنی بر معماری RDNA خواهیم بود که در بخش‌های مختلف بازار و سطوح عملکرد متفاوت نمایندگانی دارد. در این راستا کارت‌های مصارف عام ناوی جایگزین قطعات سال‌خورده‌ی پُلاریس (Polaris) خواهد شد و بخش رده‌بالا را قطعات کنونی سری RX 5700 در دست خواهند داشت و سرانجام محصولات حرفه‌ای AMD با قدرت و کارایی بسیار بالاتری به مصاف محصولات مشابه انویدیا خواهند رفت. در این شرایط رقابت پذیری AMD در حوزه‌ی کارت‌های گرافیک حرفه‌ای نیز افزایش خواهد یافت. می‌توان انتظار داشت انویدیا به‌زودی رقابت با هماورد دیرینه را در بخش‌هایی از بازار آغاز کند که سال‌ها است یکه‌تاز آن میادین بوده است.

rx 5700

در چنین بازاری اگر به‌دنبال محصولات یک شرکت خاص نیستید، یکی از بهترین استدلال‌هایی که می‌توان برای خرید محصولات یک شرکت و کنار گذاشتن محصولات برند دیگر داشت، نوع نمایشگر و فناوری‌های همگام‌ساز تصویری است که مانیتور شما از آن پشتیبانی می‌کند. درحال‌حاضر دو فناوری فری‌سینک (Freesync) و جی‌سینک (G-Sync) در مانیتور‌های گیمینگ مختلف یافت می‌شود که از سوی دو شرکت AMD و انویدیا توسعه یافته است. وظیفه‌ی هر دوی این فناوری‌ها ایجاد هماهنگی و تطبیق تصویر میان نرخ فریم خروجی کارت گرافیک در هر ثانیه و نرخ نوسازی تصویر نمایشگر است تا بدین ترتیب از پدیده‌ای با نام بریدگی تصویر جلوگیری شود.

برای نمایشگرهای مجهز به فناوری همگام‌سازی Freesync، باید به سراغ یکی از کارت‌های گرافیک AMD رفت و در طرف دیگر کاربران مانیتورهای مجهز به فناوری گران‌قیمت G-Sync چاره‌ای جز استفاده از محصولات انویدیا را نخواند داشت. یاد‌آوری می‌شود که انویدیا درحال‌حاضر برخی از مانیتور‌های فری سینک را برای اجرای G-Sync خود صلاحیت‌سنجی کرده است. چنین مانیتورهایی با برچسب G-Sync Compatible در بازار یافت می‌شوند و با یک کارت گرافیک مناسب سری ۱۰ یا ۲۰ انویدیا امکان بهره‌مندی آن‌ها از قابلیت‌های همگام‌سازی G-Sync وجود دارد.

برای نمایشگر‌های فری‌سینک، کارت گرافیک AMD و برای نمونه‌هایی با قابلیت G-Sync خرید کارت‌های گرافیک انویدیا پیشنهاد می‌شود

مشخصه‌های اصلی کارت گرافیک

برای خرید مناسب‌تر کارت گرافیک، لازم است با این دسته از قطعات کامپیوتری و مشخصه‌های آن‌ها بیشتر آشنا شویم. در ادامه برخی از مهم‌ترین مشخصات فنی کارت‌های گرافیک عنوان شده است تا با آشنایی با آن‌ها قادر به انتخاب نمونه‌ی ایده‌آل مطابق با نیاز‌های خود باشید.

حافظه‌ی گرافیکی

حافظه‌ی گرافیکی و مشخصه‌های آن موردی بسیار مهم و تأثیرگذار در خرید کارت گرافیک جدید است. حافظه‌ی گرافیکی مشخصه‌های متعددی دارد که در ادامه به بررسی مهم‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.

نوع و سرعت حافظه: کارت‌های گرافیک امروزی به انواع مختلفی از تراشه‌های حافظه مجهز هستند که سرعت و پهنای باند متفاوتی را ارائه می‌دهند. بیشتر کارت‌های فعلی به حافظه‌های GDDR5 مجهز هستند که حافظه‌ای با حداکثر سرعت ۸ گیگابیت‌برثانیه است. تراشه‌های حافظه‌ی GDDR5 با ظرفیت‌های ۴ و ۸ گیگابیتی و ولتاژ کاری ۱.۳۵ تا ۱.۵ ولت در کارت‌های گرافیک مختلف یافت می‌شوند.

حافظه‌ی گرافیکی GDDR5X که نسخه‌ی بهبود یافته حافظه‌ی GDDR5 است، سرعت بسیار بیشتری نسبت به نسخه‌ی پایه داشته و نرخ انتقال داده‌ی آن حداکثر ۱۴ گیگابیت‌برثانیه است. تراشه‌های حافظه‌ی GDDR5X با ولتاژ کاری ۱.۳۵ ولت توان مصرفی کمتری نسبت به GDDR5 داشته و در ظرفیت‌های ۴، ۶، ۸ و ۱۶ گیگابیتی در برخی کارت‌های گرافیکی رده‌بالا دسترس است.

gddr6

نوع جدیدتر حافظه‌های گرافیکی GDDR6 است که سال گذشته استفاده از آن‌ در کارت‌های گرافیک رواج یافت. اولین مدل‌هایی که به این حافظه‌ی گرافیکی مجهز شدند، کارت‌های سری GeForce RTX انویدیا با معماری جدید تورینگ بود. این حافظه‌ها به تدریج به کارت‌های گرافیک جدید خانواده GTX و آخرین کارهای رادئون AMD راه خود را باز کرد. سرعت حافظه‌های GDDR6 حداکثر ۱۶ گیگابیت‌برثانیه است. اما به جز کارت گرافیک پرچم‌دار GeForce RTX 2080 Super در دیگر کارت‌ها سرعت این تراشه‌ها روی عدد ۱۴ گیگابیت‌برثانیه تنظیم شده است.

نوع دیگری از حافظه‌های گرافیکی، حافظه‌های پهن‌باند یا HBM است. HBM حافظه‌ای غیر صفحه‌ای با ساختار سه‌بعدی است. برای ساخت این نوع حافظه چند تراشه‌ی حافظه یکی پس از دیگری با روش‌های خاص لحیم کاری روی هم انباشته شده و یک توده‌ی حافظه را تشکیل می‌دهد. گاه تا چندین توده از این نوع در اطراف پردازنده گرافیکی گردآوری می‌شود. اگرچه هر یک از توده‌ها به‌طور مستقل امکان کار دارد، اما میان عملکرد توده‌های مختلف و پردازنده گرافیکی هماهنگی و ارتباط تنگاتنگی وجود دارد که ازطریق یک لایه‌ی فشرده اینترپوزر ممکن می‌شود. لایه‌ی اینترپوزر شامل اتصالات و مسیرهای متعدد و باریکی است که باعث ارتباط میان GPU و توده‌های حافظه می‌شود. تراشه‌های حافظه در هر توده نیز ازطریق اتصالات عمودی ویژه‌ای با نام TSV با همدیگر در ارتباط هستند.

hbm memory

در نسل اول حافظه‌های HBM امکان انباشت چهار تراشه با حداکثر چگالی توده‌ی ۱ گیگابایت وجود داشت. اما در نسل دوم این حافظه‌ها با نام HBM2 امکان انباشت حداکثر ۸ تراشه‌ی حافظه با حداکثر چگالی توده‌ی ۸ گیگابایت وجود دارد. سرعت استاندارد انتقال داده‌ی تراشه HBM در نسل اول ۱ گیگابیت‌برثانیه و در دومین نسل حدود ۲ گیگابیت‌برثانیه است. این سرعت اگرچه در مقایسه با حافظه‌های GDDR کمتر است، اما به واسطه‌ی اتصالات و راه‌های ارتباطی متعددی که میان پردازنده‌ی گرافیکی و توده‌های حافظه وجود دارد، HBM نسبت به GDDR پهنای باند بسیار بالاتری دارد که در ادامه‌ی این مقاله در مورد این مفهوم صحبت خواهیم کرد.

حافظه‌های گرافیکی HBM به جز پهنای باند بالاتر مزایای دیگری نیز در مقایسه با GDDR دارد. یکی از این مزایا ابعاد و اندازه‌ی کوچکتر این تراشه‌ها در هر توده و روی Die است. هر توده حافظه‌ی ۱ گیگابایتی HBM مقطعی حدود ۳۵ میلی متر مربع دارد و این در حالی است که هر تراشه‌ی GDDR5 با همان ظرفیت بارها بزرگ‌تر است. بنابراین حافظه‌های گرافیکی HBM در مجموع فضای بسیار کمتری را روی برد PCB اشغال می‌کنند و امکان قرارگیری چند توده از این نوع حافظه‌ همراه‌با پردازنده‌ی گرافیکی روی یک تراشه‌ی کوچک وجود دارد.

radeon vii

تراشه Vega 20 در کارت گرافیک Radeon VII؛ چهار توده‌ی حافظه‌ی HBM2 پردازنده‌ی گرافیکی را در مرکز تراشه احاطه کرده است.

از سوی دیگر تأخیر دسترسی به داده‌ها در حافظه‌های HBM در مقایسه با GDDR کمتر است؛ چراکه مسیر حرکت داده‌ها به‌طور عمودی از میان لایه‌های هر توده گذشته و میزان جابجایی افقی در هر لایه تراشه بسیار جزئی است. مزیت دیگر حافظه‌های HBM نسبت به GDDR توان مصرفی کمتر آن‌ها است.

پهنای باس حافظه گرافیکی: این پارامتر عبارت است از تعداد مسیرهای ارتباطی که میان پردازنده‌ی گرافیکی و هر تراشه‌ی حافظه وجود دارد. در حافظه‌های GDDR5 و GDDR6 پهنای باس هر تراشه‌ی حافظه ۳۲ بیت است. مجموع پهنای باند تمامی تراشه‌ها که در مشخصات کارت گرافیک با عبارت Bus Interface ذکر می‌شود، بستگی به تعداد تراشه‌های حافظه روی برد PCB دارد. مثلاً اگر ۸ تراشه‌ی حافظه GDDR6 روی برد پردازنده گرافیکی را احاطه کرده باشند، مجموع پهنای باس حافظه‌ی گرافیکی این کارت ۲۵۶ بیت خواهد بود.

pcb

چنانچه گفته شد در حافظه‌های HBM اتصالات و انشعابات بسیار بیشتری نسبت به GDDR میان پردازنده گرافیکی و تراشه‌های حافظه وجود دارد. بنابراین پهنای باس این حافظه‌ها عدد بسیار بزرگتری است. هر لایه‌ی DRAM در حافظه‌ی HBM ازطریق دو کانال با پهنای باس ۱۲۸ بیتی با منابع بیرونی ارتباط برقرار می‌کند. بنابراین توده‌ای متشکل از چهار تراشه‌ی DRAM پهنای باس ۱۰۲۴ بیتی دارد. مجموع پهنای باس حافظه‌ی HBM در کارتی مجهز به این نوع حافظه، عبارت است از جمع پهنای باس تمامی توده‌ها.

پهنای باند حافظه‌ی گرافیکی: سرعت تبادل داده‌ها میان حافظه و پردازنده‌ی گرافیکی یا به‌عبارت دیگر سرعت خواندن داده از حافظه‌ی گرافیکی یا نوشتن روی آن توسط پردازنده‌ی گرافیکی، پهنای باند حافظه‌ی گرافیکی خوانده می‌شود. رقابت اصلی در دنیای حافظه‌های گرافیکی نه بر سر مجموع و میزان حافظه‌ی گرافیکی، بلکه بر سر پهنای باند حافظه‌ای است که در یک کارت ارائه می‌شود. پهنای باند حافظه‌ی گرافیکی در یک کارت گرافیک ازطریق رابطه زیر محاسبه می‌شود:

n*b*s)/8)

در این رابطه n تعداد تراشه‌های گرافیکی، b پهنای باس هر تراشه و s سرعت تراشه‌ی حافظه‌ی مدنظر است.

کارت‌های مختلف مجهز به حافظه‌های GDDR6 یا GDDR5 تعداد و سرعت تراشه حافظه‌ی مختلفی دارند که باعث ایجاد اعداد پهنای باند مختلفی می‌شود. برای مثال در کارت RTX 2080 هشت تراشه‌ی حافظه یک گیگابایتی از نوع GDDR6 پردازنده گرافیکی TU104 را احاطه کرده است. ازآنجاکه پهنای باس هر تراشه ۳۲ بیت و سرعت هر کدام ۱۴ گیگابیت‌برثانیه است، مجموع پهنای باند نظری این کارت ۴۴۸ گیگابایت بر ثانیه است.

tu104

برای مقایسه پهنای باند حافظه‌ی کارت GTX 1080 که شامل ۸ تراشه GDDR5X با سرعت ۱۰ گیگابیت‌برثانیه و پهنای باس ۳۲ بیتی است، در مجموع ۳۲۰ گیگابایت بر ثانیه است.

همان‌طور که گفته شد حافظه‌های HBM بنا به قواعد ساخت خود پهنای باند بسیار بیشتری در مقایسه با GDDR ارائه می‌دهند. ‏AMD در کارت پرچم‌دار رده‌بالای خود Radeon VII از ۱۶ گیگابایت حافظه گرافیکی HBM2 استفاده کرده است. این میزان حافظه در قالب ۴ توده با ظرفیت و پهنای باس به ترتیب ۴ گیگابایت و ۱۰۲۴ بیت پیاده‌سازی شده است. این توده‌ها پردازنده‌ی گرافیکی وگا ۲۰ را در این کارت گرافیک احاطه کرده‌اند. با یک محاسبه‌ی ساده با فرمول ذکر شده در بالا، مجموع پهنای باند در این کارت گرافیک به یک ترابایت بر ثانیه می‌رسد که عددی شگفت‌انگیز است و در مقایسه با هر یک از کارت‌های مجهز به حافظه‌های GDDR6 بسیار بیشتر است.

رقابت اصلی در دنیای کارت‌های گرافیک نه بر سر ظرفیت حافظه‌ی گرافیک، بلکه بر سر پهنای باند حافظه‌ی است

ظرفیت حافظه‌ی گرافیکی: کارت‌های گرافیک گیمینگ امروزی دست‌کم ۴ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی دارند که این عدد در کارت‌های رده‌بالا به ۱۶ گیگابایت نیز می‌رسد. افزایش ظرفیت حافظه‌ی گرافیکی باعث می‌شود که برای بازی در رزولوشن‌های بالاتر از 1080p و هنگام بارگذاری بافت‌های با کیفیت و متراکم، اشکال و کندی در روند پردازش پیش نیاید.

اما سوالی که مطرح می‌شود این است که واقعاً به چه میزان حافظه‌ی گرافیکی در یک کارت نیاز داریم. در جواب این سؤال باید گفت که معمولاً رزولوشن تصویر در حال رندر و کیفیت بافت‌های بازی بیشترین تأثیر را بر میزان حافظه گرافیکی مورد استفاده دارد. بنا به بررسی‌های به عمل آمده توسط کارشناسان مقادیر حافظه گرافیکی زیر برای بازی در رزولوشن‌های مختلف توصیه می‌شود.

رزولوشن بازی

حافظه‌ی گرافیکی موردنیاز (GB)

720p

2

1080p

4-6

2K

6-8

4K

8-12

بنابراین اگر قصد بازی در رزولوشن 1080p را دارید کارتی با ۴ تا ۶ گیگابایت حافظه بسنده می‌کند و برای بازی در رزولوشن 4K دست کم باید کارتی با ۸ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی تهیه کنید.

فرم فاکتور یا استاندارد ابعادی کارت گرافیک: این پارامتر در انتخاب کارت گرافیک بسیار مهم و تأثیرگذار است. برای خرید یک کارت گرافیک جدید ابتدا باید مطمئن شوید که فضای کیس شما و فرم فاکتور مادربرد تان برای تعبیه چنین کارتی مناسب است. پارامترهای طول، ارتفاع و ضخامت کارت گرافیک را پیش از انتخاب باید به درستی بررسی کنید. کارت‌های گرافیک استاندارد‌های ابعادی مختلفی نظیر نیم طول (Half-height)، طول کامل (Full-length)، تک درگاه، دو درگاه و حتی گاهی سه درگاه دارند. کارت دو درگاه کارتی است که مجموعه اجزای سازنده آن شامل PCB، هیت سینک، قاب و فن‌ها دو درگاه کامل را روی برد اشغال می‌کند. بیشتر کارت‌های گیمینگ که امروز توسط شرکت‌های مختلف تولید می‌شود دارای طول کامل بوده و به اندازه دو درگاه روی مادربرد فضا می‌خواهند. حتی اگر کارتی از نظر فنی حداکثر یک یا دو درگاه را در کیس اشغال کند، بازهم ممکن است فضای قرارگیری دیگر قطعات در درگاه‌های مجاور را تحت الشعاع قرار دهد.

اگر یک مادربرد با استاندارد ابعادی Micro-ATX یا Mini-ATX دراختیار دارید به‌دنبال کارت‌هایی باشید که ازلحاظ ابعادی کوچکتر هستند. روی مادربرد‌های Mini-ATX که معمولاً یک درگاه توسعه دارد، حداکثر می‌توان مینی کارتی با طول ۸ اینچ نصب کرد. بااین‌حال برخی از کارت‌های مینی طول بیشتری دارند. مادربردهای استاندارد ATX محدودیت ابعادی کمتری دارند و امکان استفاده از کارت‌های طول کامل با فضای قرارگیری دو یا سه درگاه در آن‌ها وجود دارد. بنابراین پیش از خرید باید مشخصات ابعادی یک کارت گرافیک را با سیستم خود ارتباط دهید.

توان طراحی حرارتی: توجه به توان طراحی حرارتی یک کارت گرافیک به‌عنوان معیاری از میزان توان مصرفی آن کارت پیش از خرید، پارامتر بسیار حائز اهمیتی است. توان طراحی حرارتی بازتاب دهنده‌ی حداکثر گرمای دفع شده توسط پردازنده گرافیکی در کلاک کاری پایه است. میزان مصرف توان سیستم از میان مجموع قطعات مختلف درون کیس، بیشترین تأثیر را از دو قطعه‌ی اصلی پردازنده و کارت گرافیک می‌پذیرد. فرض کنید یک منبع تغذیه‌‌ی ۴۰۰ واتی دارید و پردازنده‌ای با توان مصرفی ۹۵ وات نیز در سیستم خود نصب کرده‌اید. در این شرایط خرید یک کارت گرافیک GTX 1080 Ti با توان طراحی حرارتی ۲۵۰ وات، تناسبی با منبع تغذیه‌ی فعلی شما ندارد و باید به فکر خرید یک منبع تغذیه قوی‌تر برای داشتن یک عملکرد پایدار و بدون هرگونه اختلال در تأمین توان باشید. توصیه می‌شود که یک منبع تغذیه‌ی دست کم ۶۰۰ وات و حداکثر ۸۰۰ وات را از میان برندهای معتبر برای کار در چنین شرایطی تهیه کنید.

gpu connector

کانکتورهای تأمین توان کارت: بیشتر کارت‌های گرافیک گیمینگ قدرتمند امروزی مصرف توانی بیشتر از ۷۵ وات قابل‌ تأمین توسط درگاه PCIe دارند. در این موارد مازاد توان مورد نیاز کاربر را باید ازطریق اتصال کانکتورهای ۶ پین یا ۸ پین تعبیه شده روی کارت به کابل‌های متناسبی که از منبع تغذیه منشعب می‌شوند، تأمین کرد. در برخی از کارت‌های گرافیک یکی از این کانکتور‌ها دیده می‌شود، برخی کارت‌های دیگر دو کانکتور مجزا دارند و روی یک کارت احتمال وجود یک کانکتور ۸ پین و یک کانکتور ۶ پین درکنار یکدیگر نیز هست. در شرایطی که منبع تغذیه‌ی شما دربرگیرنده‌ی کابل‌های ۶ پین و ۸ پین مورد نیاز نباشد، ارتقای منبع تغذیه یا استفاده از مبدل‌های خاص برای کشیدن توان مورد نیاز از یک جفت کانکتور SATA یا Molex راهکارهای جداگانه‌ای در پیش روی کاربران رایانه‌های شخصی است.

درگاه‌های کارت گرافیک: نکته‌ی حائز اهمیت دیگر نوع و تعداد درگاه‌های کارت گرافیک است که امکان ارتباط آن با منابع بیرونی نظیر نمایشگرها را فراهم می‌کنند. برخی از مانیتور‌ها مجهز به درگاه HDMI هستند و برخی دیگر از درگاه‌های دیسپلی پورت بهره می‌برند. مانیتورهای قدیمی نیز ازطریق درگاه DVI به خروجی گرافیکی متصل می‌شود. درگاه دیسپلی پورت برای اتصال نمایشگری با حداکثر رزولوشن 4K و نرخ نوسازی ۶۰ فریم‌بر‌ثانیه مناسب است. Displayport 1.2 حداکثر پهنای باندی معادل ۱۷.۲۸ گیگابیت‌برثانیه ارائه می‌کند. درگاه HDMI 1.4 با پهنای باند 10.2Gbps قابلیت اتصال به مانیتوری با همان رزولوشن اما با نرخ نوسازی ۳۰ هرتز را دارد. درگاه جدیدتر HDMI 2.0 پهنای باندی معادل 14.4Gbps داشته، امکان اتصال به نمایشگری با رزولوشن 4K و نرخ نوسازی ۶۰ هرتز را فراهم می‌کند. پیش از خرید کارت جدید باید مطمئن شد که این کارت، درگاه‌های مورد نیاز برای اتصال به مانیتور ما را دارد. استفاده از مبدل‌های جداگانه برای تبدیل درگاهی به درگاه دیگر آخرین راهکار ممکن است.

rtx super

سرعت کلاک کارت گرافیک: این سرعت که با واحد مگاهرتز بیان می‌شود، معادل سرعتی است که اجزای پردازنده‌ی گرافیکی با آن کار می‌کنند. گاهی به این سرعت Core Clock یا Engine Clock نیز گفته می‌شود. در مشخصات یک پردازنده گرافیکی دو نوع سرعت کلاک بیان می‌شود؛ سرعت کلاک پایه (Base Clock) و سرعت کلاک بوست (Boost Clock).

کلاک پایه‌ی پردازنده گرافیکی به نوعی حداقل سرعت کلاک تضمین شده توسط شرکت سازنده است. در زمان اجرای بازی سرعت پردازنده‌ی گرافیکی شما هیچ‌گاه کمتر از این مقدار نخواهد بود. از طرفی کلاک بوستِ کارت گرافیک درواقع بالاترین سرعت تضمین شده‌ای است که پردازنده‌ی گرافیکی در برخی موارد ممکن است به آن دست یابد. بااین‌حال شرکت‌های سازنده تضمین نمی‌کنند که پردازنده‌ی گرافیکی شما بتواند به‌طور پایدار در این کلاک کار کند.

در برخی موارد شرکت‌های ثالث سازنده‌ی کارت گرافیک یا همان شرکای تجاری انویدیا و AMD، کارت‌های سفارشی ساخت خود را از پیش اورکلاک کرده و با فرکانس‌های بالاتر از فرکانس پایه تعریف شده توسط تراشه‌ساز روانه‌ی بازار می‌کنند. سطح عملکرد کارت اورکلاک شده در مقایسه با مدل مرجع تا حدی ارتقا یافته و خروجی فریم نسبتاً بالاتری ارائه می‌کند.

هسته‌های پردازنده‌ی گرافیکی: در کارت‌های گرافیک انویدیا و AMD هسته‌های محاسباتی اصلی به ترتیب با نام CUDA و پردازنده‌های جریانی (Stream Processors) شناسایی می‌شوند. تعداد هسته‌های یک پردازنده‌ی گرافیکی پارامتری مهم است و اهمیت آن را می‌توان به مانند اهمیت تعداد هسته‌ها در یک پردازنده‌ی مرکزی دانست، البته تعداد هسته‌های پردازنده‌ی گرافیکی (GPU) بسیار بیشتر از CPU است. تعداد هسته‌های محاسباتی در کارت‌های انویدیا و AMD به خودی خود درک چندانی از سطح عملکرد و یک کارت گرافیک ایجاد نمی‌کند؛ به‌ویژه آن که نمی‌توان سطح عملکرد یک کارت انویدیا و یک کارت AMD را از روی تعداد هسته‌های محاسباتی آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد.

تعداد بیشتر هسته‌های محاسباتی پردازنده‌ی گرافیکی در یک سری از کارت‌های گرافیک انویدیا یا AMD حاکی از سطح عملکرد بالاتر آن کارت است

اما به‌طور کلی هرچه تعداد هسته‌های محاسباتی پردازنده‌های گرافیکی در یک سری محصول بالاتر باشد، با پردازنده گرافیکی سریع‌تر و قوی‌تری روبه‌رو هستیم. برای مثال در سری محصولات RTX انویدیا، پردازنده گرافیکی RTX 2060 با داشتن ۱۹۲۰ هسته محاسباتی، پردازنده گرافیکی RTX 2060 Super با برخورداری از ۲۱۷۶ هسته‌ی محاسباتی، RTX 2070 با بهره‌مندی از ۲۳۰۴ هسته و بالاخره RTX 2070 Super با ۲۵۶۰ هسته‌ی محاسباتی از نظر قدرت و سرعت یکی پس از دیگری قرار می‌گیرند.

اما در محصولات سری GTX با معماری پاسکال، کارت GTX 1060 با داشتن ۱۲۸۰ هسته‌ی محاسباتی، GTX 1070 با ۱۹۲۰ هسته و کارت گرافیک GTX 1080 با ۲۵۶۰ هسته‌ی CUDA ازلحاظ عملکرد در سطوح متفاوتی هستند. روند‌های مشابهی در کارت‌های AMD نیز دیده می‌شود. برای مثال کارت گرافیک Vega 64 با داشتن ۴۰۹۶ پردازنده‌ی جریانی سطح عملکرد بهتری نسبت به Vega 56 با ۳۵۸۴ هسته دارد. در نظر داشته باشید که همانند پردازنده‌های اصلی (CPU)، معماری نقش مهمی در تعیین توان کلی محصول دارد و نمونه‌های جدید‌تر با معماری نوین‌تر و تعداد هسته‌ی کمتر، توان پردازشی بیشتری در مقایسه با نسل پیشین خود با تعداد هسته‌ی بیشتر دارند.

تراشه سازانی مانند انویدیا و AMD گاه یک پردازنده‌ی گرافیکی واحد را با پیکربندی‌های متفاوتی روانه بازار می‌کنند. به عبارت دیگر تعداد هسته‌های محاسباتی فعال یا سرعت‌های کلاکِ پردازنده‌ی گرافیکی واحدی که در کارت‌های مختلف به کار رفته، با هم متفاوت است. در برخی از کارت‌های گرافیک تعدادی از هسته‌های محاسباتی تراشه به‌طور عمدی غیرفعال می‌شوند و در کارت رده‌بالاتری که از همان تراشه استفاده می‌کند، این هسته‌ها فعال شده و سطح عملکرد را ارتقا می‌بخشند. برای مثال در هر دو کارت Radeon Vega 56 و Radeon Vega 64 از پردازنده گرافیکی Vega 10 استفاده شده است، اما تعداد هسته‌های محاسباتی متفاوتی دارد. مثلاً انویدیا نیز روند مشابهی را در سه کارت RTX 2070 Super ، RTX 2080 و RTX 2080 Super در پیش گرفته است. در هر سه کارت از تراشه‌ی گرافیکی TU104 استفاده شده؛ اما فقط در آخرین کارت گرافیک تمام منابع سخت‌افزاری این تراشه فعال است و در دو محصول دیگر مقداری از این منابع غیرفعال شده است. انویدیا با این شیوه در میان کارت‌های گرافیک خود از یک سری تمایز ایجاد می‌کند و آن‌ها را با قیمت‌های متفاوتی بسته به نیاز بازار به فروش می‌رساند.

tu104

معماری و پیکربندی پردازنده‌ی گرافیکی TU104 در کارت RTX 2080 Super، هر واحد SM شامل ۶۴ هسته‌ی CUDA و یک هسته‌ی RT است. این تراشه در مجموع ۳۰۷۲ هسته محاسباتی و ۴۸ هسته‌ی RT دارد

هسته‌های RT و Tensor: انویدیا خانواده محصولات GeForce RTX خود را سال گذشته با منابع سخت‌افزاری جدید و نوآورانه‌ای روانه بازار ساخت. این منابع سخت‌افزاری جدید شامل هسته‌های RT و Tensor بود. هسته‌های RT برای اجرای جلوه‌های رهگیری پرتو و هسته‌های Tensor برای اجرای آنتی الیاسینگ مبتنی بر هوش مصنوعی با هدف بهبود جلوه‌های بصری و ایجاد شفافیت در تصاویر بدون افت محسوس عملکرد است.

کارت‌های گرافیک AMD تاکنون فاقد منابع سخت‌افزاری لازم برای اجرای رهگیری پرتو بوده است. اگرچه این یک مزیت آشکار در کارت‌های انویدیا به شمار می‌رود، اما دو نکته را نباید از نظر دور داشت. اول اینکه عناوین بازی چندانی تاکنون با پشتیبانی از رهگیری پرتو توسط بازی‌سازان ارائه نشده است و نکته دوم آن است که اعمال ویژگی رهگیری پرتو در یک بازی رقمی بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از خروجی فریم کارت را کاهش می‌دهد و سطح عملکرد آن را به‌شدت تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. مثلاً کارت‌های RTX 2070 Super و RX 5700 XT اگرچه سطوح عملکرد نسبتاً برابری دارند؛ اما در عنوانی مثل Battlefield V که از رهگیری پرتو پشتیبانی می‌کند، چنانچه این قابلیت ازطریق کارت انویدیا فعال شود، خروجی فریم RTX 2070 Super در مقایسه با کارت رده‌بالای AMD تا ۵۰ درصد در بیشتر صحنه‌ها افت می‌کند.

با این مقدمه به سراغ واکاوی تعداد هسته‌های RT و Tensor در کارت‌های خانواده GeForce RTX انویدیا با معماری تورینگ می‌رویم. به‌طور کلی هرچه کارت گرافیک است GeForce RTX رده بالاتر باشد تعداد هسته‌های RT و Tensor در آن افزایش می‌یابد. در این مورد نیز انویدیا از روند مشابه هسته‌های محاسباتی خود استفاده کرده و در کارت‌های مختلف RTX با پردازنده گرافیکی یکسان تعداد متفاوتی از هسته‌های RT و Tensor را فعال کرده است.

همان مثال قبلی TU104 را در نظر بگیرید. همان‌طور که گفته شد انویدیا در RTX 2080 Super تمام منابع سخت‌افزاری این تراشه را فعال کرده است. بدین ترتیب این کارت علاوه بر داشتن ۳۰۷۲ هسته CUDA، دارای ۴۸ هسته‌ی RT و ۳۸۴ هسته‌ی Tensor است. کارت گرافیک RTX 2080 اگرچه مجهز به همان تراشه‌ی گرافیکی است، ولی با ۴۶ هسته‌ی RT و ۳۶۸ هسته‌ی Tensor منابع فعال کمتری دارد. کارت RTX 2070 Super با داشتن ۴۰ هسته RT و ۳۲۰ هسته Tensor جایگاه بعدی را به خود اختصاص داده است. بدین ترتیب نسخه Super کارت RTX 2080 Super در مقایسه با دو کارت دیگر در اجرای قابلیت‌های RTX توانایی‌های بیشتری دارد.

با روی کار آمدن فناوری‌های شفاف‌ساز تصویر RIS در کارت‌های رادئون AMD و فیلتر شفاف‌ساز Freestyle برای تمامی کارت‌های سری ۱۰ و سری ۲۰ انویدیا که به‌صورت نرم‌افزاری عمل می‌کنند و نیازی به منابع سخت‌افزاری جداگانه ندارند، فناوری DLSS و منابع سخت‌افزاری اختصاصی آن احتمالاً چندان فضای جولانی نخواهند یافت و به‌تدریج کنار خواهند رفت. البته رهگیری پرتو نیز قابلیتی آینده‌گرایانه است و برای داشتن عناوین بیشتر از بازی‌های سازگار با این قابلیت و سطح عملکرد بهتر حین اجرای این بازی‌ها باید مدت زمان بیشتری منتظر ماند.

درایور کارت گرافیک: سیستم‌های عامل برای کنترل و بهره بردن از پردازنده‌های گرافیکی، به نرم‌افزاری به‌نام درایور نیاز دارند. هر کارت گرافیک درایور منحصر به‌خود را دارد که توسط AMD یا انویدیا توسعه یافته است و به‌صورت مداوم به‌روز می‌شود. در صورتی که پس از اتصال کارت گرافیک به کامپیوتر خود اقدام به دانلود درایور و نصب آن نکنید، امکان بهره بردن از این قطعه‌ی سخت‌افزاری را نخواهید داشت. شرکت‌های توسعه‌دهنده‌ی بازی‌های کامپیوتری نیز به‌صورت پیوسته با تولیدکنندگان تراشه‌های گرافیکی در ارتباط هستند تا با هماهنگی بیشتری بین بازی و پردازنده‌ی گرافیکی به ارمغان بیاورند. بازی‌ها با درایوری بهینه قادر به اجرا با نرخ و جزئیات بیشتری خواهند بود؛ در صورتی که استفاده از درایور‌های معیوب می‌تواند مشکلاتی مانند فریز شدن تصویر حین بازی یا افت فریم ایجاد کند. به‌همین دلیل عموما پس از عرضه‌ی هر بازی، AMD و انویدیا نسخه‌ی جدیدی از درایور خود را منتشر می‌کنند تا کاربران تجربه‌ی بهتری داشته باشند. قویا پیشنهاد می‌شود به‌صورت مکرر با مراجعه به سایت‌های AMD یا انویدیا (بسته به کارت گرافیک خود) آخرین نسخه‌ی درایور را دانلود کرده و آن را نصب کنید.

کارت‌های گرافیک مرجع یا سفارشی؟

زمانی‌که تصمیم به خرید کارت گرافیک مشخصی گرفتید، معمولاً در بازار با مدل‌ و برندهای متعددی از آن نوع رو‌به‌رو می شوید. اگرچه تمامی این مدل‌ها از پردازنده‌ی گرافیکی واحدی که ساخت یکی از دو شرکت انویدیا یا AMD است، استفاده می‌کنند، اما هر کارت طراحی برد PCB و سیستم خنک‌کننده منحصر به فردی دارد. شرکت‌های زیادی مانند MSI، ایسوس، زوتاک، گیگابایت، Evga ،XFX و... اقدام به ساخت کارت‌های گرافیک با طراحی مخصوص به خود می‌کنند. در این میان نیز شرکت‌های سازنده تراشه‌های گرافیکی یعنی AMD و انویدیا نیز مدل‌های مرجع خاص خود را به بازار سخت‌افزار عرضه می‌کنند.

شرکت‌های ثالث براساس طراحی برد و پیچیدگی سیستم خنک‌کننده‌ی کارت‌های سفارشی خود شامل هیت‌سینک، فن‌ها و بَک‌پلیت قیمت‌های متفاوت با مدل‌های مرجع را برای آن‌ها در نظر می‌گیرند. هرچه طراحی سیستم خنک‌کننده پیشرفته‌تر و سرعت کلاک نسبت به مدل مرجع بالاتر باشد، کارت‌های سفارشی قیمت‌های بالاتری دارند.

در مورد برد PCB مفهومی به‌نام مدار رگولاتور ولتاژ یا VRM وجود دارد که ولتاژ ارسالی به پردازنده‌ی گرافیکی و تراشه‌های حافظه را در کنترل خود دارد. قطعات ماژول VRM شامل ماسفت‌ها، چوک‌ها و خازن‌ها از انتقال و تحویل ولتاژ مازاد نسبت به سقف تعریف شده به تراشه‌ها جلوگیری می‌کنند و با عبور دادن ولتاژ از چندین فاز، توان الکتریکی تمیز، پایدار و همیشگی را به اجزای اصلی برد می‌رسانند.

bus width

توان الکتریکی از منبع تغذیه به اجزای VRM رسیده و به نحوی تنظیم و تعدیل می‌گردد که از سوخت ولتاژ قابل تحمل تراشه‌ها تجاوز نکند. کیفیت اجزای ماژول رگولاتور ولتاژ در نرخ‌گذاری کارت‌های گرافیک اهمیت زیادی دارد. در برخی از کارت‌های گرافیک اجزای این ماژول از مواد گرید نظامی (Military Grade) ساخته می‌شوند و بسیار با دوام هستند.

دفع بهینه‌ی حرارت پردازنده‌ی گرافیکی در کارت‌های گرافیک موضوع بسیار حائز اهمیت است. اگرچه دمای قابل تحمل پردازنده گرافیکی گاه به صد درجه سانتیگراد می‌رسد، اما بهتر است این پردازنده در بالاترین فشار گیمینگ با دمایی کمتر از ۷۵ درجه سلسیوس کار کند.این شرایط دمایی طول عمر پردازنده گرافیکی و قطعات برد را بهبود می‌دهد. هرچه سیستم خنک‌کننده کارت گرافیک پیشرفته تر و حجیم تر باشد و تعداد فن‌های بیشتری روی قاب نصب شده باشد، دمای کاری قطعات اصلی برد در بالاترین فشارهای کاری کمتر خواهد بود. سیستم‌های خنک‌کننده پیچیده‌تر سروصدای کمتری نیز تولید می‌کند و با سروصدای خود در حین اجرای بازی‌های گرافیکی سنگین حواس کاربر را پرت می‌کند. پس مقداری هزینه‌ی بیشتر برای خرید کارتی با سیستم خنک‌کننده‌ی تواناتر بسیار منطقی است.

نکته‌ی قابل ذکر دیگری که در اینجا وجود دارد، این است که کارت‌های گیمینگ به جز شرکت پایه‌ی تراشه‌ساز توسط شرکت‌های ثالث متفاوتی ساخته می‌شود، اما کارت‌های تولید محتوا و ورک‌استیشن نظیر Quadro انویدیا تنها با همکاری شرکت‌ PNY تولید و در بازار یافت می‌شود. Radeon Pro نیز تنها در مدل‌های مرجع روانه‌ی بازار می‌شود.

از چه نمایشگری استفاده می‌کنید؟

همان‌طور که گفته شد انتخاب یکی از برندهای AMD یا انویدیا در خرید کارت گرافیک ارتباط تنگاتنگی با فناوری همگام‌ساز نمایشگر شما دارد. خرید یک کارت گرافیک به روز AMD برای کار با نمایشگری با پشتیبانی از فری‌سینک ارجحیت داشته و اگر نمایشگری با قابلیت G-Sync دراختیار دارید، بهتر است یکی از کارت‌های گرافیک انویدیا را خریداری کنید.

اما مسئله حائز اهمیت دیگر در خصوص نمایشگرها، این است که اگر نمایشگری با رزولوشن و نرخ نوسازی محدود دراختیار دارید و امکان ارتقای آن فراهم نیست، از خرید کارت‌های گرافیک رده‌بالا صرف‌نظر کنید. برای یک نمایشگر 1080p با نرخ نوسازی ۶۰ هرتز یک کارت گرافیک میان‌رده GTX 1660 بسنده می‌کند. چنین نمایشگری مانع از بهره‌وری قابلیت‌های محصولی مانند RTX 2080 خواهد شد؛ برای استفاده بهینه از آن نمایشگری با رزولوشن QHD و نرخ نوسازی ۱۴۴ هرتز توصیه می‌شود.

lg gaming monitor

بنابراین تنها در صورتی به سراغ کارت‌های گرافیک رده‌بالا بروید که نمایشگر قابلی داشته باشید یا این احتمال را بدهید که در طول عمر مفید پردازنده گرافیکی خود، میز کامپیوتر شما به نمایشگری بهتر و پیشرفته‌تر مجهز شود. برخی از مانیتورهای فری‌سینک برای اجرای قابلیت G-Sync توسط انویدیا صلاحیت سنجی شده است و حتی گزارش‌هایی وجود دارد که برخی از مانیتورهای فری‌سینک تأیید نشده نیز می‌توانند با اعمال قابلیت G-Sync نتایج مناسبی در خروجی خود دراختیار کاربران قرار دهند.

برای کاربردهای متفاوت چه کارت گرافیکی بخریم؟

در ادامه به تبیین ویژگی‌های بهترین کارت‌های گرافیک برای رده‌های کاربردی مختلف می‌پردازیم تا خوانندگان براساس اطلاعات ارائه شده به‌دنبال خرید کارت‌هایی باشند که با نیازهای آنان همخوانی داشته باشد.

گیمینگ

اجرای بازی در رزولوشن 4K

اجرای بازی در این رزولوشن کار هر پردازنده‌ی گرافیکی نیست و به منابع سخت‌افزاری و مشخصه‌های چشمگیری نیاز دارد. ظرفیت و پهنای باند حافظه‌ی گرافیکی بالا، سرعت کلاک چشمگیر تراشه‌ی گرافیکی و تعداد هسته‌های محاسباتی فراوان درکنار تجهیز سیستم به یک پردازنده‌ی مرکزی دست کم ۶ هسته‌ای، حافظه‌ی SSD با سرعت بالا، ۱۶ تا ۳۲ گیگابایت حافظه‌ی رم برای بازی در این رزولوشن الزامی است.

توصیه می‌شود از کارت گرافیکی با بیشتر از ۸ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی برای بازی در این رزولوشن استفاده شود و البته کارت‌های مجهز به حافظه‌های گرافیکی GDDR6 نسبت به انواع GDDR5 ارجحیت دارد. برای اجرای بازی با تنظیمات گرافیک حداکثری در عناوین به روز خرید کارتی حرفه‌ای با قیمت بالاتر از ۱۰۰۰ دلار توصیه می‌شود. البته با صرف‌نظر از بخشی از جزئیات گرافیکی، می‌توان با خرید کارتی در رده‌ی قیمت حدود ۸۰۰ دلار نیز بازی در این رزولوشن و نرخ میانگین ۶۰ فریم‌بر‌ثانیه را تجربه کرد.

کارت گرافیک بهینه برای واقعیت مجازی

برای اجرای بازی‌های واقعیت مجازی به شرط آن که توانایی خرید یک هدست گران‌قیمت متناسب این کار دراختیار داشته باشید، بهترین گزینه انتخاب یکی از محصولات رده بالای انویدیا یا AMD است. این کارت گرافیک باید توانایی انطباق با نرخ تازه سازی ۹۰ هرتزی و حداقل رزولوشن ترکیبی ۲۱۶۰ در ۱۲۰۰ پیکسلی هدست HTC Vive را داشته باشد. این در حالی است که رزولوشن ترکیبی در HTC Vive Pro بالغ بر ۲۸۸۰ در ۱۶۰۰ پیکسل است. خرید کارت گرافیک رده‌بالایی در رده‌ی قیمتی ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار برای کار با هدست‌های واقعیت مجازی توصیه می‌شود.

htc-vive

بازی در رزولوشن QHD

رزولوشن QHD در مانیتورهای دسکتاپ به تدریج در حال جایگزینی با 1080p است. این رزولوشن با وجود تراکم پیکسلی بالا و وضوح تصویر بسیار بهتر نسبت به 1080p، برای بازی منابع سخت‌افزاری سنگینی به مانند رزولوشن 4K طلب نمی‌کند. گاه با سطح تنظیمات گرافیکی متوسط می‌توان با یک کارت گرافیک میان‌رده هم اجرای بازی در این رزولوشن را تجربه کرد. اما پیشنهاد ما برای بازی در این رزولوشن، خرید کارت گرافیک رده‌بالایی با حدود قیمت ۴۰۰ تا ۵۰۰ دلار از یکی از دو برند انویدیا یا AMD است. چنین محصولاتی با داشتن منابع سخت‌افزاری معتدل و بهینه، امکان تجربه‌ی روان بازی در چنین رزولوشنی را فراهم می‌آورند. بهتر است کارت موردنظر از ۸ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی برخوردار بوده و سایر منابع سیستم شما نیز توان لازم برای بازی در این رزولوشن را داشته باشند. اگر مانیتور شما مجهز به قابلیت فری‌سینک AMD یا G-Sync است، برای داشتن تجربه‌ی بصری روان‌تر و پویاتر یک کارت گرافیک از برند متناظر تهیه کنید.

بازی در رزولوشن 1080P

اگرچه حتی کارت‌های اقتصادی برای بازی در رزولوشن 1080p گزینه‌ای مناسب به شمار می‌روند، برای داشتن بازی روان و با نرخ فریم مناسب در این رزولوشن گزینه‌های متعددی در بازار سخت‌افزار یافت می‌شود. تمامی کارت‌های گرافیک میان‌رده معرفی شده در این مقاله و محصولات رده‌بالاتر منابع سخت‌افزاری لازم برای اجرای بازی در این رزولوشن با بهترین سطح تنظیمات گرافیکی را دارند. پیشنهاد ما برای بازی در این رزولوشن تهیه نمونه‌ای با ۶ یا حداقل ۴ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی است. محدوه‌ی قیمت چنین کارتی در بازار سخت‌افزار بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار است. حتی کارت‌های گرافیک بسیار خوبی از برند AMD برای اجرای بازی در این رزولوشن یافت می‌شود که در بازار جهانی قیمتی کمتر از ۲۰۰ دلار دارند. پیشنهاد ما برای بازی در این رزولوشن، داشتن نمایشگری با نرخ نوسازی بالای ۱۲۰ یا ۱۴۴ هرتزی است تا تجربه‌ی گیمینگ روان‌تری داشته باشید. اگر نمایشگر FreeSync یا G-Sync دراختیار دارید، کارت میان‌رده‌ای از برند متناظر تهیه کنید.

اجرای بازی‌های سبک، تماشای فیلم و ویرایش عکس

با اینکه کارت‌های گرافیک اقتصادی زیادی در بازار سخت‌افزار یافت می‌شود؛ اما چند سالی است که در این بخش از بازار شاهد نو‌آوری‌های زیاد و تراشه های کاملاً جدید نیستیم و همه چیز بر پایه‌ی تراشه‌های گرافیکی پیش می‌رود که از عمر آن‌ها چندین سال می‌گذرد. تراشه‌های پولاریس AMD و برخی انواع پایین‌رده‌ی پاسکال نمونه‌هایی از این تراشه‌های اقتصادی است. ارزان‌ترین کارت‌های گرافیک که امکان اجرای بازی را فراهم می‌کنند، محصولات سری اقتصادی هستند و خرید انواع رده‌پایین‌تر برای بازی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. کارت‌های گرافیک اقتصادی گزینه‌های مناسبی برای گیمینگ در رزولوشن‌ 1080p با تنظیمات گرافیکی متوسط رو به پایین یا رزولوشن‌های پایین‌تر از آن است. کارت‌های گرافیک اقتصادی موجود در بازار ۴ تا ۸ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی دارند که برای بازی خرید مدل‌هایی با حافظه‌ی گرافیکی بالاتر توصیه می‌شود. این ‌محصولات به‌خوبی توانایی اجرای ویندوز ۱۰، نرم‌افزارهای گرافیکی سبک، کار با نرم‌افزارهای آفیس، مرور وب و تماشای فیلم‌های باکیفیت و به‌طور کلی در انجام کارهای روزمره و سبک بدون هیچ کندی از نظر محتوای گرافیکی را به ارمغان می‌آورند. فرایند استخراج رمزارزها مدتی باعث کمیاب شدن آن‌ها شده بود و قیمت آن‌ها را در بازارهای جهانی به‌شدت افزایش داده بود. اما اکنون این کارت‌های گرافیک در بازار سخت‌افزار قیمتی کمتر از ۲۰۰ دلار دارند و برای قشر وسیعی از جامعه‌ی کاربران کامپیوتر دردسترس هستند.

امور حرفه‌ای و تولید محتوا

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد برای افرادی که به‌طور حرفه‌ای طراحی، تولید محتوای گرافیکی و سه‌بعدی را دنبال می‌کنند یا کاربرانی که به ویرایش و تولید ویدئو با رزولوشن‌های بالا می‌پردازند، دو گزینه‌ وجود دارد. گزینه ی اول خرید یکی از کارت‌های حرفه‌ای بالای ۱۰۰۰ دلاری برند انویدیا است و گزینه‌ی دیگر خرید یکی از محصولات سری Quadro یا Radeon Pro است. این کارت‌های گرافیک اگرچه معماری گرافیکی و ویژگی‌های سخت‌افزاری مشابه انواع رده‌بالای دو تراشه‌ساز دارند، اما خصوصیت‌های منحصربه‌فردی دارند که آن‌ها را تبدیل به بهترین گزینه در امر تولید محتوا و سیستم‌های ورک‌استیشن می‌کند. ارائه‌ی درایورهای گرافیکی ویژه برای ایجاد انطباق بین این کارت‌ها و ابزارهای طراحی و آفرینش گرافیکی نظیر اتوکد، ادوبی پریمیر، مایا و...، حافظه‌های ECC با قابلیت اصلاح خطای ساختاری و اطمینان پذیری و سطح عملکرد بهتر در حوزه‌ی تولید محتوا از جمله‌ی ویژگی‌های چنین کارت‌هایی است. مدل‌های به‌روز Radeon Pro در بازار جهانی قیمت‌هایی از ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار داشته و کارت‌های گرافیک Quadro بسته به مدل و ویژگی‌ها از ۵۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری شده است.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم تمام عوامل مؤثر در خرید و انتخاب یک کارت گرافیک متناسب با نیاز کاربران مختلف را بررسی کنیم. تلاش ما بر آن بود که مخاطبان گرامی زومیت را تا حدی با مفاهیم و مشخصه‌های فنی کارت‌های گرافیک امروزی آشنا کنیم و البته برای پرهیز از اطناب وارد جزئیات تخصصی و فنی پیچیده نشدیم. گفتنی است که رده بندی کارت‌های گرافیک ارائه شده در این مقاله و همچنین بهترین کارت گرافیک معرفی شده در هر رده، حاصل بررسی و اطلاعات زومیت است و ممکن است منابع دیگر رده‌بندی و محصولات دیگری را برای خرید به مخاطبان خود توصیه کنند.

در پایان به‌طور خلاصه نکاتی را که در این مقاله برای خرید یک کارت گرافیک مطرح کردیم، برای جمع بندی بازگو می‌کنیم.

  • با درک بهتر اجزا و مشخصه‌های فنی کارت گرافیک، قادر به انتخاب محصولی ایده‌آل برای کاربری‌ و بودجه‌های مختلف خواهید بود.
  • حتماً کارت گرافیکی منطبق با نرخ نوسازی (فرکانس) و رزولوشن مانیتور خود بخرید.
  • برای نمایشگرهای فری‌سینک محصول ساخت AMD و برای نمایشگرهای G-Sync نمونه‌ای از برند انویدیا تهیه کنید.
  • داشتن منبع تغذیه‌ی مناسب و فضای کافی در کیس جهت نصب کارت گرافیک بسیار حائز اهمیت است.
  • به سراغ استفاده از راهکارهای استفاده از کارت گرافیک دوگانه نروید، راهکارهایی مثل کراس فایر و SLI تقریباً منسوخ شده است؛ در عوض کارت قدرتمندتری بخرید.
  • توان پردازشی در اجرای روان‌تر بازی‌ها تأثیر به‌مراتب بیشتر در مقایسه با مشخصه‌ی حافظه‌ی گرافیکی دارد.
  • میزان حافظه‌ی گرافیکی بیشتر برای بازی در رزولوشن‌های بالاتر از 1080p و بارگذاری بافت‌های باکیفیت بسیار مهم است.
  • برای اجرای رهگیری پرتو، کارت‌های گرافیک پایین‌رده‌ی سری RTX یا محصولات خانواده‌ی GTX به‌هیچ وجه توصیه نمی‌شوند. حداقل از کارت گرافیک RTX 2060 بهره ببرید.
  • برای امور ساده نیازی به خرید کارت گرافیک رده‌بالا نیست و انواع رده‌پایین نیز به‌راحتی توانایی انجام تمام امور را دارند.
  • برای تجربه‌ی خوب در امور حرفه‌ای مانند طراحی سه‌بعدی و تولید محتوای ویدیویی از کارت‌های گرافیک رده‌بالا یا حرفه‌ای استفاده کنید.

شما مخاطبان گرامی زومیت می‌توانید نظرات و پیشنهاد‌ها خود را در رابطه با این مقاله و مقالات مشابه با ما در میان بگذارید.

مشخصات فنی کامل، بهترین قیمت کارت گرافیک در فروشگاه‌های اینترنتی و مقایسه‌ی کامل انواع کارت گرافیک را در بخش محصولات مشاهده کنید؛ انواع کارت گرافیک انویدیا Geforce و Quadro و کارت گرافیک‌ AMD رادئون برای مقایسه و خرید دردسترس کاربران است.

تبلیغات
داغ‌ترین مطالب روز

نظرات

تبلیغات